Tin vui: Thêm một chính sách có lợi cho hàng triệu người Việt chính thức có hiệu lực từ 1/7
Từ ngày 1/7/2025, người dân trên toàn quốc có thể thực hiện công chứng ngay cả khi không có mặt tại văn phòng công chứng. Nhưng công chứng điện tử là gì? Giao dịch nào bắt buộc công chứng? Và làm sao để phân biệt thật - giả trong kỷ nguyên số? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp tất cả.
Từ ngày 1-7-2025, Luật Công chứng năm 2024 chính thức có hiệu lực, thay thế Luật Công chứng 2014 với nhiều điểm đổi mới. Trong đó, đáng chú ý là việc bổ sung bốn điều khoản riêng biệt về công chứng điện tử, mở rộng phạm vi và hình thức thực hiện các giao dịch công chứng trong bối cảnh chuyển đổi số.
Bổ sung điều khoản riêng cho công chứng điện tử
Yêu cầu kỹ thuật và bảo mật được đặt lên hàng đầu
Bên cạnh việc tuân thủ bốn nguyên tắc chung của hoạt động công chứng, công chứng điện tử phải đảm bảo các yếu tố an ninh thông tin, an toàn dữ liệu, bảo vệ thông điệp điện tử và quyền riêng tư của người tham gia giao dịch.
Chỉ các công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng đáp ứng đủ điều kiện mới được phép thực hiện dịch vụ công chứng điện tử. Các điều kiện bao gồm: sở hữu chữ ký số, trang thiết bị công nghệ phù hợp và có tài khoản công chứng điện tử.

Từ ngày 1-7-2025, Luật Công chứng năm 2024 chính thức có hiệu lực, thay thế Luật Công chứng 2014 với nhiều điểm đổi mới.
Linh hoạt trong hình thức thực hiện
Tùy theo thỏa thuận giữa các bên, công chứng điện tử có thể tiến hành theo hai cách: trực tiếp hoặc trực tuyến.
Công chứng điện tử trực tiếp: người yêu cầu vẫn phải có mặt để giao dịch trước sự chứng kiến của công chứng viên, áp dụng cho mọi loại giao dịch dân sự. Công chứng điện tử trực tuyến: các bên không cần gặp mặt, có thể ký kết thông qua các phương tiện trực tuyến dưới sự giám sát của công chứng viên. Hình thức này áp dụng với giao dịch dân sự, ngoại trừ di chúc và các hành vi pháp lý đơn phương khác theo quy định tại Nghị định 104/2025. H2: Văn bản điện tử có giá trị như bản công chứng giấy
Dù thực hiện trực tiếp hay trực tuyến, văn bản sau khi được công chứng sẽ được ký bằng chữ ký số của công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng. Văn bản công chứng điện tử này có giá trị pháp lý tương đương văn bản giấy và được coi là bản chính.
Lần đầu tiên quy định về giao dịch bắt buộc công chứng
Không liệt kê cụ thể, mà xác định theo tiêu chí
Khác với Luật Công chứng hiện hành vốn không xác định rõ loại giao dịch phải công chứng, đến nay, luật mới đã quy định cụ thể hơn. Tuy nhiên, thay vì liệt kê các giao dịch cụ thể, luật đưa ra các tiêu chí nhằm xác định loại giao dịch nào cần công chứng.
Theo đó, giao dịch bắt buộc phải công chứng là những giao dịch có tính chất quan trọng, cần đảm bảo an toàn pháp lý cao, và được quy định trong luật hoặc do Chính phủ quy định.
Bộ Tư pháp có trách nhiệm rà soát và công khai danh sách các giao dịch cần công chứng, chứng thực trên Cổng thông tin điện tử của Bộ, giúp người dân và doanh nghiệp dễ tra cứu, đảm bảo tính minh bạch trong thực thi pháp luật.
Giao dịch về bất động sản vẫn giữ vai trò trọng tâm
Hiện nay, theo quy định hiện hành, các loại hợp đồng liên quan đến chuyển nhượng, tặng cho tài sản hoặc quyền sử dụng đất là nhóm giao dịch chủ yếu bắt buộc phải công chứng để có giá trị pháp lý. Quy định này tiếp tục được giữ trong luật mới và bổ sung bằng cơ chế cập nhật để mở rộng theo thực tế.
Giao dịch minh bạch, tiện lợi hơn trong kỷ nguyên số
Với những thay đổi toàn diện, Luật Công chứng năm 2024 được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý vững chắc cho công chứng điện tử, giảm tải cho hệ thống công chứng truyền thống và giúp người dân tiếp cận dịch vụ dễ dàng, an toàn hơn trong thời đại số.