Tiếp nhận tác phẩm hội họa của vua Hàm Nghi

Sau khi kinh thành Huế thất thủ năm 1885, vua Hàm Nghi rời khỏi kinh thành và ban Chiếu Cần Vương, kêu gọi hào kiệt, sĩ phu và nhân dân yêu nước đứng lên giành lại độc lập, tự do cho dân tộc. Năm 1888, vua bị thực dân Pháp bắt và đưa đi lưu đày ở Algeria năm 1889. Ông sống tại một biệt thự trên khu đồi El Biar, cách thủ đô Algiers khoảng 12 km, vẫn giữ theo phong tục nước nhà cho đến khi qua đời tháng 1-1944.

Hậu duệ của vua Hàm Nghi trao giấy chứng nhận cho ông Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Trong thời gian bị lưu đày, nhà vua theo học hội họa và điêu khắc, theo đuổi trường phái Ấn tượng và Hậu Ấn tượng. Trước khi tạ thế, ông đã để lại 91 bức tranh và nhiều tác phẩm điêu khắc. Các tác phẩm của ông được giới nghệ thuật biết đến qua các cuộc đấu giá và triển lãm tại Pháp.

Bức tranh sơn dầu "Những sườn đồi ở Deli Ibrahim (Algiers)" được trưng bày trong bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Bức tranh sơn dầu Những sườn đồi ở Deli Ibrahim (Algiers) do Vua Hàm Nghi sáng tác năm 1908, thể hiện quang cảnh đồng quê gần nơi ở của ông tại Algiers. Phong cảnh hoàng hôn dưới góc nhìn ngược sáng là một trong những tác phẩm mang tính biểu tượng nhất của ông. Sử dụng phong cách chấm họa ảnh hưởng từ các họa sĩ Pháp vào cuối thế kỷ 19, tác giả đã làm cho màu sắc rực rỡ của buổi chiều tà trở nên rung động. Năm 1926, bức tranh được triển lãm tại phòng trưng bày Mantelet-Colette Weil ở Paris, với tựa đề Những sườn đồi ở Deli Ibrahim (Algiers) và ký tên Tử Xuân.

Bức tranh sẽ được TS Lịch sử nghệ thuật Amandine Dabat, hậu duệ đời thứ năm của vua Hàm Nghi, đại diện gia đình vua Hàm Nghi trao tặng Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, với mong muốn công chúng Việt Nam và du khách quốc tế có cơ hội được chiêm ngưỡng tác phẩm nghệ thuật của vị Hoàng đế bị lưu đày, người Nghệ sĩ ở Algiers ngay tại chính quê hương ông.

Việc tiếp nhận và trưng bày bức tranh có ý nghĩa rất lớn đối với Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam nói riêng, và với nền mỹ thuật Việt Nam nói chung. Điều đó thể hiện thái độ trân trọng và ghi nhận nghĩa cử của gia đình vua Hàm Nghi hồi hương tác phẩm hội họa của nhà vua yêu nước, đồng thời tôn vinh những tấm lòng hảo tâm hiến tặng tác phẩm nghệ thuật cho Bảo tàng.

Tác phẩm này không chỉ bổ sung, làm giàu thêm cho bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, mà còn là nguồn tư liệu quý giá cho những nhà nghiên cứu lịch sử mỹ thuật cận - hiện đại Việt Nam cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20.

MAI AN