Tìm thấy dấu hiệu sự sống trên sao Kim

Tìm thấy Phosphine, sản phẩm của vi khuẩn

Với sự hỗ trợ của các kính viễn vọng James Clerk Maxwell ở Hawaii và Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) ở Chile, các nhà khoa học học tại Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ), Đại học Cardiff (Anh) đã phát hiện có sự hiện diện của Phosphine, một loại khí được tạo ra bởi vi khuẩn phát triển mạnh trong môi trường thiếu oxy, trên những đám mây của Venus (sao Kim/sao Hôm/sao Mai). Đây được xem là bằng chứng thuyết phục và khá mạnh mẽ dấu hiệu sự sống tiềm tàng bên ngoài Trái đất.

Nhà thiên văn học Jane Greaves của Đại học Cardiff ở Wales, tác giả chính của nghiên cứu bày tỏ: “Tôi rất ngạc nhiên - thực sự là choáng váng”.

Sự tồn tại của sự sống ngoài Trái đất từ lâu đã là một trong những câu hỏi tối quan trọng của khoa học. Các nhà khoa học đã sử dụng các tàu thăm dò và kính thiên văn để tìm kiếm "các hình dạng sinh học" - dấu hiệu gián tiếp của sự sống - trên các hành tinh và mặt trăng khác trong hệ Mặt trời của chúng ta và hơn thế nữa.

Sao Kim. Ảnh NASA.

“Với những gì chúng ta hiện biết về Sao Kim, lời giải thích hợp lý nhất cho phosphine, nghe có vẻ kỳ diệu, chính là sự sống. Điều này rất quan trọng bởi vì, nếu nó là phosphine, và nếu nó là sự sống, thì điều đó có nghĩa là chúng ta không đơn độc. Điều đó cũng có nghĩa là bản thân sự sống phải rất phổ biến, và phải có nhiều hành tinh khác có người sinh sống trên khắp thiên hà của chúng ta.”, nhà vật lý thiên văn phân tử của Viện Công nghệ Massachusetts và đồng tác giả nghiên cứu Clara Sousa-Silva cho biết.

Sao Kim không phải là trọng tâm của cuộc tìm kiếm sự sống ở nơi khác trong hệ Mặt trời, trong khi sao Hỏa và các thế giới khác đang được chú ý nhiều hơn.

Gửi tàu thăm dò xác minh

Phosphine - một nguyên tử phốt pho có gắn ba nguyên tử hydro - rất độc đối với con người.

Phosphine được nhìn thấy ở mức 20 phần tỷ trong khí quyển Sao Kim, một nồng độ ấn tượng. Greaves cho biết các nhà nghiên cứu đã kiểm tra các nguồn phi sinh học tiềm năng như núi lửa, thiên thạch, sét và nhiều loại phản ứng hóa học khác nhau, nhưng không có phản ứng nào có thể tạo ra phosphine.

Sao Kim là hành tinh láng giềng gần nhất của Trái đất. Tương tự về cấu trúc nhưng nhỏ hơn một chút so với Trái đất, nó là hành tinh thứ hai tính từ Mặt trời, Trái đất là thứ ba.

Sao Kim được bao bọc trong một bầu khí quyển dày và độc hại, giữ nhiệt. Nhiệt độ bề mặt đạt tới 880 độ F (471 độ C), đủ nóng để nấu chảy chì.

So sánh kích cỡ bốn hành tinh: sao Thủy, Sao Kim, Trái đất và sao Hỏa với màu thực. Ảnh: Scooter20.

“Tôi chỉ có thể suy đoán về những gì có thể tồn tại sự sống trên sao Kim, nếu nó thực sự ở đó. Sẽ không có sự sống nào có thể tồn tại trên bề mặt của Sao Kim, bởi vì nó hoàn toàn khắc nghiệt, ngay cả đối với các nhà hóa sinh học hoàn toàn khác với chúng ta. Nhưng cách đây rất lâu, sao Kim có thể có sự sống trên bề mặt của nó, trước khi một hiệu ứng nhà kính xảy ra khiến phần lớn hành tinh hoàn toàn không thể ở được.”, Sousa-Silva nói.

Một số nhà khoa học đã nghi ngờ rằng những đám mây trên cao của sao Kim, với nhiệt độ ôn hòa khoảng 86 độ F (30 độ C), có thể chứa các vi khuẩn trên không có thể chịu được độ chua cực cao. Những đám mây này chứa 90% axit sulfuric. Các vi sinh vật trên trái đất không thể sống sót trong độ chua đó.

Greaves nói: “Nếu là vi sinh vật, chúng có thể tiếp cận với một số ánh sáng mặt trời và nước, và có thể sống trong những giọt chất lỏng để ngăn mất nước, nhưng chúng sẽ cần một số cơ chế chưa biết để bảo vệ chống lại sự ăn mòn của axit.”, Greaves nói.

Dấu hiệu sự sống trên sao Kim. Nguồn: Twitter/Brian Roemmele.

Trên Trái đất, các vi sinh vật trong môi trường “kỵ khí” - hệ sinh thái không phụ thuộc vào oxy - tạo ra phosphine. Chúng bao gồm các nhà máy nước thải, đầm lầy, ruộng lúa, trầm tích hồ, trong phân và đường ruột của nhiều loài động vật. Phosphine cũng phát sinh phi sinh học trong một số môi trường công nghiệp nhất định.

Để sản xuất photphine, vi khuẩn Trái đất lấy photphat từ khoáng chất hoặc vật liệu sinh học và thêm hydro.

“Chúng tôi đã cố gắng hết sức để giải thích khám phá này mà không cần đến quá trình sinh học. Với kiến thức hiện tại của chúng ta về phosphine, Venus và địa hóa học, chúng ta không thể giải thích sự hiện diện của phosphine trong các đám mây của Venus. Điều đó không có nghĩa đó là cuộc sống. Nó chỉ có nghĩa là một số quá trình kỳ lạ đang tạo ra phosphine.”, Sousa-Silva nói.

Quản trị viên NASA Jim Bridenstine đã gọi những phát hiện mới này là "bước phát triển quan trọng nhất trong việc xây dựng trường hợp cho sự sống ngoài Trái đất." Trong số các sứ mệnh mà cơ quan vũ trụ Hoa Kỳ hiện đang xem xét có nhiệm vụ gửi một tàu thăm dò khí quyển tới Sao Kim.

Huy Anh/Reuters