Thuế thu nhập cá nhân điều chỉnh: Kịp thời, nhân văn, sát thực tế đời sống

Nhiều ý kiến cho rằng, chính sách mới không chỉ giúp giảm gánh nặng thuế, mà còn khơi dậy tinh thần đồng hành, trách nhiệm của người dân trong việc thực hiện nghĩa vụ ngân sách Nhà nước.

Điều chỉnh kịp thời

Để chia sẻ với khó khăn của người lao động trong bối cảnh giá cả leo thang, Công đoàn đã đẩy mạnh tổ chức "Bữa cơm công đoàn" với nhiều ưu đãi, hỗ trợ về khẩu phần ăn cho công nhân. Ảnh: PV

Theo Nghị quyết vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, mức giảm trừ gia cảnh được nâng từ 11 triệu đồng lên 15,5 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc, áp dụng từ kỳ tính thuế 2026. Đây là lần điều chỉnh đầu tiên sau 5 năm áp dụng mức cũ, được đánh giá là phù hợp với biến động giá cả và thu nhập bình quân của người dân trong giai đoạn hiện nay.

Theo tính toán, người độc thân có thu nhập 17 triệu đồng/tháng sẽ chưa phải nộp thuế; nếu có một người phụ thuộc thì ngưỡng “không thuế” là 24 triệu đồng/tháng; có hai người phụ thuộc là 31 triệu đồng/tháng. Việc điều chỉnh này dự kiến làm hụt thu ngân sách khoảng 21.000 tỷ đồng mỗi năm, nhưng được xem là khoản “giảm thu hợp lòng dân”, góp phần củng cố niềm tin xã hội vào chính sách thuế.

Nhiều món hàng "0 đồng" được tổ chức Công đoàn trao tận tay người lao động Thủ đô. Ảnh: PV

Nếu so với diễn biến giá cả những năm gần đây, phần tăng này cơ bản bù đắp được mức lạm phát tích lũy và chi phí sinh hoạt gia tăng, đặc biệt ở các đô thị lớn. Theo nhiều chuyên gia kinh tế, động thái của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là bước đi đúng đắn, thể hiện sự nhạy bén trước yêu cầu thực tiễn. Khi giá cả leo thang, chi phí giáo dục, y tế, nhà ở đều tăng, việc điều chỉnh này không chỉ hợp lý mà còn mang tính nhân văn sâu sắc.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Bình - chuyên gia tài chính công nhận định: “Mức giảm trừ gia cảnh cũ không còn phản ánh đúng chi phí sinh hoạt tối thiểu của người dân. Việc tăng mức giảm trừ giúp người lao động có thêm thu nhập khả dụng, qua đó góp phần kích thích tiêu dùng và tăng sức cầu trong nền kinh tế”.

Về mặt tín hiệu chính sách, việc tăng mức giảm trừ gia cảnh thể hiện sự đồng hành của Nhà nước với người làm công ăn lương - nhóm chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất từ biến động giá cả. Khi chính sách thuế được điều chỉnh phù hợp, người dân cảm nhận được sự chia sẻ và công bằng, từ đó sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ thuế một cách tự giác hơn.

Người lao động phấn khởi

Đón nhận tin vui này, nhiều người lao động bày tỏ sự phấn khởi. Chị Nguyễn Thị Hoài, công nhân Khu công nghiệp Quang Minh (Hà Nội) chia sẻ, nhiều năm qua, với mức giảm trừ gia cảnh 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc, chị vẫn thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

“Giá thuê nhà, chi phí sinh hoạt, học phí cho con cái đều tăng, trong khi thu nhập không tăng đáng kể. Khi nghe tin Nhà nước điều chỉnh mức giảm trừ, tôi thực sự thấy nhẹ nhõm hơn vì đó là sự thấu hiểu đối với đời sống người lao động”, chị Nguyễn Thị Hoài nói.

Chị Nguyễn Thị Lý, công nhân Khu công nghiệp Sài Đồng B (Hà Nội) cho rằng, mức giảm trừ hiện hành đã lạc hậu so với thực tiễn, đặc biệt sau đại dịch Covid-19, khi thu nhập không ít người dân chịu ảnh hưởng trong lúc giá cả hàng hóa, dịch vụ tăng cao. Chính sách thuế mới đã thể hiện triết lý phát triển lấy con người làm trung tâm.

“Khi người dân có thêm thu nhập khả dụng, sức mua sẽ tăng, từ đó thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và dịch vụ phát triển. Một chính sách nhân văn luôn tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực cho cả nền kinh tế,” chị Nguyễn Thị Lý nói.

Từ thực tiễn, chị Nguyễn Thị Lý cũng kiến nghị Nhà nước nên thiết lập cơ chế tự động điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) để bảo đảm chính sách bắt kịp thực tế đời sống.

“Không nên đợi 5 hay 7 năm mới điều chỉnh một lần, vì chỉ sau vài năm lạm phát đã có thể khiến người dân rơi vào cảnh thu nhập thực tế giảm mạnh. Bên cạnh đó, cũng cần xem xét điều chỉnh biểu thuế lũy tiến để người có thu nhập trung bình không bị đẩy lên bậc thuế cao chỉ vì lạm phát”, chị Nguyễn Thị Lý kiến nghị.

Không chỉ nhận được sự ủng hộ của người lao động, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết tăng mức giảm trừ gia cảnh đã nhận được sự đồng thuận cao từ giới chuyên gia. Chủ trương này dù có thể làm giảm một phần nguồn thu khoảng 21.000 tỷ đồng/năm so với mức thu hiện hành song về dài hạn, đây là quyết định đúng đắn, góp phần thúc đẩy tiêu dùng, ổn định xã hội và tăng trưởng bền vững.

Theo Bộ Tài chính, việc tăng mức giảm trừ gia cảnh không chỉ là giải pháp ngắn hạn nhằm giảm áp lực tài chính cho người dân mà còn là bước đi trong lộ trình cải cách thuế thu nhập cá nhân. Trong thời gian tới, cơ quan này sẽ tiếp tục rà soát, sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng đơn giản hóa thủ tục, mở rộng đối tượng miễn - giảm thuế và bảo đảm tính ổn định lâu dài.

Hà Phong