Tin mới vụ cảng TP.HCM dừng đón tàu du lịch

Tàu Ovation of the Seas có sức chứa lên đến hơn 4.000 khách, dự kiến cập cảng Cái Mép - Thị Vải vào 18/10 phải đổi lịch trình vào phút chót. Ảnh: Royal Caribbean.

Liên quan đến vụ việc cụm cảng Cái Mép - Thị Vải (TP.HCM) tạm dừng đón tàu du lịch quốc tế từ tháng 10, khiến nhiều doanh nghiệp lữ hành lao đao, cảnh báo khả năng hủy chuyến, đưa TP.HCM ra khỏi hải trình châu Á, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam gửi văn bản kiến nghị Bộ Xây dựng cho phép thí điểm tiếp nhận tàu khách quốc tế tại một số bến thuộc khu vực này đến hết ngày 31/12, nhằm tháo gỡ khó khăn trước mắt cho doanh nghiệp.

Động thái này được đưa ra sau khi hàng loạt đơn vị gửi kiến nghị khẩn, gồm Tập đoàn Royal Caribbean, Công ty TNHH WALLEM Việt Nam, Công ty TNHH Dịch vụ Vận tải Hàng hải Thiên Ý… phản ánh việc dừng tiếp nhận tàu khách đột ngột ảnh hưởng nghiêm trọng đến kế hoạch vận hành và lịch trình tour đã chốt trước.

Theo Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, trong quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, khu bến Cái Mép - Thị Vải hiện có 24 bến cảng, được quy hoạch chủ yếu phục vụ hàng hóa, container, hàng rời và hàng lỏng/khí, chỉ có một bến duy nhất được phê duyệt công năng khai thác tàu khách quốc tế - Bến cảng khách quốc tế Vũng Tàu, song chưa được đầu tư xây dựng.

Dù vậy, để đáp ứng nhu cầu thực tế khi lượng khách đến Việt Nam bằng đường biển tăng nhanh trong vài năm qua, các bến tổng hợp như Thị Vải, SSIT, TCIT, PTSC Phú Mỹ, SP-PSA hay SITV đã được tạm thời bố trí đón tàu khách quốc tế.

Từ năm 2018 đến nay, khu vực này đã tiếp nhận an toàn 277 lượt tàu có trọng tải lên đến 168.000 GT, chứng minh năng lực hạ tầng của cảng Việt Nam hoàn toàn đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cảng tại đây chưa hoàn tất thủ tục bổ sung công năng tiếp nhận tàu du lịch vào giấy phép công bố hoạt động cảng biển theo yêu cầu của Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, việc đón tàu phải tạm dừng từ tháng 10 để điều chỉnh hồ sơ pháp lý.

Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải là cảng biển sâu nhất Việt Nam, từng đón siêu tàu lớn nhất thế giới vào năm 2023. Ảnh: Quỳnh Danh.

"Căn cứ kết quả khai thác ổn định và an toàn trong thời gian qua, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam kiến nghị Bộ Xây dựng cho phép tiếp tục thí điểm đón tàu khách quốc tế tại một số bến thuộc khu vực Cái Mép - Thị Vải đến hết ngày 31/12/2025", văn bản nêu rõ. Đồng thời, Cục cũng đề xuất Bộ rà soát, điều chỉnh quy hoạch công năng tàu khách quốc tế, yêu cầu các doanh nghiệp cảng khẩn trương hoàn tất thủ tục bổ sung để sớm được cấp phép chính thức.

Bên cạnh đó, Sở Du lịch TP.HCM cũng đã có văn bản báo cáo UBND TP.HCM, đồng thời gửi Cảng vụ Hàng hải TP.HCM và Sở Xây dựng để phối hợp, tạo điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp lữ hành trong việc tổ chức đón - trả khách quốc tế tại khu vực Cái Mép - Thị Vải.

Theo Sở Du lịch, lượng tàu khách quốc tế đến khu vực này ghi nhận xu hướng tăng mạnh trong thời gian gần đây khẳng định vị thế ngày càng rõ của TP.HCM trên bản đồ du lịch tàu biển khu vực.

Cụ thể, năm 2024 khu vực đã đón 65 chuyến tàu với khoảng 287.000 lượt khách; năm nay dự kiến có 48 chuyến với 180.000 lượt khách - chủ yếu là tàu hạng sang quy mô lớn, hành trình dài ngày; và đến hết năm 2026, đã có khoảng 118 chuyến tàu đăng ký cập cảng, tương đương hơn 260.000 khách quốc tế.

Trên cơ sở tổng hợp kiến nghị của các doanh nghiệp lữ hành và đại lý hàng hải quốc tế, Sở Du lịch đã báo cáo UBND TP.HCM về đề xuất kéo dài thời gian thí điểm đến hết tháng 12/2026, giúp các đơn vị có thêm thời gian để hoàn thiện hồ sơ.

Theo các doanh nghiệp lữ hành quốc tế, mùa du lịch tàu biển thường kéo dài từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau và kế hoạch khai thác được lên từ trước ít nhất ba năm. Vì vậy, những điểm nghẽn về thủ tục, cấp phép hay thiếu đầu mối tiếp nhận tàu khách quốc tế khiến các hãng phải "chào thua".

Trước đó, Znews đã đưa tin về việc Cái Mép - Thị Vải bất ngờ dừng đón tàu từ tháng 10 khiến tàu Ovation of the Seas của hãng Royal Caribbean chở hơn 4.000 du khách quốc tế, dự kiến cập cảng ngày 18/10 phải đổi sang cảng Chân Mây của Huế, theo đại diện Công ty Lữ hành Saigontourist. Hãng cảnh báo nếu không có giải pháp kịp thời, TP.HCM có thể bị loại khỏi hải trình châu Á, tương tự trường hợp Nha Trang hồi tháng 9/2024.

Theo Tổng cục Thống kê, Việt Nam đón 248.100 lượt khách tàu biển trong năm 2024 và 190.600 lượt chỉ trong 9 tháng đầu năm, tăng 15,1% so với cùng kỳ. Khách tàu biển chi tiêu trung bình 100-200 USD/ngày, cao gấp đôi khách quốc tế thông thường, mang lại nguồn thu đáng kể cho du lịch, vận tải, nhà hàng và điểm tham quan.

Linh Huỳnh