Tin vũ khí hôm nay (5.9): Lộ diện mảnh ghép cuối cùng trong 'đội hình tên lửa Kalibr' của hải quân Nga

Lộ diện mảnh ghép cuối cùng trong “đội hình tên lửa Kalibr” của hải quân Nga

Hải quân Nga đã tổ chức lễ thượng cờ cho 3 tàu chiến mới, trong đó đáng chú ý là tàu tên lửa cỡ nhỏ Stavropol thuộc lớp Buyan-M, chính thức gia nhập hạm đội Baltic. Buổi lễ được chỉ huy trực tuyến bởi đô đốc Aleksandr Moiseev - tư lệnh hải quân Nga.

Điểm mạnh của tàu lớp Buyan-M là bệ phóng thẳng đứng với 8 ống phóng, có thể mang tên lửa hành trình Kalibr-NK, Oniks hoặc Tsirkon. Các tên lửa Kalibr cho phép tấn công mục tiêu mặt đất ở tầm 1.500–2.500 km, trong khi biến thể chống hạm đạt tầm khoảng 500km.

Stavropol và các tàu cùng lớp trang bị pháo hạm A-190 100mm, hệ thống phòng thủ tầm gần AK-630M-2 Duet với hai pháo xoay sáu nòng, cùng hai bệ phóng 3M-47 Gibka sử dụng tên lửa vác vai Igla-S hoặc Verba. Hệ thống này được hỗ trợ bởi radar Pozitiv-M1 và cảm biến hồng ngoại, chuyên phát hiện mục tiêu nhỏ như UAV. Ngoài ra, tàu có súng máy 14,5mm và 7,62mm, đồng thời có khả năng triển khai UAV trinh sát Orlan-10 để mở rộng năng lực quan sát.

Buyan-M có lượng giãn nước đầy tải 949 tấn, dài 74,1m, rộng 11m. Tàu Stavropol được trang bị động cơ diesel Kolomna 16D49 do Nga sản xuất, kết hợp hộp số Zvezda. Tốc độ tối đa đạt 25 hải lý/giờ, tầm hoạt động 2.500 hải lý, khả năng bám biển 10 ngày. Biên chế thủy thủ đoàn 36–52 người. Thân tàu làm từ thép ít từ tính, có giáp bảo vệ buồng lái và cửa kính.

Vũ khí của tàu Stavropol gồm một pháo hải quân A-190 cỡ 100mm, hệ thống pháo phòng thủ tầm gần AK-630M-2 Duet với hai cụm pháo sáu nòng xoay, cùng hai bệ phóng phòng không tầm ngắn 3M-47 Gibka sử dụng tên lửa Igla-S hoặc Verba - Ảnh: Hải quân Nga

Buyan-M là chương trình tàu tên lửa nhỏ thế hệ 4 đầu tiên hoàn thành của Nga. Tàu chứng minh hiệu quả trong chiến dịch Syria năm 2015, khi phóng tên lửa Kalibr từ biển Caspian vào mục tiêu cách xa hơn 1.500km, và sau đó trong xung đột Ukraine.

Việc Stavropol gia nhập hạm đội vừa khép lại chương trình Buyan-M, vừa đánh dấu giai đoạn mới cho hải quân Nga trong việc tìm hướng phát triển lớp tàu chiến nhỏ. Trong bối cảnh đối đầu quân sự ở Baltic và biển Đen gia tăng, Stavropol và các tàu cùng lớp vẫn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược kiểm soát ven biển, dù đối mặt thách thức hiện đại hóa để duy trì hiệu quả lâu dài.

Lầu Năm Góc cắt giảm nâng cấp F-35 vì đội chi phí và chậm tiến độ

Theo Defense News, Lầu Năm Góc (Bộ Quốc phòng Mỹ) vừa quyết định cắt giảm một số nâng cấp của chương trình F-35 Joint Strike Fighter trong gói Block 4, theo báo cáo mới công bố của Văn phòng Kiểm toán chính phủ Mỹ (GAO). Động thái này được đưa ra giữa lúc dự án máy bay chiến đấu thế hệ 5 quan trọng nhất của Mỹ tiếp tục đối mặt với tình trạng chậm tiến độ, đội chi phí và thiếu hụt linh kiện.

Block 4 ban đầu được thiết kế để bổ sung 66 năng lực mới cho F-35, từ vũ khí, cảm biến đến liên kết dữ liệu, nhưng kế hoạch đã mở rộng thêm hơn một chục hạng mục khác. Mục tiêu hoàn tất Block 4 vào năm 2026 đã bị lùi đến 2029, và theo đánh giá năm 2024, phần lớn năng lực này khó có thể được triển khai trước giữa thập niên 2030. Một số hạng mục được giữ lại để hoàn thành vào 2031, trong khi các tính năng cần động cơ nâng cấp hoặc không còn phù hợp sẽ bị loại bỏ.

Tiêm kích F-35 - Ảnh: Không quân Mỹ

Chi phí của Block 4 tăng mạnh, từ 10,6 tỉ USD ước tính ban đầu lên 16,5 tỉ USD vào năm 2021, và con số mới chỉ được công bố vào cuối 2025. Hiện Block 4 vẫn dự kiến cung cấp khả năng tác chiến điện tử, vũ khí, liên lạc và dẫn đường cải tiến, song quy mô bị thu hẹp so với kế hoạch ban đầu.

Bên cạnh đó, gói Technology Refresh 3 (TR-3), tiền đề cho Block 4, tiếp tục gặp trục trặc. Việc phát triển bộ xử lý lõi tích hợp và phần mềm ổn định chậm hơn 3 năm, buộc Lầu Năm Góc phải tạm ngừng nhận bàn giao F-35 trong năm 2023. Đến 2024, toàn bộ 110 chiếc F-35 bàn giao đều trễ hạn, trung bình 238 ngày. Thiếu hụt linh kiện cũng trầm trọng, với hơn 4.000 hạng mục bị chậm, trong đó 1.600 thuộc TR-3.

Chi phí toàn chương trình F-35, bao gồm phát triển và mua sắm, đã tăng lên 485 tỉ USD tính đến cuối 2023, cao gấp đôi so với kế hoạch năm 2001. Tổng chi phí vòng đời, kể cả bảo dưỡng, vượt 2 nghìn tỉ USD. Riêng động cơ F135 của Pratt & Whitney cũng liên tục chậm giao, trung bình 155 ngày trong 2023–2024, góp phần làm gia tăng thêm 38 tỉ USD chi phí vòng đời do hao mòn lớn hơn.

Hãng Lockheed Martin (Mỹ) vẫn khẳng định F-35 là nền tảng chủ lực, “chiến đấu đã được chứng minh” và cam kết bàn giao 170 - 190 chiếc trong năm nay. Tuy nhiên, GAO cảnh báo nếu không cải thiện quản lý, các vấn đề về chậm trễ và chi phí sẽ tiếp tục kéo dài.

Ukraine có thể hỗ trợ Philippines sản xuất drone

Tại diễn đàn Ukraine - Philippines Landscape, đại sứ Ukraine tại Manila, bà Yuliia Fediv, cho biết hai nước đang chuẩn bị ký biên bản ghi nhớ quốc phòng vào tháng 10. Văn kiện này sẽ tạo cơ sở pháp lý cho việc hợp tác sản xuất chung các loại phương tiện không người lái tại Philippines.

Chi tiết về loại drone và quy mô hợp tác chưa được công bố, nhưng khả năng cao trọng tâm sẽ là drone mặt nước. Bối cảnh khiến vấn đề này trở nên cấp bách: hải quân Philippines hiện chỉ có vài tàu chiến chủ lực gồm hai khinh hạm lớp Jose Rizal mới đóng và một tàu hộ vệ săn ngầm lớp Pohang cũ từ Hàn Quốc. Phần còn lại chủ yếu là tàu tuần tra nhỏ, nhiều chiếc đã qua sử dụng.

Drone mặt nước của Ukraine - Ảnh: Defense Express

Kinh nghiệm Ukraine trong cuộc chiến với Nga khiến Philippines đặc biệt quan tâm. Với lực lượng hải quân hạn chế, Ukraine đã gây thiệt hại cho hạm đội Nga, buộc nhiều tàu phải ẩn náu, nhờ việc sử dụng hiệu quả drone hải quân giá rẻ. Bài học này gợi mở rằng nếu Philippines triển khai số lượng lớn drone tương tự, họ có thể tạo ra mối đe dọa không nhỏ với đối thủ tại vùng biển tranh chấp.

Ngoài drone mặt nước, một số hình thức drone khác cũng có thể được cân nhắc trong khuôn khổ hợp tác. Trong khi đó, loại drone FPV do dễ sản xuất tại chỗ nên ít khả năng cần đến sản xuất chung. Drone tấn công tầm xa lại là phương án thực tế, bởi hiện nay chỉ rất ít quốc gia sở hữu loại vũ khí có khả năng cho phép Philippines tiến hành các đòn tấn công trên biển.

Với kinh nghiệm thực chiến và giải pháp đã chứng minh hiệu quả, Ukraine nổi lên như đối tác lý tưởng giúp Philippines bù đắp hạn chế về hải quân và tăng cường năng lực răn đe trên biển.

Hoàng Vũ