Tiêm kích không người lái CCA mở ra cuộc cách mạng cho Không quân Mỹ

Hôm 1/5/2025, Không quân Mỹ (USAF) đã bắt đầu thử nghiệm trên mặt đất hai nguyên mẫu tiêm kích không người lái như một phần của chương trình Máy bay chiến đấu hợp tác (CCA).

Sự kiện nói trên đánh dấu cột mốc quan trọng đối với dự án tiêm kích chiếm ưu thế trên không thế hệ tiếp theo (NGAD), nhằm mục đích tạo ra các hệ thống tiên tiến để duy trì sức mạnh vượt trội cho USAF.

Các nguyên mẫu tiêm kích không người lái CCA do hai công ty General Atomics và Anduril Industries phát triển có mã hiệu lần lượt là YFQ-42A và YFQ-44A.

Tham mưu trưởng Không quân Mỹ - Tướng David Alvin thông báo điều này trong một bài đăng trên trang X, gọi bài kiểm tra là "bước tiến lớn" hướng tới chuyến bay đầu tiên được lên kế hoạch triển khai vào mùa hè năm 2025.

Chương trình CCA sẽ tạo ra những máy bay chiến đấu tự hành, có thể hoạt động như "cộng sự trung thành" cho các tiêm kích có người lái như F-22 Raptor, F-35 Lightning II cũng như chiếc F-47 thuộc thế hệ thứ 6 vừa ra mắt.

YFQ-42A phát triển trên nền tảng XQ-67A của General Atomics. Trong khi đó, chiếc YFQ-44A của Anduril được gọi bằng cái tên Fury, đây là máy bay không người lái đầu tiên của USAF mang ký hiệu "F" (tiêm kích) và "Q" (không người lái).

Theo tờ Air & Space Forces, những nguyên mẫu này được thiết kế để thực hiện nhiệm vụ tác chiến không đối không, mang theo thêm tên lửa để tăng hỏa lực cho tiêm kích có người lái, giúp chúng vẫn duy trì khả năng tàng hình.

Bài kiểm tra trên mặt đất nói trên sẽ được tiến hành trong suốt tháng 5, nội dung bao gồm đánh giá hệ thống điều khiển, phần mềm tự động và tích hợp với nền tảng tiêm kích có người lái.

Như Tướng Alvin đã lưu ý, giai đoạn này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro trước chuyến bay đầu tiên và đặt nền tảng cho việc triển khai thành công tiêm kích không người lái CCA trong các hoạt động chiến đấu.

Cả hai công ty được USAF lựa chọn tham gia đấu thầu đều đã hoàn thành đợt đánh giá thiết kế quan trọng vào tháng 11/2024, cho phép họ bước sang giai đoạn lắp ráp nguyên mẫu.

General Atomics khẳng định chiếc YFQ-42A (dựa trên dòng Gambit), sẽ cung cấp số lượng lớn máy bay không người lái tương đối rẻ tiền, có khả năng hoạt động hiệu quả trong các cuộc xung đột công nghệ cao.

Trong khi đó, Công ty Anduril đặt trọng tâm vào việc tích hợp hệ thống trí tuệ nhân tạo Lattice cho YFQ-44A, từ đó tiến hành thu thập dữ liệu từ nhiều cảm biến để cải thiện khả năng kiểm soát.

Cần nhấn mạnh, chương trình CCA là một phần của Dự án NGAD rộng lớn hơn, bao gồm không chỉ máy bay không người lái mà còn cả tiêm kích F-47, cũng như các hệ thống cảm biến và vũ khí mới phát triển.

Cơ quan Nghiên cứu của Quốc hội Mỹ cho biết, USAF có kế hoạch mua ít nhất 1.000 tiêm kích không người lái CCA nhằm tạo ra xương sống cho các hoạt động tác chiến trong thế kỷ 21.

Dự kiến mỗi máy bay chiến đấu tiên tiến trong số 500 tiêm kích tàng hình của USAF sẽ được hộ tống bởi 2 chiếc CCA. Ngân sách dành cho nghiên cứu và phát triển năm 2025 là 557,1 triệu USD và tổng số tiền cần thiết phải phân bổ cho đến năm 2029 ước tính lên tới 8,9 tỷ USD.

Việc lựa chọn General Atomics và Anduril và bỏ qua những gã khổng lồ như Boeing, Lockheed Martin, Northrop Grumman là bất ngờ lớn, nhấn mạnh cam kết của USAF với sự đổi mới và thu hút những doanh nghiệp trẻ đầu tư vào ngành công nghiệp quốc phòng.

Công ty Anduril mới được thành lập vào năm 2017, họ đã mua lại Blue Force Technologies vào năm 2023, điều chỉnh thiết kế chiếc Fury cho dự án CCA.

Trong khi đó Công ty General Atomics đã có 30 năm kinh nghiệm chế tạo máy bay không người lái trinh sát - tấn công cỡ lớn như MQ-1 Predator và MQ-9 Reaper, được xem là ứng viên sáng giá hơn cho chương trình CCA.

Việt Dũng

Theo Air & Space Forces Magazine