Tỉ mỉ nghề chạm khắc đồng hồ qua kính hiển vi

Ảnh

Anh Vũ Ngọc Ánh (Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội) là một trong những thợ đầu tiên làm điêu khắc hoa văn trên mặt đồng hồ ở Hà Nội.

Làm nghề chạm khắc đồng hồ cần đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận. Bởi lẽ, những người tìm đến để điêu khắc mặt đồng hồ đều là những người sành sỏi chơi đồng hồ và có điều kiện.

Mỗi chiếc đồng hồ đều là một bộ máy kiệt tác, có khi có những chiếc đồng hồ trị giá đến hàng chục hàng trăm triệu đồng. Chỉ cần một sai sót là sẽ dẫn đến thiệt hại đáng kể.

Những chi tiết được điêu khắc và chạm khảm đều được làm dưới kính hiển vi, vì hoa văn cực kỳ nhỏ và tinh xảo. Để làm ra một bộ mặt số đồng hồ thông thường tiêu tốn thời gian khoảng hơn 2 tuần, tùy thuộc vào họa tiết và độ cầu kỳ của từng chiếc đồng hồ.

Theo anh Ánh, nghề chạm khắc dùng máy khắc, nhất là sử dụng chạy bằng khí nén chưa phổ biến ở Việt Nam. Hiện nay, những người làm nghề như anh Ánh chủ yếu dùng kỹ thuật gò, thúc nhiều hơn.

Máy khắc dùng khí nén có tác dụng giảm được công sức cho người thợ trong việc phải ra lực mạnh đến ê ẩm bàn tay nếu muốn khắc trên kim loại.

Mỗi mặt số, bộ vỏ, cỗ máy bên trong chiếc đồng hồ đều được chế tác tỉ mỉ, tạo nên nét khác biệt cho từng chiếc đồng hồ.

Để tạo tác được một chiếc đồng hồ chạm khắc thủ công, người thợ khắc phải kết hợp với thợ đồng hồ để có số liệu kỹ thuật về kích thước, độ dày mặt đồng hồ, kích thước kim đồng hồ phù hợp.

Trong quá trình khắc, người thợ phải thường xuyên vệ sinh máy khắc.

Một bộ đồ nghề cơ bản để chạm khắc gồm có máy khắc, bộ máy nén khí, eto cầu chuyên cho chạm khắc, mũi đục, bộ dưỡng và máy mài mũi đục chuyên dụng… nếu đầu tư làm nghề có thể lên tầm cả trăm triệu vì nếu mua máy của Mỹ từ 1400 đô la, có loại riêng 1 tay máy đã có giá 3000 đô la. Do giá thành quá cao nên những người thợ ở Hà Nội thường tự chế ra đồ nghề của riêng mình.

Người thợ dùng kính lúp để kiểm tra độ dày của mặt đồng hồ. Độ dày mặt đồng hồ không đúng sẽ dẫn đến việc kim lắp quá sát hoặc chạm mặt số khi hoạt động, lắp cao thì chạm mặt kính.

Ngoài những họa tiết, hoa văn có sẵn, người thợ khắc đồng hồ còn tự thiết kế những hoa văn của riêng mình hoặc theo ý khách hàng. Hiện nay trên thế giới vẫn đánh giá đồ làm bằng máy khắc là đồ làm thủ công và ngang hàng với kiểu khắc đẩy tay truyền thống.

Thời gian trung bình để thực hiện 1 tác phẩm chạm khắc là 3 tuần, một số mẫu Rolex khắc full cả bộ dây kim loại có thể mất tới vài tháng để hoàn thiện.

Giá chạm khắc của một bộ mặt số đồng hồ thông thường dao động từ 3-5 triệu đồng. Những mặt số có họa tiết cầu kỳ hơn hoặc khảm thêm vàng thì có giá dao động từ 8-12 triệu đồng. Có những bộ đặc biệt lên tới 50 triệu đồng.

Khánh Huy