Thuế, hóa đơn là rào cản lớn trong pháp luật kinh doanh

Doanh nghiệp hàng hàng kiến nghị tháo gỡ thủ tục về thuế, hải quan

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa thực hiện khảo sát về pháp luật kinh doanh với các doanh nghiệp và hiệp hội.

Kết quả ghi nhận phản ánh từ cộng đồng doanh nghiệp cho thấy, thuế, hóa đơn, thủ tục hành chính chiếm phần lớn bức xúc. Các vướng mắc có trong các văn bản pháp lý khác nhau, từ luật đến nghị định, thông tư, trong đó Nghị định có lượng lượng phản ánh nhiều nhất.

Kết quả khảo sát cũng ghi nhận các vướng mắc ngay trong các văn bản mới ban hành và phát sinh hiệu lực trong năm 2025.

Chẳng hạn, về thủ tục hành chính, các quy định về kinh doanh hiện không chỉ không rõ ràng, cụ thể, không có hướng dẫn mà còn theo hướng yêu cầu cung cấp tài liệu giấy. Điều này không phù hợp với yêu cầu chuyển đổi số hiện nay.

Đặc biệt, hệ thống pháp luật kinh doanh vẫn chứa nhiều thủ tục không còn cần thiết như: thông báo, đăng ký khuyến mại; giấy chứng nhận dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ; xác nhận thông báo thay đổi địa điểm chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp.

Phản ánh từ doanh nghiệp cũng cho thấy một số quy định chưa minh bạch như: quyền thế chấp quyền thuê đất trong hợp đồng trả tiền hàng năm, quy chuẩn Việt Nam về sử dụng nước thải sau xử lý để tưới cây… Hay một số quy định can thiệp quá sâu vào quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp như: khống chế mức giảm tối đa của hàng khuyến mại, vận tải hành khách theo hợp đồng…

Ông Nguyễn Ngọc Thông- Tổng giám đốc Công ty CP Điện Trường Giang cho hay: “Doanh nghiệp Việt Nam không được ưu đãi mà còn bị hạn chế. Cần tạo môi trường để doanh nghiệp Việt có thể vươn lên bằng chính năng lực của người Việt Nam, để Việt Nam đạt mục tiêu tự chủ công nghệ”.

Cụ thể, đại diện doanh nghiệp này cho hay, quy định về đấu thầu thiên vị thương hiệu ngoại. Hồ sơ mời thầu thường yêu cầu thông số kỹ thuật hoặc kinh nghiệm cung cấp (dự án lớn, nhà máy điện) phù hợp với thương hiệu ngoại, loại gián tiếp sản phẩm nội địa…

Nêu lên hàng loạt vướng mắc trong quá trình kinh doanh, ông Ngô Khắc Lễ- Phó Chủ tịch Hiệp hội Hàng hải Việt Nam cũng kiến nghị Bộ Tài chính, Cục Hải quan đưa toàn bộ hàng hóa xuất tàu tập trung vào cảng – địa điểm kiểm tra giám sát của Hải quan theo đúng chức năng. Đồng thời, cần chấm dứt hoạt động tự phát, hoạt động không đúng chức năng của các bãi container.

Về thủ tục thuế, đại diện Hiệp hội cũng cho biết quy định về việc xuất hóa đơn đối với các khoản đặt cọc là chưa hợp lý với một số ngành nghề.

“Hoạt động ngành logistics có rất nhiều khoản nhận đặt cọc. Các khoản này không phải là doanh thu, không hình thành doanh thu trong tương lai, sẽ trả lại khi hoàn thành nghĩa vụ thuê kho. Nếu phải lên hóa đơn ghi nhận doanh thu, thu nhập là bất hợp lý, không phản ảnh đúng tình hình sản xuất kinh doanh của đơn vị”- ông Ngô Khắc Lễ nói.

Hiệp hội kiến nghị Bộ Tài chính, đối với các khoản đặt cọc, tạm ứng để đảm bảo thực hiện hợp đồng, không cần xuất hóa đơn khi thu tiền; không phân biệt ngành nghề kinh doanh.

VCCI cũng nêu vấn đề, để đơn giản hóa các thủ tục đầu tư, kinh doanh, các Bộ ngành cần xác định ưu tiên đơn giản hóa thủ tục thuộc lĩnh vực nào trước, tiêu chí lựa chọn là gì để doanh nghiệp đồng thuận.

Vân Hằng