Thúc đẩy ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong nông nghiệp

Nông dân luôn muốn làm giàu từ mảnh đất quê hương

Ngày 2/11, tại Hà Nội, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì Diễn đàn Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường lắng nghe nông dân nói năm 2025 với chủ đề: “Đồng hành cùng nông dân bước vào kỷ nguyên mới”.

Tại Diễn đàn, Giám đốc Công ty TNHH Huy Long An Võ Quan Huy cho biết, nông dân Việt Nam luôn muốn làm giàu từ mảnh đất quê hương, nhưng còn gặp khó khăn về thủ tục hành chính và chính sách đất đai.

Toàn cảnh Diễn đàn Lắng nghe nông dân nói diễn ra ngày 2/11. Ảnh: Hạnh Nhung

Ông đơn cử, nhiều vùng đất khai phá, mua bán hay đất nông - lâm trường được bà con cải tạo, trồng trọt nhưng chưa được cấp giấy tờ hợp pháp. Đất khoán trồng cao su kém hiệu quả được cải tạo trồng chuối theo hợp đồng nhưng mới đây bị thu hồi, khiến nông dân băn khoăn về việc tiếp tục khai thác và quyền lợi đền bù cho cây trồng, tài sản trên đất.

Để bảo vệ quyền lợi và hỗ trợ người dân thực hiện khát vọng làm giàu từ đất quê hương, ông Huy đề xuất cần khai thác hiệu quả đất nông lâm trường thành hợp tác xã, đổi mới quản trị mà không thay đổi chủ thể canh tác, nhằm ổn định kinh tế - xã hội của địa phương. Ngoài ra, ông kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường trình Chính phủ tài trợ mô hình nông nghiệp xanh và nhân rộng trên cả nước; Hội Nông dân tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng để tạo điều kiện cho nông dân vay vốn.

Bà Đỗ Thị Thúy Hà, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Đầu tư phát triển Sông Giá, Hải Phòng, cho biết, thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, HTX đang thử nghiệm mô hình quản lý trên nền tảng điện toán đám mây (cloud), cho phép các xã viên cùng giám sát hoạt động và chia sẻ lợi nhuận minh bạch hơn.

Tuy vậy, theo bà Hà, HTX vẫn rất cần sự đồng hành của các viện nghiên cứu, trường đại học và chính sách hỗ trợ phù hợp để nông dân có thể tham gia trực tiếp vào các đề tài khoa học, thay vì chỉ là người thụ hưởng kết quả. HTX mong muốn có cơ chế thúc đẩy mạnh hơn việc ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong nông nghiệp, qua đó nâng cao hiệu quả sản xuất và giá trị cho người nông dân.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của cơ sở dữ liệu số về vùng nguyên liệu, bà Bùi Thị Hiếu, Giám đốc HTX nông sản sạch Biên Sơn (Hà Nội) đề xuất Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Hội Nông dân Việt Nam, tăng cường đào tạo kỹ năng số, nâng cao năng lực quản trị cho HTX và nông dân, hướng tới mô hình doanh nhân nông nghiệp xanh, bền vững. Đồng thời, bà đề xuất Nhà nước hỗ trợ mạnh hơn cho hoạt động ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số và mã số hóa vùng trồng, nhất là trong bối cảnh các quy định mới của thị trường xuất khẩu.

Tập trung thực hiện các đột phá chiến lược

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, bước vào giai đoạn phát triển mới, ngành đối mặt nhiều thách thức: biến đổi khí hậu, suy thoái tài nguyên, ô nhiễm môi trường, chênh lệch giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn, năng suất và giá trị gia tăng còn thấp, cùng sức ép cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt. Đây vừa là áp lực, vừa là động lực, cơ hội để ngành quyết tâm đổi mới, kiến tạo những bước phát triển đột phá, đưa nông nghiệp Việt Nam tiến nhanh, vững chắc trong kỷ nguyên mới.

Bộ trưởng cho biết, ngành Nông nghiệp và Môi trường xác định sẽ tập trung thực hiện các đột phá chiến lược. Trước hết, quyết liệt cải cách và hoàn thiện thể chế pháp luật, khơi thông các điểm nghẽn, giải phóng mọi nguồn lực cho phát triển. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của địa phương, cải cách và tối giản tối đa thủ tục hành chính, bảo đảm mọi hoạt động của cơ quan nhà nước công khai, minh bạch, hiệu quả.

“Nếu doanh nghiệp, hợp tác xã, người dân gặp bất kỳ khó khăn, phiền hà nào, đề nghị phản ánh trực tiếp với Bộ để chúng tôi giải quyết thấu đáo, kịp thời”, Bộ trưởng nói.

Bên cạnh đó, tập trung triển khai các mô hình thử nghiệm, thí điểm vượt trội cho các mô hình sản xuất nông nghiệp; hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Tạo đột phá trong xây dựng hạ tầng theo hướng đồng bộ, hiện đại với trọng tâm là nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo, nâng cấp hạ tầng phòng chống thiên tai, tăng cường các giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Đồng thời, tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chú trọng xây dựng đội ngũ nhà khoa học, chuyên gia, doanh nhân và nông dân chuyên nghiệp.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định sẽ rà soát, tiếp thu và giải quyết dứt điểm các ý kiến, kiến nghị tại Diễn đàn. Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách đến người dân và doanh nghiệp sẽ được đẩy mạnh hơn nữa, để đưa mọi chính sách của Nhà nước đến với từng nông dân.

Hạnh Nhung