Thuế thu nhập cá nhân từ bất động sản, chứng khoán giảm mạnh

Cục Thuế TP.HCM cho biết số thu thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sáu tháng đầu năm nay hơn 30.800 tỉ đồng, đạt 54% dự toán và bằng 96,5% so với cùng kỳ.

Nguyên nhân là do thuế TNCN từ chuyển nhượng bất động sản, chứng khoán giảm sâu, trong khi đó tốc độ tăng trưởng của thuế TNCN từ tiền lương, tiền công và các khoản khác chưa đủ bù đắp được.

Người dân đến làm thủ tục nhà đất giảm mạnh nửa đầu năm 2023. Ảnh: Q.HUY

Giao dịch giảm sút

Cụ thể, sáu tháng đầu năm 2023, thuế TNCN từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản giảm hơn 3.100 tỉ đồng (tương ứng giảm 63% so với cùng kỳ), thuế TNCN từ chứng khoán giảm 756 tỉ đồng (tương ứng giảm 50% so với cùng kỳ). Nguyên nhân là nửa đầu năm 2023, thị trường bất động sản và chứng khoán đều trầm lắng, giao dịch giảm sút.

Thuế TNCN từ tiền lương, tiền công tăng 2.100 tỉ đồng, tăng 9,5% so với cùng kỳ; từ hoạt động sản xuất, kinh doanh tăng 205 tỉ đồng (tăng 25%) và thu từ hoạt động cho thuê tài sản tăng 227 tỉ đồng (tăng 53%).

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, trong sáu tháng đầu năm 2023, thống kê có khoảng 187.000 giao dịch bất động sản thành công, chỉ bằng hơn 36% so với sáu tháng cuối năm 2022. Lượng giao dịch chủ yếu tập trung ở phân khúc đất nền; còn phân khúc chung cư, nhà ở riêng lẻ chỉ hơn 40% so với sáu tháng cuối năm 2022.

Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) cũng cho biết trong nửa đầu năm nay, giá trị giao dịch cổ phiếu bình quân đạt 11.711 tỉ đồng; khối lượng giao dịch bình quân đạt hơn 651,4 triệu cổ phiếu, tương ứng giảm lần lượt hơn 45% về giá trị bình quân và giảm gần 6% về khối lượng bình quân so với cùng kỳ năm 2022.

Ngoài ra, trong nửa đầu năm nay, theo lãnh đạo Cục Thuế TP.HCM, số thu tiền cho thuê mặt đất, mặt nước được 2.020 tỉ đồng, đạt 40% dự toán, bằng 55% so với cùng kỳ. Số thu tiền sử dụng đất được 2.502 tỉ đồng, đạt 19,5% dự toán, bằng 29% so với cùng kỳ.

Sáu tháng đầu năm nay, thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản giảm hơn 3.100 tỉ đồng, tương ứng giảm 63% so với cùng kỳ.

Tăng cường các khoản thu từ đất

Nguyên nhân kết quả sụt giảm như trên là vì cùng kỳ năm 2022 có phát sinh một số khoản thu đột biến. Nếu loại trừ các khoản thu đột biến thì lũy kế sáu tháng năm 2023 bằng 87% so với cùng kỳ. Ngoài ra, số lượng hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất giảm so với cùng kỳ, góp phần làm số thu không được như kỳ vọng.

Để tăng thu ngân sách trong nửa cuối năm, ông Nguyễn Tiến Dũng, Cục phó Cục Thuế TP.HCM, cho biết sẽ kiến nghị UBND TP chỉ đạo các sở, ban ngành rà soát, tháo gỡ khó khăn về pháp lý đối với các dự án trên địa bàn, sớm có phương án trình UBND TP phê duyệt quyết định giao đất, từ đó tăng nguồn thu từ tiền sử dụng đất và thuê đất.

Về triển khai Nghị quyết 98/2023/QH15 ngày 24-6-2023 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, Cục Thuế chủ động tham mưu cho UBND TP về hệ số điều chỉnh giá đất làm căn cứ tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trên địa bàn.

“Đồng thời, Cục Thuế TP sẽ tăng cường công tác quản lý các khoản thu từ đất; phối hợp chặt chẽ với các sở, ban ngành trong công tác rà soát các trường hợp sử dụng đất không đúng mục đích, chậm đưa đất vào sử dụng, tự ý cho thuê tài sản gắn liền với đất để kịp thời tham mưu UBND TP thực hiện thu hồi, hủy bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất đối với các trường hợp vi phạm” - ông Dũng thông tin. •

QUANG HUY