Tiểu thương chợ truyền thống: Chuyển đổi hình thức bán hàng để thích ứng

Từ sau đại dịch Covid-19 đến nay, mua bán trực tuyến trở nên phổ biến, hệ thống phân phối bán lẻ hiện đại ngày càng phát triển… khiến nhiều tiểu thương tại các chợ truyền thống gặp khó khăn do lượng khách sụt giảm mạnh. Chính vì vậy, một số tiểu thương đã tìm cách chuyển đổi hình thức bán hàng để vượt qua khó khăn và thích ứng với xu hướng mua sắm.

Kết hợp bán hàng truyền thống và online

Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh có 12 siêu thị kinh doanh tổng hợp, hàng trăm cửa hàng tiện lợi và hàng ngàn cửa hàng bán lẻ, phủ kín từ khu vực thành thị đến nông thôn, miền núi. Ngoài ra, hình thức bán hàng online ngày càng phát triển, người tiêu dùng có nhiều kênh lựa chọn mua sắm, rất tiện lợi. Chính vì vậy, người dân dần ít có thói quen đi chợ, khiến các tiểu thương kinh doanh tại chợ truyền thống bị ảnh hưởng không nhỏ.

Hoạt động kinh doanh tại chợ Xóm Mới.

Từ thực tế đó, nhiều tiểu thương đã tìm cách thay đổi hình thức bán hàng để thích ứng. Bà Minh Tuyết - tiểu thương bán trái cây, đồ khô... ở chợ Ba Làng, phường Vĩnh Hòa, TP. Nha Trang cho biết: “Trước tình hình kinh doanh khó khăn, tôi bắt đầu kết hợp bán hàng truyền thống và online. Mỗi tối, tôi đều chụp hình các mặt hàng, đưa lên các trang mạng xã hội như: Facebook, zalo... Sáng tôi vẫn đi chợ bán hàng bình thường, tranh thủ buổi trưa ship hàng cho những khách đặt qua mạng xã hội. Cứ thế, lượng khách ngày một tăng, thu nhập của tôi ổn định hơn. Điều quan trọng nhất để thích ứng với nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng là đa dạng mặt hàng, bảo đảm chất lượng sản phẩm”.

Bà Quỳnh - tiểu thương bán hàng quần áo tại chợ Vĩnh Hải, TP. Nha Trang cũng cho rằng, trước sự phát triển của các hệ thống phân phối bán lẻ hiện đại và kênh bán hàng trực tuyến, nếu các tiểu thương không thay đổi hình thức kinh doanh thì rất khó tồn tại. Khoảng 3 - 4 năm nay, chợ ngày càng vắng khách, có những ngày bà chỉ bán được vài trăm ngàn đồng, không đủ chi phí. Để cải thiện tình hình kinh doanh, hơn 1 năm qua, bà đã thay đổi hình thức kinh doanh. Cùng với việc tìm nguồn hàng đảm bảo chất lượng, hợp thời trang và giá cả hợp lý, mỗi ngày, bà kiên trì chụp các mẫu mới đăng lên các trang mạng xã hội và chia sẻ lên các hội nhóm, thậm chí quay clip giới thiệu sản phẩm… Nhờ kết hợp hai hình thức bán hàng nên thu nhập cũng dần ổn định hơn.

Tương tự, bà Thu - tiểu thương bán thịt ở chợ Xóm Mới, TP. Nha Trang cho biết: “Trước đây, khi lượng khách tới chợ ổn định, tôi chỉ bán trực tiếp. Nhưng mấy năm nay, kinh doanh ế ẩm nên tôi chụp ảnh, đăng lên các trang mạng xã hội và ship tới nhà cho khách đặt mua trong thành phố. Trung bình mỗi ngày, tôi bán được khoảng 45 - 60kg, chủ yếu khách đặt qua online, điện thoại, còn bán trực tiếp tại chợ chỉ trên dưới 10kg. Không chỉ thay đổi hình thức bán hàng mà sản phẩm cũng phải lựa chọn cẩn thận, đảm bảo tươi ngon, chất lượng để giữ khách”.

Vẫn còn nhiều hạn chế

Bên cạnh một số tiểu thương mạnh dạn thay đổi hình thức kinh doanh đã đem lại kết quả tích cực, vẫn có không ít tiểu thương ngại chuyển đổi mặc dù buôn bán ế ẩm. Nguyên nhân chính do đa phần tiểu thương kinh doanh tại chợ truyền thống đã lớn tuổi, không rành công nghệ, khó theo kịp xu hướng và tâm lý ngại thay đổi. Buôn bán tại chợ Xóm Mới hơn 20 năm, bà Hoa - kinh doanh mặt hàng vải cho biết, hiện nay, quần áo may sẵn nhiều, giá lại rẻ, khách hàng dễ dàng mua sắm online mà không cần tới chợ. Vì vậy, việc kinh doanh tại chợ ngày càng khó khăn, có những ngày bà không bán được tấm vải nào. Thực tế, muốn phát triển, bà không chỉ phải thay đổi mặt hàng kinh doanh mà còn phải chuyển đổi hình thức bán hàng nhưng khó thực hiện, bởi tuổi tác cao.

Tương tự, bà Minh - tiểu thương bán đồ gia dụng cho biết: “Bây giờ, xu hướng mua sắm của người dân đã thay đổi nhiều nên những người buôn bán lớn tuổi như chúng tôi rất khó theo kịp. Chỉ những bạn trẻ vừa bán trực tiếp, vừa kinh doanh online, doanh thu tạm ổn. Biết là vậy, nhưng kinh doanh qua các kênh online cần năng động và nhiều người hỗ trợ, tôi già rồi nên rất ngại chuyển đổi".

Đây cũng là tình trạng chung của nhiều tiểu thương tại các chợ truyền thống trên địa bàn TP. Nha Trang. Trao đổi với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Cúc - Trưởng Ban Quản lý chợ Xóm Mới cho biết, những năm gần đây, lượng khách đến tham quan, mua sắm tại chợ giảm đáng kể, nhất là khu vực bán hàng quần áo, vải, giày dép, đồ gia dụng… Ước tính, lượng khách giảm khoảng 60% so với trước dịch Covid-19. Mặc dù một số tiểu thương trẻ tuổi đã biết kết hợp kinh doanh truyền thống và online nhưng số ấy không đáng kể.

KHÁNH HÀ