Tiếng Anh ở Trường Olympia là chìa khóa tri thức, kiến tạo tương lai

Tại Việt Nam, việc dạy và học tiếng Anh thường tập trung chủ yếu vào các kỹ năng cơ bản như ngữ pháp, từ vựng, giao tiếp và luyện thi. Tuy nhiên, cách tiếp cận này thường khiến học sinh tư duy rập khuôn và bị động trong việc sử dụng tiếng Anh. Tại Trường Phổ thông liên cấp Olympia, tiếng Anh không chỉ là một môn học đơn thuần mà còn là phương tiện giúp học sinh nghiên cứu, khám phá tri thức và phát triển tư duy học thuật.

Tiếp cận tiếng Anh như ngôn ngữ của tư duy và nghiên cứu

Chia sẻ với phụ huynh, học sinh trong một hội thảo, Tiến sĩ Nguyễn Chí Hiếu – Giám đốc học thuật Trường Phổ thông liên cấp Olympia cho biết, tư duy và nền tảng học thuật chính là yếu tố quan trọng để một học sinh có thể chinh phục và thành công ở những môi trường học tập tiên tiến, đặc biệt là các trường đại học hàng đầu thế giới. Hai yếu tố này cũng là điểm nổi bật giúp nhiều ứng viên dù nói tiếng Anh chưa tốt lắm, vẫn thường được nhà tuyển dụng lựa chọn, thay vì ứng viên nói giỏi tiếng Anh mà “rỗng” kiến thức văn hóa, xã hội, học thuật…

Vì vậy, Tiến sĩ Hiếu cho rằng cách tiếp cận học chỉ để thi, chỉ chú trọng phát triển kỹ năng giao tiếp và ngữ pháp sẽ không mang lại nhiều giá trị cho học sinh hiện nay. Điều quan trọng hơn cả là cần là cung cấp năng lực ngôn ngữ và tư duy học thuật, để các em có thể sử dụng tiếng Anh vào học tập các môn khác, nghiên cứu các chủ đề và tiếp cận văn hóa, tư duy, kiến thức, nhằm thay đổi thế giới quan, nhân sinh quan của chính mình.

Với cách tiếp cận tiếng Anh không chỉ là một ngôn ngữ mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa tri thức, tư duy, và hội nhập quốc tế, chương trình tiếng Anh của Trường Phổ thông liên cấp Olympia được thiết kế chuyên sâu, khoa học dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế, kết hợp với đa dạng hình thức dạy học và kiểm tra đánh giá tiên tiến. Lộ trình học tiếng Anh tại Olympia cũng được xây dựng theo từng giai đoạn, phù hợp với tâm sinh lý và sự phát triển của học sinh.

Bậc Mầm non và Tiểu học tiếp cận tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai thông qua đa dạng trải nghiệm để các em thấm và yêu ngôn ngữ này một cách tự nhiên, đầy cảm hứng. Học sinh sẽ được đọc sách, chơi trò chơi, nghiên cứu, thảo luận, thực hiện các sản phẩm sáng tạo trong hành trình khám phá thế giới và những vấn đề - lĩnh vực mà các bạn quan tâm. Có rất nhiều nghiên cứu nhỏ, các dự án học tập tích hợp tiếng Anh với các môn học khác, các sân chơi tiếng Anh tư duy triết học (JPO), lồng tiếng cho phim, cuộc thi sáng tác thơ văn… để các em được “nhúng mình” trong tiếng Anh và phát triển nó một cách tự nhiên, hiệu quả.

Ở bậc Trung học cơ sở, học sinh bắt đầu khám phá và khẳng định tư duy của mình, hướng đến việc sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ nhất. Olympia tập trung mở rộng khả năng đọc - viết, tư duy phản biện và kỹ năng diễn đạt cho các em bằng rất nhiều hoạt động học tập và trải nghiệm thú vị. Học sinh được viết luận nghiên cứu, dịch sách tiếng Anh để rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ và mở rộng thế giới quan, nhân sinh quan của mình.

Các sân chơi như Shark Tank khuyến khích các em nghiên cứu, tư duy và thực hiện dự án khởi nghiệp bằng tiếng Anh; Ethics Bowl là nơi các em tranh biện về các vấn đề đạo đức và xã hội, phát triển kỹ năng tư duy phản biện và giao tiếp; dự án kịch Theatrika là cơ hội để các em được phát triển tư duy sáng tạo khi sáng tác truyện và diễn xuất, Thinking Out Loud là nơi học sinh được hùng biện - nói lên suy nghĩ của mình về những vấn đề thiết thực trong cuộc sống…

Khi học sinh đã làm chủ tiếng Anh như ngôn ngữ thứ nhất, thì ở cấp Trung học phổ thông, nhà trường sẽ định hướng các em đến những hoạt động học thuật chuyên sâu và sáng tạo đỉnh cao. Các em được tham gia vào mô hình Liên Hợp Quốc (TOSMUN), đóng vai đại biểu và tranh luận về các vấn đề toàn cầu, giúp phát triển kỹ năng lãnh đạo và hiểu biết sâu rộng về thế giới. Dự án Olympia’s Voice giúp học sinh rèn luyện kỹ năng thuyết trình, vượt qua nỗi sợ nói trước đám đông và phát triển phong cách diễn thuyết riêng. Ngoài ra, học sinh còn được tranh biện, viết nghiên cứu khoa học, làm phim, làm nhạc kịch, và thậm chí thực tập tại các doanh nghiệp, sử dụng tiếng Anh trong môi trường làm việc thực tế…

50% thời lượng học ở trường bằng tiếng Anh

Tại Olympia, tiếng Anh không đơn thuần là một môn học mà hiện diện trong mọi hoạt động học thuật, ngoại khóa và giáo dục. Thời lượng học tiếng Anh chiếm đến 50% tổng thời gian học tập tại trường của học sinh. Thời lượng này được phân bổ khác nhau giữa các cấp học, phù hợp với sự trưởng thành của học sinh và mục tiêu giáo dục của từng giai đoạn.

Việc học tiếng Anh của học sinh Olympia không chỉ dừng ở phạm vi môn Tiếng Anh mà còn xuất hiện trong nhiều môn học khác như: môn Toán; Khoa học Tự nhiên; Khoa học Xã hội; Giáo dục Thể chất; các môn tự chọn: Khởi nghiệp, Kinh doanh, Marketing Truyền thông, Tâm lý học, Nghiên cứu khoa học…; các chương trình chứng chỉ quốc tế AP, IB…

Học sinh còn được thực hành ngôn ngữ trong môi trường thực tế thông qua các câu lạc bộ: kịch nghệ, tranh biện, nghiên cứu khoa học, viết sáng tạo; tham gia các cuộc thi học thuật uy tín như: Thi viết luận và tranh biện quốc tế TSL, thi tiếng Anh triết học Junior Philosophy Olympiad, thi đọc sách tiếng Anh Oxford Big Read. Đặc biệt, các em cũng được giao lưu với chuyên gia quốc tế, đọc sách kết nối với học sinh của nhiều quốc gia… để mở ra cơ hội giao lưu, khám phá kiến thức thực tế trên phạm vi toàn cầu.

Thông qua đa dạng trải nghiệm và “đậm đặc” thời lượng thực hành, học sinh Olympia không chỉ làm chủ ngôn ngữ tiếng Anh mà còn phát triển được tư duy toàn cầu, tư duy phản biện – sáng tạo và bản lĩnh hội nhập để tự tin chinh phục tương lai.

Những “đặc sản” tiếng Anh chỉ có tại Olympia

Ở Olympia có những “đặc sản” tiếng Anh mà thầy trò nhà trường luôn tự hào nhắc đến.

Đầu tiên phải kể tới môn Humanities - một môn học dành cho học sinh Trung học phổ thông, nơi các em sẽ được tìm hiểu tổng hòa kiến thức về lịch sử, văn hóa, tôn giáo, nghệ thuật, chính trị, các vấn đề đương đại… của nhiều quốc gia trên khắp các châu lục.

Theo Tiến sĩ Võ Thục Anh, Trưởng bộ môn tiếng Anh, Trường Phổ thông liên cấp Olympia, môn Humanities nhiều năm qua luôn được học sinh rất quan tâm và yêu thích. Với việc mang đến kiến thức tổng hợp và thú vị, trải dài qua các thời kỳ lịch sử và trải rộng ở các không gian địa lý khác nhau, môn học giúp học sinh có hiểu biết sâu sắc hơn về thế giới, hình thành được thế giới quan trong mối tương quan với các vấn đề toàn cầu. Môn học cũng nuôi dưỡng sự thấu hiểu, khoan dung, và cái nhìn đa chiều sâu sắc cho học sinh trong khi đánh giá những vấn đề của lịch sử và hiện tại. Đây chính là hành trang quý giá để các em tự tin bước vào thế giới, sẵn sàng đóng góp và tạo ra những giá trị tích cực trong tương lai.

Với đa dạng hình thức học tập và kiểm tra đánh giá như: nghiên cứu, làm báo cáo, viết luận, thuyết trình… môn Humanities còn trau dồi cho học sinh các kỹ năng lập luận, phân tích, suy đoán logic, tư duy phản biện và phát triển các năng lực học thuật, tư duy toàn cầu.

Một “đặc sản” khác chỉ có ở chương trình tiếng Anh của Olympia là hoạt động viết luận nghiên cứu (research paper). Có lẽ hiếm trường phổ thông nào ở Việt Nam hiện nay đã cho học sinh tiếp cận với hình thức viết research paper trong chương trình dạy học môn tiếng Anh bởi hình thức này không chỉ yêu cầu cao về năng lực ngoại ngữ mà còn là khả năng nghiên cứu khoa học, năng lực giải quyết vấn đề sáng tạo, đòi hỏi cả giáo viên lẫn học sinh đều phải đầu tư tâm sức và theo đuổi lâu dài với nó.

Ở Olympia, hoạt động này từ năm học 2022-2023 đã được triển khai tới 100% học sinh từ lớp 2 đến lớp 12 với yêu cầu và độ khó khác nhau, phù hợp với năng lực lứa tuổi.

Cũng theo Tiến sĩ Võ Thục Anh, việc viết research paper không chỉ giúp học sinh tăng cường kĩ năng nghiên cứu, năng lực tư duy và kĩ năng viết tiếng Anh học thuật, mà còn kích thích tính tò mò khoa học, thúc đẩy học tập sâu, bồi đắp kiến thức liên môn, , năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo… Đây đều là những nền tảng quan trọng giúp kiến tạo thành công trên con đường học tập lâu dài và phát triển sự nghiệp về sau của học sinh.

Một hoạt động nổi bật khác trong chương trình tiếng Anh của Olympia là dịch sách, nơi học sinh được rèn luyện tư duy ngôn ngữ, khả năng diễn đạt thông qua việc chuyển ngữ các tác phẩm văn học. Ở bậc Tiểu học, các em làm quen với việc dịch các văn bản ngắn, lên bậc Trung học cơ sở thì tiếp cận các tác phẩm dài hơn, và đến bậc Trung học phổ thông, học sinh được thử sức với việc dịch sách có bản quyền. Điều này không chỉ giúp các em nâng cao vốn từ vựng, khả năng làm việc nhóm, sự kiên trì bền bỉ, mà quan trọng hơn, nó giúp các em bồi đắp phông văn hóa của mình, hiểu biết sâu sắc hơn về đa dạng lĩnh vực bao gồm văn hóa, lịch sử, tôn giáo, triết học..., qua đó mở rộng thế giới quan, nhân sinh quan của chính mình.

Qua 3 năm triển khai, học sinh Olympia đã dịch và xuất bản được nhiều cuốn sách được độc giả tích cực đón nhận như: “Miếng xoài hi vọng”, "Những sinh viên xuất sắc nhất làm gì", “Cất cánh”, “Là chính mình”.

Sân khấu nhạc kịch tiếng Anh, cũng là một “điểm nhấn” trong chương trình ngoại ngữ của Olympia. Với việc làm mới và sân khấu hóa các tác phẩm văn học kinh điển của thế giới, 3 năm qua, học sinh Trường Trung học phổ thông Olympia đã mang tới cho khán giả Hà Nội những vở diễn đặc sắc như “Những người khốn khổ”, “Thằng gù nhà thờ Đức Bà”, “Thằng Cười”… Toàn bộ các khâu từ viết kịch bản, dàn dựng, biểu diễn, truyền thông… cho dự án này đều được thực hiện bởi chính học sinh, dưới sự tư vấn, hỗ trợ của thầy cô.

Dự án có thời gian chuẩn bị kéo dài suốt 9 tháng, với sự tích hợp liên môn của Ngữ văn - Tiếng Anh - Kinh tế pháp luật - Humanities - Mỹ thuật - Âm nhạc, mang đến cơ hội để các bạn học sinh thực hành tiếng Anh vào đời sống thực tiễn một cách sinh động và sáng tạo. Quá trình chuẩn bị cho tác phẩm, các bạn cũng rèn luyện được nhiều kỹ năng quan trọng khác như: lập kế hoạch, tư duy phản biện, tư duy lãnh đạo, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo…

Nhờ sự kết hợp giữa học thuật và thực tiễn, học sinh Olympia đã đạt được nhiều Huy chương Vàng, Bạc trong các cuộc thi học thuật quốc gia và quốc tế như: Olympic Toán và Khoa học Quốc tế IMSO, STEM Olympiad, Toán quốc tế Timo và HKIKO, thi tranh biện và viết luận quốc tế TSL Writing and Debate, thi tiếng Anh triết học Junior Philosophy Olympiad, thi giải quyết các bài toán kinh tế Vietnam Business Innovation Challenge, … Hay mới đây học sinh Olympia đã xuất sắc vượt qua 22 đội vô địch quốc gia của hàng chục nước để đạt giải “Product of the year” trong chung kết cuộc thi Doanh nghiệp của Năm Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (JA Asia Pacific Company of the Year 2025) diễn ra tại Tokyo - Nhật Bản.

Với trình độ tiếng Anh khi tốt nghiệp bậc Trung học phổ thông đạt C1+ (tương đương IELTS 7.0+), và nền tảng tri thức-năng lực vững chắc, có dấu ấn cá nhân đặc sắc, nhiều thế hệ học sinh Olympia đã thành công chinh phục các đại học hàng đầu thế giới như: Harvard, Stanford, UPenn, Columbia, Dartmouth (Hoa Kỳ), Cambridge, Oxford (Anh Quốc),Toronto, Vancouver, British Columbia (Canada), Sydney, Melbourne (Úc)...

Tất cả những thành tích trên không chỉ thể hiện được khả năng tiếng Anh xuất sắc của học sinh Olympia mà còn khẳng định trí tuệ, tài năng và bản lĩnh của các em trong môi trường cạnh tranh toàn cầu. Tất cả những điều này đã góp phần xây dựng nên một thế hệ học sinh Olympia tự tin, năng động và sẵn sàng chinh phục những thử thách trong tương lai.

Trần Trang