Tìm đầu ra cho sản phẩm xanh

Doanh nghiệp sản xuất sản phẩm xanh muốn sản phẩm được người tiêu dùng đón nhận nhiều hơn. Ảnh: S.X.

Hạn chế ở khâu chào hàng

Các DN cho rằng, nếu có đông đảo người tiêu dùng ủng hộ sản phẩm xanh, sẵn sàng chấp nhận mức chi phí cao hơn thông thường thì sản xuất xanh và tiêu dùng xanh hứa hẹn có dư địa phát triển.

Ông Nguyễn Thái Việt Huy - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư Saty Holding cho biết, đơn vị chuyên đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp bền vững, phát triển chuỗi sản phẩm chủ lực của Việt Nam như: lúa gạo và cà phê. Sau thời gian đầu tư vào công nghệ xanh trong nông nghiệp, Saty Holding nhận thấy rằng, nông dân sẵn sàng thay đổi phương thức sản xuất hướng tới mô hình thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn nhất chính là đầu ra cho sản phẩm xanh. Theo ông Huy, thị trường chưa có sự phân biệt rõ ràng giữa nông sản canh tác bền vững và nông sản truyền thống. “Để giải quyết bài toán đầu ra cho sản phẩm xanh, DN đang kết nối với các nhà máy xanh, đưa nông sản sạch vào hệ thống bếp ăn của các doanh nghiệp cam kết sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường. Đây được xem là hướng đi tiềm năng, vừa giúp đảm bảo đầu ra cho nông dân, vừa tạo ra chuỗi cung ứng xanh bền vững, góp phần nâng cao giá trị nông sản Việt Nam trên thị trường trong và ngoài nước” - ông Huy nói.

Trăn trở về đầu ra cho sản phẩm xanh, sản phẩm thân thiện với môi trường, ông Nguyễn Tấn Lộc - Giám đốc Công ty TNHH Tái chế cà phê Lộc Nhân cho hay, là một DN khởi nghiệp trong lĩnh vực tái chế, tập trung vào việc tận dụng bã cà phê để chế biến thành nhiều sản phẩm như đồ lưu niệm, chất tẩy rửa và các sản phẩm thân thiện với môi trường. Thế nhưng, khi khảo sát tại các siêu thị tại TP Hồ Chí Minh, chúng tôi nhận thấy không gian dành cho sản phẩm xanh vẫn còn rất hạn chế. Chính nguyên nhân này khiến doanh nghiệp khó tiếp cận người tiêu dùng. “Việc chào hàng vào các hệ thống bán lẻ tại thành phố cũng gặp rất nhiều trở ngại. Các sản phẩm tái chế và thân thiện với môi trường dù có tiềm năng lớn nhưng lại chưa được ưu tiên trong hệ thống phân phối. Điều này làm hạn chế cơ hội tiếp cận thị trường của các DN xanh, đặc biệt là các startup trong lĩnh vực tái chế” - ông Lộc lý giải.

Liên quan đến tiêu dùng sản phẩm xanh, cuối năm 2024, Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao công bố kết quả khảo sát tiêu dùng sản phẩm xanh cho biết, lựa chọn sản phẩm xanh và tiêu dùng xanh chưa phải là ưu tiên hàng đầu của người tiêu dùng hiện nay. Ngay tại Hà Nội và TPHCM - hai trung tâm văn hóa, kinh tế lớn nhất cả nước, nhưng tỷ lệ người tiêu dùng xanh ở mức độ phổ biến cũng chỉ chiếm khoảng 12 - 18%.

Hỗ trợ bán sản phẩm xanh

Theo Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao, rào cản lớn nhất đối người tiêu dùng trong việc chọn sản phẩm xanh chính là giá cao là sản phẩm xanh có giá cao. 78% người tiêu dùng nêu lý do trên. Nguyên nhân thứ hai, độ phủ sản phẩm xanh còn hạn chế, thiếu thông tin định hướng, cũng như chưa có chính sách khuyến khích tiêu dùng xanh. Ngoài ra, 18% người tiêu dùng còn phàn nàn chất lượng hàng hóa không đúng như cam kết của nhà sản xuất. Điều này làm giảm lòng tin với đối với sản phẩm xanh lưu thông trên thị trường. Rào cản cuối cùng, do nhận thức của một bộ phận người tiêu dùng còn hạn chế, nhất là người tiêu dùng ở khu vực nông thôn. Mong muốn thị trường tiêu dùng đón nhận sản phẩm xanh nhiều hơn, một số ý kiến cho rằng, cần có một sàn giao dịch dành riêng cho sản phẩm thân thiện với môi trường và sản phẩm tái chế. Hiện tại, thị trường này vẫn còn manh mún, thiếu sự kết nối và hỗ trợ từ các kênh phân phối lớn. Trong khi đó, chi phí tham gia hội chợ, triển lãm để quảng bá sản phẩm lại quá cao so với những DN khởi nghiệp.

Với vai trò là đơn vị phân phối hàng hóa hiện đại, ông Vũ Dương Quân - Trưởng ban Bán lẻ Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn (Satra) chia sẻ, năm 2024 Satra cam kết với các DN, có sản phẩm xanh khi vào hệ thống bán lẻ của Sara sẽ hoàn thành rút ngắn quy trình, được miễn phí đăng trên cẩm nang của tổng công ty. Theo ông Quân, tỷ trọng DN xanh đồng hành với chuỗi siêu thị của Satra ngày càng nhiều. Satra sẵn sàng tổ chức khu vực miễn phí để quảng bá cho người tiêu dùng. Những DN xanh nào có tuyên truyền tốt, người tiêu dùng sẽ biết tới và sẵn sàng chia sẻ. “Hệ thống siêu thị có thống kê, 80% người tiêu dùng được hỏi nói rằng muốn sử dụng sản phẩm xanh, sạch, an toàn. Vì vậy, cần tăng cường truyền thông để khách hàng biết; kiểm soát sản phẩm đầu vào an toàn” - ông Quân nói.

Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Bích Vân - Giám đốc Truyền thông Central Retail Việt Nam cho biết, khi triển khai cũng gặp một số thách thức. Một số vật liệu thân thiện môi trường như màng co sinh học hiện vẫn chưa có chất lượng tương đương với màng co nhựa truyền thống, không bọc kín thực phẩm tốt bằng, dẫn đến ảnh hưởng đến quá trình bảo quản. Để thúc đẩy hơn nữa quá trình chuyển đổi xanh trong ngành bán lẻ, đại diện Central Retail mong muốn Chính phủ có thêm các chính sách hỗ trợ, đặc biệt là về thuế và nghiên cứu phát triển sản phẩm thân thiện với môi trường.

THANH GIANG