Tình hình Sudan: Ai Cập, Canada gấp rút sơ tán công dân, WHO đánh giá rủi ro về phòng thí nghiệm sinh học
Các nước tiếp tục gấp rút sơ tán công dân khỏi Sudan, trong bối cảnh tình hình tại quốc gia Đông Bắc Phi này tiềm ẩn nguy hiểm sau lệnh ngừng bắn tạm thời.
Các nước đang khẩn trương sơ tán công dân sau giao tranh kéo dài gần 2 tuần tại Sudan - Ảnh: Khung cảnh đổ nát tại một ngôi nhà ở thủ đô Khartoum, Sudan. (Nguồn: AFP)
* Ngày 26/4, Tổng Tư lệnh Abdel Fattah al-Burhan của quân đội Sudan đã sơ bộ thông qua đề xuất của Cơ quan liên chính phủ về phát triển (IGAD) về gia hạn lệnh ngừng bắn trong 72 giờ và cử phái đoàn quân sự tới Juba, thủ đô láng giềng Nam Sudan, để đàm phán, thảo luận chi tiết với các lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) về tình hình xung đột vũ trang hiện nay.
* Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Ai Cập tuyên bố Cairo đang đẩy nhanh quá trình sơ tán công dân khỏi Sudan. Cụ thể, số người được sơ tán trong bao gồm 443 người được đưa về nước bằng đường bộ và 697 người được sơ tán bằng đường không. Hiện Ai Cập đang vận hành 7 chuyến bay như một phần của hoạt động không vận để đưa công dân từ Sudan về nước. Tính đến cuối ngày 26/4, quốc gia Bắc Phi đã sơ tán 2.679 công dân khỏi vùng chiến sự Sudan.
Cũng trong ngày 26/4, Tổng cục Quản lý Cảng cạn và Đất liền Ai Cập (GALDP) ghi nhận hơn 10.000 người thuộc các quốc tịch khác nhau đã sơ tán khỏi Sudan thông qua 2 cửa khẩu biên giới trên đất liền Qastal và Arqeen để vào Ai Cập trong 5 ngày qua. Thông báo của cơ quan này cho hay, trong khoảng thời gian từ ngày 21-25/4, 1.297 người đã sơ tán khỏi Sudan qua của khẩu biên giới Qastal để vào Ai Cập và 8.897 người khác sơ tán sang quốc gia Bắc Phi thông qua cửa khẩu Arqeen. GALDP đã và đang phối hợp với tất cả các tổ chức hữu quan để đảm bảo công dân Ai Cập và người nước ngoài sơ tán được tạo mọi điều kiện thuận lợi.
Trong một diễn biến khác, phát biểu ngày 25/4 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) về tình hình Sudan, Đại diện thường trực của Ai Cập tại LHQ Osama Abdel-Khalek đã kêu gọi các bên đối địch ở quốc gia Đông Bắc Phi ngừng bắn ngay lập tức, bày tỏ quan ngại sâu sắc về diễn biến bạo lực hiện nay và tình trạng các bên nhiều lần vi phạm thỏa thuận ngừng bắn.
* Về phần mình, Bộ trưởng Quốc phòng Canada Anita Anand cho biết, nước này đã bố trí 2 máy bay C-130 Hercules và 200 thành viên của Lực lượng vũ trang Canada ở gần Sudan để sơ tán công dân khỏi quốc gia Đông Bắc Phi này khi các điều kiện trên mặt đất cho phép. Hiện Bộ Quốc phòng Canada đang theo dõi chặt chẽ các điều kiện cần thiết như không gian tại sân bay hay việc đảm bảo cho các công dân Canada có thể đến sân bay một cách an toàn.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Melanie Joly cho biết khoảng 150 công dân và thường trú nhân của nước này đã rời khỏi Sudan trong 2 ngày qua nhờ sự giúp đỡ của các đồng minh, trong đó có Đức. Hiện 700/1.800 công dân hoặc thường trú nhân Canada tại đất nước Đông Bắc Phi đã yêu cầu trợ giúp để rời khỏi nước này. Trước đó, Thủ tướng Justin Trudeau cho biết 1 máy bay quân sự C-17 đã đến khu vực để thực hiện hoạt động sơ tán, song Ottawa đến nay vẫn phải dựa vào các nước khác để tìm chỗ trên máy bay hoặc tàu thuyền của họ.
* Trong một tin liên quan, phát biểu họp báo ở Geneva liên quan tới thông tin một số tay súng đã chiếm một phòng thí nghiệm công cộng quốc gia ở Khartoum có lưu giữ các bệnh phẩm bại liệt, sởi và dịch tả, Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết: “Chúng tôi lo ngại rằng những người chiếm giữ phòng thí nghiệm có thể vô tình tiếp xúc với mầm bệnh lưu trữ ở đó. WHO đang tìm kiếm thêm thông tin và đánh giá rủi ro”.
Trong khi đó, Giám đốc Điều hành Chương trình Y tế Khẩn cấp của WHO Michael Ryan nhấn mạnh “thực hiện bất kỳ loại đánh giá nào vào lúc này... đều rất khó khăn”, do mạng Internet và điện thoại đã ngừng hoạt động cùng với tình trạng “liên lạc vô cùng khó khăn” ở Sudan. Theo quan chức này, mối đe dọa chính đối với người dân ở quốc gia Đông Bắc Phi vào lúc này là giao tranh, bao gồm nhiều cuộc tấn công vào các cơ sở chăm sóc sức khỏe và đội ngũ nhân viên.
Giao tranh dữ dội đã nổ ra giữa quân đội Sudan và Các lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF), lực lượng bán quân sự tại Sudan từ ngày 15/4 tại thủ đô Khartoum và những khu vực khác của ở quốc gia Đông Bắc Phi. Theo Bộ Y tế Sudan, đến nay xung đột đã khiến 459 người thiệt mạng và hơn 4.000 người khác bị thương ở nước này.
Vừa qua, các bên tham chiến tại Sudan đã nhất trí ngừng bắn trong 3 ngày, bắt đầu từ nửa đêm 24/4, trong bối cảnh nhiều quốc gia đang khẩn trương triển khai công tác sơ tán đội ngũ nhân viên ngoại giao và công dân khỏi Sudan.
