Tin thế giới 17/10: Xung đột Nga-Ukraine leo thang căng thẳng, Kiev tiêu diệt nhiều máy bay cảm tử Moscow; Thụy Điển có Thủ tướng mới

Hiện trường một vụ tấn công của Nga ở miền Tdrung Kiev, Ukraine, ngày 10/10. (Nguồn: Reuters)

Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.

Nga-Ukraine

* Ukraine đã tiêu diệt 37 UAV: Ngày 17/10, người phát ngôn Không quân Ukraine, ông Yuriy Ihnat, cho biết nước này đã tiêu diệt 37 máy bay không người lái (UAV) của Nga kể từ tối 16/10, tương đương 85-86% số máy bay tham gia các cuộc tấn công gần đây.

Quan chức này nhận định: “Đó thực sự là một kết quả tốt đối với những gì mà lực lượng phòng không của chúng tôi đã làm được và con số đó sẽ còn tăng lên trong tương lai’. Ông còn cho biết tất cả các máy bay trên đã bay vào Ukraine từ phía Nam. (Reuters)

* Nga thừa nhận tấn công tên lửa vào cơ sở hạ tầng Ukraine: Ngày 17/10, trong cuộc họp báo thường kỳ, Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã tấn công “quy mô lớn” bằng vũ khí chính xác cao nhằm vào các mục tiêu quân sự và cơ sở hạ tầng năng lượng trên khắp Ukraine. Cơ quan này cho biết họ đã đánh trúng “tất cả các mục tiêu được chỉ định”, đồng thời đã ngăn chặn nỗ lực của Moscow nhằm phá vỡ hệ thống phòng thủ của Moscow ở khu vực Kherson.

Cùng ngày, Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Denys Moosystemrskyi cho biết ngoài thiệt hại vật chất, các đợt tấn công của Nga ngày 17/10 đã làm một số người thiệt mạng. Công ty điều hành lưới điện của Ukraine, Ukrenergo cũng cho biết tình hình điện lưới của Ukraine đang được kiểm soát và các đội sửa chữa đang khắc phục thiệt hại. Cơ quan này cũng kêu gọi người dân Ukraine sử dụng điện tiết kiệm, đặc biệt là vào buổi tối, để giảm bớt áp lực cho hệ thống năng lượng. (AFP/Reuters)

* Nga: Thành phố Moscow thông báo đã tuyển đủ quân nhập ngũ: Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin thông báo sẽ đóng cửa văn phòng tuyển quân từ ngày 17/10 vì hạn ngạch tuyển quân dự bị chiến đấu ở Ukraine của thành phố đã đủ.

Trên trang web cá nhân, ông viết: “Các điểm tuyển quân sẽ đóng cửa vào lúc 14h chiều 17/10 (theo giờ địa phương)”. Ông cho hay “nhiệm vụ động viên một phần - được công bố chỉ hơn một tháng trước - đã được “hoàn tất” ở Moscow. Quan chức này lưu ý các lệnh gọi nhập ngũ còn sót lại ở thành phố đã hết hạn, song không cho biết số lượng người đã được gọi nhập ngũ.

Trước đó, ngày 14/10, Tổng thống Vladimir Putin cam kết sẽ hoàn thành đợt động viên “trong 2 tuần nữa”. Ông cho biết 222.000/300.000 người đã được huy động. (AFP)

Châu Âu

* Thụy Điển có Thủ tướng mới: Ngày 17/10, Quốc hội Thụy Điển đã xác nhận nhà lãnh đạo đảng Ôn hòa Ulf Kristersson sẽ là Thủ tướng mới của nước này khi ông trở thành người đứng đầu liên minh 3 đảng thiểu số.

Chính phủ mới, bao gồm đảng Dân chủ Cơ đốc giáo và đảng Tự do, đã nhất trí với chính sách chống nhập cư của đảng Dân chủ Thụy Điển theo chủ nghĩa dân túy, qua đó dẫn đến sự hình thành liên minh chiếm thế đa số trong Quốc hội cảu đất nước Bắc Âu. (Reuters)

* Ukraine kêu gọi loại Nga khỏi G20: Ngày 17/10, viết trên Twitter, ông Mykhailo Podolyak, Cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng Nga nên bị loại khỏi Nhóm các nền kinh tế mới nổi và phát triển hàng đầu thế giới (G20) và các tổ chức quốc tế khác: “Những kẻ ra lệnh tấn công cơ sở hạ tầng thiết yếu (của Ukraine) nhằm làm tê liệt hoạt động của dân thường và tổ chức tổng động viên chắc chắn không thể ngồi cùng bàn với các nhà lãnh đạo của G20. Đã đến lúc chấm dứt thói đạo đức giả của Nga. Liên bang Nga phải bị loại khỏi tất cả các diễn đàn”.

Cố vấn Tổng thống Ukraine đưa ra lời kêu gọi trên sau khi Nga mở đợt tấn công mới bằng UAV nhằm vào các thành phố của Ukraine sáng 17/10. (Reuters/AFP)

* Bỉ tăng cường kiểm tra cơ sở hạ tầng khí đốt sau sự cố Dòng chảy Phương Bắc: Ngày 17/10, Bộ trưởng Năng lượng Bỉ Tinne Van der Straeten cho biết nước này đã ra lệnh kiểm tra cơ sở hạ tầng khí đốt ở Biển Bắc vào đầu tháng 10 vừa qua: “Cơ sở hạ tầng khí đốt của Bỉ ở Biển Bắc được coi là một ưu tiên”. Đồng thời, ông cho rằng các kiểm tra phải tuân theo quy trình “theo dõi nghiêm ngặt”. (Reuters)

* Thủ tướng Anh đang tập trung ổn định kinh tế trong nước: Ngày 17/10, người phát ngôn Thủ tướng Anh Liz Truss cho biết nhà lãnh đạo này đang tập trung vào ổn định kinh tế trong nước, sau khi Chính phủ Anh hủy bỏ hầu hết các khoản ngân sách nhỏ được công bố vào tháng 9 vừa qua, vốn gây bất ổn thị trường.

Cho biết chính phủ Anh đã đi “quá xa, quá nhanh” trong nỗ lực tăng trưởng kinh tế. Người phát ngôn nêu rõ: “Chúng tôi nhận ra rằng sự ổn định kinh tế là rất quan trọng, đặc biệt là khi chúng ta đang chứng kiến một số xu hướng toàn cầu như hiện nay và đó là lý do tại sao chúng tôi có những thay đổi này”. (Reuters)

* EU có thể đóng băng phần lớn quỹ cho Ba Lan: Ngày 17/10, người phát ngôn của Liên minh châu Âu (EU), ông Stefan de Keersmaecker, cho biết khối này sẽ không giải ngân cho Ba Lan phần lớn số tiền trong quỹ phát triển 75 tỷ euro cho nước này cho tới năm 2027, trừ phi Warsaw thay đổi các tòa án trong nước.

Hiện Ủy ban châu Âu (EC) đã phong tỏa khoảng 35 tỷ Euro dành cho Ba Lan từ gói kích thích kinh tế chung của EU nhằm giúp các nền kinh tế thoát khỏi tình trạng suy thoái do đại dịch Covid-19. EC cảnh báo có thể phong tỏa thêm các quỹ liên kết của Ba Lan từ ngân sách chung giai đoạn năm 2021-2027 nếu Warsaw không đáp ứng các tiêu chuẩn về độc lập tư pháp của một nền dân chủ. (Reuters)

* EU, ASEAN ký thỏa thuận vận tải hàng không đầu tiên: Ngày 17/10, EU và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã ký thỏa thuận vận tải hàng không đầu tiên giữa hai bên để hỗ trợ ngành này phục hồi sau dịch Covid-19. Thỏa thuận Vận tải hàng không đầy đủ đã được ký kết tại Hội nghị Bộ trưởng Giao thông Vận tải ASEAN lần thứ 28 tại Bali.

Tuyên bố chung nêu rõ: “Thỏa thuận sẽ mang lại cơ hội lớn hơn cho các hãng hàng không của ASEAN và EU trong khai thác các dịch vụ hành khách và hàng hóa trong và ngoài khu vực, giúp thúc đẩy việc khôi phục kết nối hàng không giữa hai bên sau dịch Covid-19.”

Thỏa thuận này cho phép các hãng hàng không EU và ASEAN thực hiện 14 chuyến bay chở khách hàng tuần và các chuyến bay chở hàng không giới hạn qua bất kỳ nước thứ ba nào. Hiện thỏa thuận vẫn đợi các cơ quan chức năng của các nước thành viên EU và ASEAN phê chuẩn. (Sputnik)

* EU nhất trí cử phái đoàn giám sát biên giới Armenia-Azerbaijan: Ngày 17/10, Ngoại trưởng EU đã nhất trí cử một phái đoàn giám sát biên giới ngắn hạn tới Armenia để quan sát tình hình với Azerbaijan. Trong một tuyên bố, Hội đồng châu Âu cho biết phái đoàn này sẽ bao gồm “tối đa 40 chuyên gia giám sát của EU, hoạt động dọc theo khu vực biên giới giữa Armenia và Azerbaijan”. Phái đoàn sẽ có “mục tiêu theo dõi, phân tích và báo cáo tình hình trong khu vực”.

Nhiệm vụ này “về nguyên tắc” sẽ kéo dài không quá 2 tháng. Quyết định trên được đưa ra sau các cuộc đụng độ chết người dọc biên giới Armenia-Azerbaijan hồi tháng 9, làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột mới giữa hai nước này. (AFP)

Đông Bắc Á

* Trung Quốc phản đối việc Thủ tướng Nhật Bản gửi đồ lễ tới đền Yasukuni: Ngày 17/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết Bắc Kinh phản đối mạnh mẽ việc Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio gửi đồ lễ tới đền Yasukuni.

Phát biểu họp báo, ông Uông Văn Bân nói: “Phía Trung Quốc phản đối mạnh mẽ các hành động tiêu cực của Nhật Bản liên quan đến đền Yasukuni và đã bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ với phía Nhật Bản”. Ông nói thêm rằng Trung Quốc kêu gọi Nhật Bản “cắt đứt hoàn toàn quan hệ với quá khứ quân phiệt” và giành lại sự tin tưởng từ láng giềng ở châu Á và cộng đồng thế giới.

Trước đó, biết Thủ tướng Kishida Fumio đã gửi lễ vật “masakaki” nhân dịp lễ hội mùa Thu tới đền Yasukuni. Tuy nhiên, ông dự kiến sẽ không đến viếng. (Sputnik)

Trung Đông-Châu Phi

* Saudi Arabia, Nam Phi ký thỏa thuận trị giá 15 tỷ USD: Ngày 17/10, Saudi Arabia và Nam Phi đã ký thỏa thuận và Biên bản ghi nhớ trị giá khoảng 15 tỷ USD trong chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Nam Phi tới Riyadh.

Hiện chưa có thông tin chi tiết về các thỏa thuận đã ký. Hai nước nhất trí tìm hiểu các lĩnh vực và cơ hội đầu tư trong các lĩnh vực cùng quan tâm, đặc biệt là năng lượng tái tạo, công nghiệp, khai khoáng, du lịch, kho vận và nông nghiệp. (SPA)

* Chính phủ Ethiopia cam kết kiểm soát các cơ sở hạ tầng quan trọng ở miền Bắc: Chính phủ Ethiopia ngày 17/10 cho biết nước này đặt mục tiêu giành quyền kiểm soát các sân bay và cơ sở hạ tầng quan trọng khác ở miền Bắc nhằm đối phó với các cuộc tấn công của lực lượng ở vùng Tigray. Tuyên bố cũng cho biết trong khi theo đuổi các mục tiêu trên, nước này cũng cam kết giải quyết cuộc xung đột thông qua các cuộc hòa đàm do Liên minh châu Phi dẫn dắt.

Chính phủ Ethiopia và đồng minh đã chiến đấu liên tục với lực lượng Tigray từ cuối năm 2020. Sau nhiều tháng ngừng bắn, đợt bùng phát bạo lực gần đây nhất nổ ra hồi tháng 8. Hai bên đã đổ lỗi cho nhau về tình trạng xung đột hiện nay. (Reuters)

Minh Vương