Thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp
Chuyển đổi số (CĐS) là xu hướng tất yếu, “chìa khóa” giúp nông dân nâng cao giá trị gia tăng, năng lực cạnh tranh và thu nhập, hướng tới một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững và hội nhập quốc tế. Đó là nhận định chung của nhiều đại biểu tại tọa đàm “CĐS trong nông nghiệp: Từ nhận thức đến hành động” do Hội Nông dân tỉnh tổ chức ngày 24-12.
Lợi ích thiết thực, nhưng còn hạn chế trong triển khai
Tại tọa đàm, lãnh đạo sở, ngành, hội nông dân các địa phương, đại diện nhiều tổ hợp tác, hợp tác xã (HTX), chủ trang trại, doanh nghiệp, nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi trên địa bàn tỉnh đều nhận định vai trò quan trọng của CĐS trong nông nghiệp; xác định rõ những “điểm nghẽn”; chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, mô hình cụ thể trong ứng dụng công nghệ số vào sản xuất, quản lý nông nghiệp. Đồng thời, đề xuất các giải pháp khả thi, sát thực tế nhằm thúc đẩy CĐS trong nông nghiệp.
Hội Nông dân tỉnh ký kết chương trình phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ giai đoạn 2025 - 2030.
Ông Võ Văn Công - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường khẳng định, CĐS là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt và mang tính đột phá, góp phần đổi mới phương thức quản lý, tổ chức sản xuất, mở rộng thị trường tiêu thụ, hướng tới xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững. Việc ứng dụng các công nghệ số trong sản xuất nông nghiệp sẽ tối ưu hóa hiệu quả sử dụng tài nguyên (nước, phân bón, thuốc), tiết kiệm chi phí; tăng năng suất, chất lượng nông sản; giảm thiểu tác động đến môi trường, hướng đến nông nghiệp xanh và đảm bảo an ninh lương thực trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Thời gian qua, ngành Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa đã từng bước ứng dụng công nghệ thông tin và CĐS vào công tác của ngành như: Bước đầu số hóa dữ liệu chuyên ngành trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, thủy lợi; triển khai hệ thống giám sát hành trình tàu cá, cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia; hỗ trợ truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đưa nông sản, sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử. Tuy vậy, công tác CĐS của ngành còn gặp nhiều khó khăn như: Hạ tầng số tại khu vực nông thôn, miền núi, ven biển và hải đảo chưa đồng đều; dữ liệu chuyên ngành còn phân tán, quản lý thủ công; nguồn nhân lực số còn hạn chế; nguồn lực đầu tư cho CĐS trong nông nghiệp còn hạn hẹp; một bộ phận cán bộ quản lý và nông dân chưa thấy rõ lợi ích lâu dài của CĐS, dẫn đến tâm lý ngại thay đổi; sự kết nối giữa Nhà nước - doanh nghiệp - nông dân chưa chặt chẽ, thiếu cơ sở dữ liệu chung để phục vụ quản lý và dự báo...
Còn ông Lê Quốc Toàn - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nông dân tỉnh nhìn nhận, Khánh Hòa có thế mạnh về nông nghiệp đặc thù, kinh tế biển, du lịch nông thôn và sản phẩm OCOP, CĐS chính là “chìa khóa” để nâng cao giá trị gia tăng, năng lực cạnh tranh và thu nhập cho nông dân. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, quá trình CĐS trong nông nghiệp và trong tổ chức hội, cán bộ, hội viên, nông dân hiện nay vẫn còn những hạn chế, nhất là về nhận thức, kỹ năng số, nguồn lực và tính bền vững trong triển khai. Thời gian qua, Hội Nông dân tỉnh đã chủ động phối hợp với các sở, ngành, doanh nghiệp, đơn vị triển khai nhiều hoạt động bước đầu về CĐS. Năm 2025, hội đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức 14 lớp tuyên truyền nâng cao nhận thức CĐS, đổi mới sáng tạo cho 1.190 cán bộ, hội viên nông dân. Hội cũng hỗ trợ nông dân tiếp cận các nền tảng số trong quảng bá, tiêu thụ nông sản, như: Phối hợp với Công ty Cổ phần Giải pháp Công nghệ Felix (TP. Hồ Chí Minh) tạo gần 1.000 tài khoản mua, bán trên sàn thương mại điện tử Felix.store; đưa 12 sản phẩm lên sàn thương mại điện tử; phối hợp với VNPT đưa 33 sản phẩm lên sàn Postmart. Cùng với đó, hội phối hợp, tham gia với các sở, ngành: Nông nghiệp và Môi trường, Công Thương xây dựng, giới thiệu sản phẩm OCOP, sản phẩm nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử (Sendo, Voso...); ứng dụng công nghệ số trong quản lý hoạt động hội. Tuy nhiên, khoảng cách giữa “nhận thức” và “hành động” trong CĐS vẫn còn khá lớn. Một bộ phận cán bộ, hội viên còn xem CĐS là việc của cơ quan chuyên môn hoặc doanh nghiệp công nghệ; việc ứng dụng công nghệ còn mang tính phong trào, manh mún, thiếu liên kết; nhiều mô hình chưa được nhân rộng do hạn chế về kỹ năng, vốn, hạ tầng và sự đồng hành lâu dài...
Nông dân xã Diên Lâm kiểm tra hệ thống cung cấp dưỡng chất cho rau màu.
Nhiều đại biểu cũng chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong triển khai các mô hình sản xuất, kinh doanh tiêu biểu của nông dân, HTX trên địa bàn tỉnh. Bà Nguyễn Thị Tuyết Nhung - đại diện HTX Du lịch Nông nghiệp Làng Lúa Ninh Hưng (xã Nam Ninh Hòa) cho biết, HTX đã ứng dụng CĐS trong việc kinh doanh nông sản, cụ thể là xoài, chanh leo và mật ong theo mô hình Nông trại nhà tôi online. Mô hình này đã mang lại lợi ích thiết thực, giúp HTX giải quyết được tình trạng được mùa mất giá, không còn phụ thuộc vào thương lái; có thêm nguồn vốn đầu tư; xây dựng lòng tin của khách hàng với sản phẩm sinh thái. Ngoài ra, mô hình của HTX được nhiều người biết tới, mở ra cơ hội thu hút thêm khách tham quan, trải nghiệm; HTX cũng tự tin để triển khai và mở rộng vùng trồng.
Ngư dân xã Cam Lâm vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời trên lồng HDPE nuôi thủy sản.
Đưa các giải pháp số đến với nông dân
Tại tọa đàm, các đại biểu cũng đã tập trung trao đổi thẳng thắn, chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp, góp phần giúp CĐS trong nông nghiệp không chỉ dừng lại ở nhận thức mà thực sự đi vào hành động, mang lại hiệu quả thiết thực cho hội viên, nông dân và phát triển nông nghiệp tỉnh hiện đại, bền vững.
Để thực hiện tốt việc CĐS trong nông nghiệp, ông Nguyễn Tấn Quang - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ gợi ý Hội Nông dân tỉnh tiếp tục triển khai các nhiệm vụ, giải pháp theo chức năng, nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia; phối hợp với cơ quan liên quan đẩy mạnh, đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền; chủ động xây dựng và ban hành chương trình hành động, kế hoạch thực hiện các giải pháp về thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hướng xanh và bền vững. Cùng với đó, Hội Nông dân tỉnh chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức các hội nghị, diễn đàn đối thoại với nông dân, đảm bảo thiết thực, hiệu quả, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của nông dân theo từng chủ đề, lĩnh vực, địa bàn; tập trung xây dựng các chuỗi liên kết trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản, các mô hình kinh tế tập thể, HTX, tổ hợp tác ở địa phương có quy mô lớn, thu hút được nhiều thành viên tham gia. Đồng thời, chủ động xây dựng các chương trình xúc tiến thương mại, tiêu thụ nông sản của địa phương; hướng dẫn nông dân, HTX xây dựng mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, xây dựng thương hiệu các sản phẩm nông sản của địa phương gắn với chương trình mỗi xã một sản phẩm...
Box: Trong khuôn khổ tọa đàm, Hội Nông dân tỉnh đã ký kết chương trình phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ giai đoạn 2025 - 2030; ký kết biên bản ghi nhớ thỏa thuận hợp tác về CĐS trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn với Công ty Cổ phần Econations (Khánh Hòa) và Công ty Cổ phần Giải pháp Công nghệ Felix. Bà Phan Thị Ngân Hạnh - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh cho biết, các hoạt động ký kết này thể hiện sự thống nhất cao về nhận thức và quyết tâm hành động của các bên. Đây là cơ sở quan trọng để các bên tăng cường phối hợp, phát huy thế mạnh, đưa khoa học, công nghệ và các giải pháp số đến gần hơn, sát hơn với hội viên nông dân, góp phần xây dựng nền nông nghiệp Khánh Hòa hiện đại, bền vững và hội nhập.
