Thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo

Doanh nghiệp trong Khu Công nghệ cao thành phố trưng bày sản phẩm tại Diễn đàn Xúc tiến thương mại và đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh.

Thành phố Hồ Chí Minh hiện đứng thứ ba trong khu vực Đông Nam Á về giá trị hệ sinh thái khởi nghiệp với tác động kinh tế lên đến 5,22 tỷ USD, chỉ sau Singapore và Indonesia.

“Cái nôi” khoa học, công nghệ cả nước

Thời gian qua, hoạt động khoa học, công nghệ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của Thành phố Hồ Chí Minh luôn được quan tâm, chỉ đạo và đạt được những thành tựu quan trọng, đưa thành phố trở thành “cái nôi” khoa học, công nghệ của cả nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của thành phố ngày càng phát triển, đang tiến gần đến nhóm 100 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo năng động toàn cầu.

Với quan điểm phát triển khoa học, công nghệ là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh, bứt phá trong kỷ nguyên mới, thành phố đã và đang đầu tư nhiều nguồn lực vào lĩnh vực này.

Năm 2024, đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ, thu hút hơn 2.810 dự án tham gia các cuộc thi và chương trình ươm tạo, tiêu biểu như: Startup Wheel thu hút hơn 1.020 dự án; Vietnam Youth Startup thu hút 1.324 dự án; Cuộc thi khởi nghiệp xanh-Đổi mới sáng tạo năm 2024 thu hút 199 dự án... Ngoài ra, thành phố cũng hỗ trợ ươm tạo hơn 230 dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (209 dự án tiền ươm tạo và ươm tạo cùng 24 dự án tăng tốc), tạo điều kiện cho các ý tưởng tiềm năng phát triển và thương mại hóa...

Thành phố Hồ Chí Minh đang xếp hạng 111 toàn cầu về hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nằm trong tốp 100 thành phố khởi nghiệp toàn cầu ở bốn lĩnh vực: Fintech (công nghệ tài chính, hạng 54), Edtech (công nghệ giáo dục, hạng 62), thương mại điện tử và bán lẻ (hạng 71) và giao thông vận tải (hạng 87).

Theo ông Trần Ninh Đông, Quyền Trưởng phòng Quản lý sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo, Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, để phát triển nguồn nhân lực phục vụ cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, sở đã trình thành phố ban hành kế hoạch thí điểm mô hình Đại học khởi nghiệp giai đoạn 2025-2028. Đây là kế hoạch lớn để hỗ trợ cho phát triển cộng đồng khởi nghiệp trong trường đại học, góp phần thực hiện hoạt động đổi mới sáng tạo, khát vọng chung của Thành phố Hồ Chí Minh.

Tạo tiền đề cho khởi nghiệp bứt phá

Đến năm 2030, Thành phố Hồ Chí Minh đặt ra các mục tiêu để củng cố vị thế trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực. Trong đó, phấn đấu có 40% tổng số doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo; đưa tỷ lệ thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ lên mức từ 8-10%; thành lập 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo…

Theo các chuyên gia, dù thành phố được xem là “cái nôi” khoa học, công nghệ, có hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phát triển, nhưng các hoạt động này chưa thật sự bứt phá mạnh mẽ do cơ chế, chính sách chậm đổi mới; sự gắn kết giữa các viện nghiên cứu, trường đại học với các doanh nghiệp trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chưa được đẩy mạnh.

Việc thu hút chuyên gia, nhà khoa học có tài năng còn hạn chế, thiếu các tập thể khoa học mạnh, chuyên gia đầu ngành có khả năng dẫn dắt các hướng nghiên cứu mới hoặc chỉ đạo triển khai nhiệm vụ ở trình độ quốc tế. Để cụ thể hóa các mục tiêu trên, thành phố cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để hỗ trợ, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Trong nhiều giải pháp xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, dự kiến đầu tháng 5 tới, Sở Khoa học và Công nghệ thành phố khánh thành và đưa vào hoạt động Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một không gian sinh hoạt và môi trường lý tưởng, nơi sẽ tổ chức nhiều hoạt động kết nối, hỗ trợ các chính sách… cho cộng đồng khởi nghiệp.

Theo Quyết định số 4335/QĐ- UBND của Ủy ban nhân dân thành phố về việc thành lập Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo Thành phố Hồ Chí Minh, đơn vị này có chức năng tập hợp và kết nối các nguồn lực trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của thành phố, trong nước và nước ngoài.

Trung tâm cũng là nơi tuyên truyền chính sách hỗ trợ của Nhà nước về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp cho cộng đồng Startup (khởi nghiệp), đồng thời là đầu mối hợp tác trong và ngoài nước về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp với các tổ chức, tập đoàn công nghệ trên thế giới. Trung tâm còn có chức năng thúc đẩy đổi mới sáng tạo khu vực công; tổ chức triển khai các hoạt động, hỗ trợ, cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; nghiên cứu khoa học và phát triển, ứng dụng và chuyển giao công nghệ...

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh Lâm Đình Thắng cho biết: Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là điều kiện thuận lợi, là “cú huých” cho thành phố tiếp tục chiến lược trong giai đoạn phát triển sắp tới. Thành phố xem khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là động lực chính, động lực mới để thúc đẩy sự phát triển trong giai đoạn mới, kỷ nguyên mới.

Bài và ảnh: KHÁNH TRÌNH