Thủ tướng Ấn Độ thăm Anh và Maldives: Động lực mới cho thương mại và ngoại giao khu vực

Chuyến thăm kéo dài 4 ngày của người đứng đầu chính phủ Ấn Độ được xem là một bước đi chiến lược nhằm thúc đẩy quan hệ thương mại với Anh và khôi phục quan hệ ngoại giao với Maldives sau giai đoạn căng thẳng.

Thủ tướng Anh Keir Starmer gặp song phương với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Rio de Janeiro, Brazil ngày 19/11/2024. (Nguồn: The Hindu)

Cột mốc quan trọng trong quan hệ hậu Brexit

Đây sẽ là chuyến thăm Anh lần thứ 4 của ông Narendra Modi, nhưng là chuyến thăm đầu tiên kể từ khi Thủ tướng Keir Starmer lên nắm quyền sau khi dẫn dắt Công đảng giành chiến thắng vang dội, chấm dứt 14 năm cầm quyền của Đảng Bảo thủ vào tháng 7 năm ngoái.

Hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau vài lần bên lề các cuộc họp đa phương như Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Rio de Janeiro, Brazil vào tháng 11 năm ngoái, hay Hội nghị thượng đỉnh G7 tại Kananaskis, Canada vào tháng 6 năm nay.

Điểm nhấn trong chuyến thăm là việc ký kết Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Ấn Độ và Anh. Hai nước đã bắt đầu đàm phán từ đầu năm 2022 và sau nhiều vòng thương thảo, thỏa thuận cuối cùng đã được hoàn tất vào đầu tháng 5 năm nay.

Theo Indian Express, thỏa thuận dự kiến giúp 99% hàng xuất khẩu của Ấn Độ được hưởng lợi từ thuế quan và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các công ty Anh xuất khẩu rượu whisky, ô tô… sang Ấn Độ. Chẳng hạn, thuế suất rượu whisky từ Anh, vốn lên đến 150% sẽ giảm xuống còn 75% và tiếp tục giảm dần xuống 40% trong vòng 10 năm tới. Thuế nhập khẩu ô tô dự kiến giảm từ 100% xuống còn 10%. Ngược lại, Ấn Độ kỳ vọng Anh sẽ mở rộng cửa thị trường cho các sản phẩm dệt may, da giày, thiết bị kỹ thuật và dược phẩm của Ấn Độ.

Việc ký kết FTA được đánh giá là một cột mốc quan trọng trong quan hệ Anh-Ấn Độ hậu Brexit, giúp hai đối tác chiến lược toàn diện đạt được mục tiêu nâng gấp đôi giá trị thương mại song phương hiện nay (60 tỷ USD) vào năm 2030.

Nỗ lực hàn gắn, làm sâu sắc hợp tác láng giềng

Sau khi rời Anh, Thủ tướng Narendra Modi sẽ đến thủ đô Malé vào ngày 25/7, thực hiện chuyến thăm Maldives lần đầu tiên kể từ khi Tổng thống Mohamed Muizzu lên nắm quyền vào tháng 11/2023.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh hai nước đang nỗ lực hàn gắn sau những bất đồng ngoại giao kéo dài trong năm 2023 và đầu năm 2024, bao gồm cả yêu cầu rút quân đội Ấn Độ khỏi Maldives và làn sóng bài Ấn (India out) lan rộng tại quốc đảo này.

Nhà lãnh đạo Ấn Độ dự kiến tham dự lễ kỷ niệm 60 năm Ngày Độc lập của Maldives vào ngày 26/7 với tư cách khách mời danh dự. Ông Narendra Modi cũng sẽ có cuộc hội đàm chính thức với Tổng thống Mohamed Muizzu nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế, an ninh và phát triển hạ tầng.

Hai bên cũng sẽ đánh giá tiến độ thực hiện Tầm nhìn chung Ấn Độ-Maldives về quan hệ đối tác kinh tế và an ninh hàng hải toàn diện, được thông qua trong chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Mohamed Muizzu tới New Delhi vào tháng 10/2024.

Theo các nguồn tin ngoại giao, Ấn Độ dự kiến công bố gói tín dụng mới hỗ trợ Maldives khắc phục khó khăn tài chính, đồng thời khởi công nhiều dự án cơ sở hạ tầng do nước này tài trợ.

Thủ tướng Narendra Modi và Tổng thống Mohamed Muizzu tại New Delhi, ngày 7/10/2024. (Nguồn: x.com/MMuizzu)

Khẳng định vị thế và vai trò toàn cầu

Chuyến thăm lần này của người đứng đầu chính phủ Ấn Độ không chỉ có ý nghĩa thúc đẩy thương mại hay hàn gắn quan hệ song phương, mà còn được nhìn nhận như một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của New Delhi nhằm gia tăng ảnh hưởng ở khu vực Ấn Độ Dương.

Maldives, với vị trí chiến lược nằm giữa tuyến hàng hải quốc tế quan trọng, có vai trò ngày càng lớn trong tính toán an ninh khu vực của New Delhi. Trong bối cảnh Trung Quốc đang mở rộng hiện diện trong khu vực, việc Ấn Độ làm sâu sắc hơn quan hệ với quốc đảo láng giềng này là động thái then chốt trong chính sách Láng giềng trước tiên và Tầm nhìn MAHASAGAR (Tiến bộ toàn diện và cùng có lợi cho an ninh và tăng trưởng trên khắp các khu vực) của New Delhi.

Với việc kết hợp mục tiêu kinh tế thông qua việc ký kết FTA với Anh và mục tiêu địa chính trị thông qua sự hiện diện tại Maldives, chuyến công du sắp tới của Thủ tướng Modi được kỳ vọng sẽ góp phần khẳng định vai trò ngày càng nổi bật của Ấn Độ trong các vấn đề toàn cầu. Bên cạnh việc củng cố quan hệ song phương, chuyến đi sẽ tạo động lực cho các sáng kiến ngoại giao và phát triển của Ấn Độ trong thời gian tới.

Hồng Phúc