Thu phí hạ tầng cảng biển gần 8.000 tỉ, TP.HCM ưu tiên vốn cho dự án giao thông lớn

UBND TP.HCM vừa có báo cáo về kết quả thực hiện công tác thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển trên địa bàn TP.HCM.

Thu gần 8.000 tỉ trong hơn 3,5 năm

Theo đó, kết quả thu phí từ 1-4-2022 đến 31-10-2025 đạt tổng số tiền khoảng 7.961 tỉ đồng, đóng góp nguồn lực quan trọng cho đầu tư hạ tầng giao thông kết nối cảng biển.

Qua thống kê, tỉ lệ thu phí tại các cụm cảng như sau: Cụm cảng Cát Lái 70,3%, cụm cảng Trường Thọ 10,5%, cụm cảng sông Sài Gòn 4,9%, cụm cảng sông Nhà Bè 4,2%,...

Từ số liệu trên cho thấy sản lượng hàng hóa qua cụm cảng Cát Lái là chủ yếu. Vì vậy, kiến nghị ưu tiên bố trí vốn cho các công trình giao thông kết nối khu vực cảng biển phía Đông TP. Cụ thể như Vành đai 2, đường Nguyễn Duy Trinh, nút giao Mỹ Thủy, nút giao An Phú và đoạn từ nút giao An Phú đến cao tốc Long Thành - Dầu Giây...

Dù đạt nhiều kết quả khả quan, tuy nhiên trong thực tế công tác thu phí hạ tầng cảng biển cũng gặp nhiều bất cập, vướng mắc. Cụ thể, tỉ lệ nợ phí vẫn tồn tại do cơ quan thu phí không thể liên hệ chủ hàng để thu.

Cạnh đó, hàng lẻ ghép trong container, hàng trọng lượng dưới 1.000 kg chiếm tỉ lệ tờ khai lớn nhưng số thu rất nhỏ (0,008% - 0,016%). Do đó, để giảm bớt khối lượng công việc, tập trung thu và đôn đốc thu các tờ khai có giá trị lớn nên TP đề nghị miễn thu phí đối với hàng hóa này.

Đề xuất giảm phí qua BOT Phú Hữu

Ngoài ra, liên quan đến vấn đề doanh nghiệp phản ánh thực trạng phí chồng phí tại khu vực Phú Hữu - SP – ITC do tuyến đường độc đạo vào hai cảng phải qua nhiều trạm BOT, doanh nghiệp phải trả nhiều loại phí đường bộ và phí hạ tầng cảng biển. Thời gian qua, nhiều kiến nghị đã gửi đến Chính phủ và UBND TP.HCM đề xuất miễn giảm hoặc mua lại BOT.

Sở Xây dựng nhận thấy các kiến nghị của doanh nghiệp là có cơ sở. Tuy nhiên, đề xuất TP mua lại dự án BOT Phú Hữu từ nguồn thu phí hạ tầng cảng biển là chưa thể thực hiện được do hiện nay chưa có quy định pháp luật về việc nhà nước mua lại các dự án BOT. Đồng thời, việc thu phí dịch vụ đường bộ của trạm BOT Phú Hữu phải tuân thủ hợp đồng, phương án tài chính đã ký kết giữa UBND TP với chủ đầu tư.

Việc miễn, giảm phí dịch vụ đường bộ của trạm BOT Phú Hữu cho các phương tiện vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu chưa được quy định trong hợp đồng cũng như quy định pháp luật. Nếu thực hiện miễn giảm sẽ phá vỡ phương án tài chính của hợp đồng BOT cũng như ảnh hưởng đến tính hình hoạt động của các trạm BOT khác trên địa bàn TP.

Do đó, để chia sẻ khó khăn với các doanh nghiệp, sở này đề xuất giảm phí hạ tầng cảng biển tương ứng chi phí qua 2 lượt trạm BOT Phú Hữu.

Một khó khăn khác là nhiều doanh nghiệp, cá nhân có số dư nợ quá nhỏ nên việc gửi thông báo, điện thoại, tra soát hồ sơ, cập nhật hệ thống... tốn chi phí và thời gian xử lý nhưng không hiệu quả. Hiện tại có trên 2.904 doanh nghiệp với 3.790 tờ khai có số nợ phí từ 10.000 đồng trở xuống.

Ngoài ra, hệ thống đang tồn tại trên 62.966 tờ khai đã nộp phí nhưng chưa đúng số phí phải nộp. Nguyên nhân chủ yếu do doanh nghiệp khai thông tin chưa chính xác trên tờ khai hải quan.

Từ những thực tế trên, UBND TP đề xuất HĐND TP ban hành nghị quyết mới thay thế các nghị quyết liên quan mức thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển trên địa bàn TP trước khi sáp nhập, trong đó xác định rõ tỉ lệ trích để lại cho công tác thu phí.

Điều này giúp thực hiện tốt công tác thu phí cũng như khắc phục các hạn chế và mở rộng địa bàn áp dụng sau khi sáp nhập địa giới hành chính từ các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương vào TP.HCM cùng với mô hình chính quyền hai cấp.

NHƯ NGỌC