Thúc đẩy phát triển kinh tế ban đêm tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long

Hội thảo đã gợi mở thêm nhiều vấn đề cho việc phát triển kinh tế ban đêm tại các tỉnh vùng ĐBSCL. Ảnh: Công Danh

Ngày 7/7/2023, Viện Chiến lược và Chính sách tài chính phối hợp với Trường Đại học Tài chính - Marketing (Bộ Tài chính) tổ chức Hội thảo “Phát triển kinh tế ban đêm tại các tỉnh ĐBSCL”.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Như Quỳnh - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính cho rằng, ĐBSCL là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng... với những nét văn hóa đặc thù và nền văn minh sông nước độc đáo, đem lại nhiều tiềm năng phát triển du lịch. Đây cũng là khu vực có nhiều tiềm năng, lợi thế cho phát triển; là vùng sản xuất và xuất khẩu lương thực, thực phẩm, thủy hải sản và trái cây lớn nhất của cả nước.

Tại Hội thảo, các đại biểu đánh giá, ĐBSCL thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, là một trong 6 vùng kinh tế - xã hội của cả nước, bao gồm 13 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Kinh tế ban đêm được coi là hoạt động không thể tách rời trong đời sống xã hội, là hoạt động gắn kết với du lịch và được hiểu là mọi hoạt động văn hóa văn nghệ, ẩm thực, trải nghiệm, tham quan... được diễn ra trong khoảng thời gian từ 6h tối đến 6h sáng hôm sau. Mặc dù vậy, kinh tế ban đêm của Việt Nam nói chung và vùng ĐBSCL nói riêng mới ở bước đầu phát triển. Các sản phẩm, dịch vụ ban đêm tại hầu hết địa phương tại vùng ĐBSCL chưa có sự đa dạng, chủ yếu là ăn uống, các hoạt động văn hóa nghệ thuật còn chưa nhiều.

Kinh tế ban đêm được diễn ra trong khoảng thời gian từ 6h tối đến 6h sáng hôm sau. Ảnh: Diệp Anh

Các chợ đêm hay các khu phố đêm của một số địa phương chưa thực sự ấn tượng; nhiều dịch vụ văn hóa nghệ thuật, giải trí chưa tạo được nhiều cơ hội để khách trải nghiệm; các hoạt động, các dịch vụ ban đêm hầu hết có quy mô trung bình và nhỏ…

Các địa phương vùng ĐBSCL chưa có cơ quan hay bộ phận chuyên trách quản lý hoạt động kinh tế ban đêm, trong khi đây là một mô hình phát triển mới, có nhiều tác động đến kinh tế, văn hóa - xã hội và môi trường...

Đối với chế chính sách, TS. Nguyễn Anh Tuấn - Viện trưởng Viện nghiên cứu, phát triển du lịch cho rằng, Việt Nam đã có cơ chế chính sách chung về kinh tế đêm, các chính sách này mang tính dài hạn nhằm phát triển kinh tế ban đêm trong nước được lồng ghép trong các luật, nghị quyết, chiến lược phát triển…

Trước đó, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 13-NQ/TW về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ngày 18/6/2022, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 78/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW, trong đó một trong những giải pháp được đưa ra là phát triển kinh tế ban đêm dựa trên hệ sinh thái, phù hợp với quy luật tự nhiên, đa dạng sinh học, văn hóa, con người vùng ĐBSCL.

Đây có thể coi là văn bản rõ ràng nhất đối với định hướng về phát triển kinh tế ban đêm hay dịch vụ đêm phục vụ khách du lịch. Tuy nhiên, quyết định được phê duyệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19, nên một phần triển khai trên thực tể còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế…

Như vậy, các cơ chế, chính sách có liên quan đến phát triển kinh tế đêm phần nào đã được thể hiện trong khung pháp lý chung. Tuy nhiên, kinh nghiệm trên thế giới cho thấy, muốn phát triển kinh tế ban đêm đều phải triển khai các chính sách khuyến khích. Còn Việt Nam, chưa có cơ chế, chính sách khuyến khích riêng nào, chưa tạo được ưu thế khác biệt trong giai đoạn đầu cần đẩy mạnh phát triển.

Hiện nay, cơ chế chính sách tài chính cho phát triển kinh tế ban đêm là bài toán cần tháo gỡ. Chính sách về thuế, phí chưa có sự phân biệt cho phát triển kinh tế ban ngày và ban đêm, vì chi phí cho phát triển kinh tế ban đêm thường cao hơn ban ngày.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý đã chỉ ra những thách thức và rào cản trong phát triển kinh tế ban đêm ở các tỉnh vùng ĐBSCL. Đồng thời cũng nêu một số đề xuất, đó là: Cần phải xây dựng cơ chế chính sách phù hợp về tài chính, đất đai, về năng lượng, công nghệ thông tin; Cần lựa chọn những điểm nhấn riêng biệt, những loại hình văn hóa nghệ thuật, ẩm thực đặc sắc của từng địa phương để phát triển kinh tế ban đêm; Cần xây dựng các cơ chế giám sát, đảm bảo tốt an ninh trật tự cho các điểm kinh tế ban đêm, nhất là những phát sinh vấn đề nhạy cảm, văn hóa đồi trụy, mại dâm, ma túy, tội phạm...

Đồng thời, trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm, so sánh phát triển kinh tế ban đêm của một số quốc gia trên thế giới, các đại biểu đã thảo luận, chỉ rõ thực trạng những vấn đề khó khăn, vướng mắc, đề xuất giải pháp, kiến nghị về thay đổi bổ sung cơ chế, chính sách dành cho sự phát triển kinh tế ban đêm tại các tỉnh vùng ĐBSCL thời gian tới...

Công Danh