Tình hình thiên tai năm 2025 diễn biến phức tạp: Cần chủ động ứng phó

Sạt lở đất tại Sa Pa sáng sớm ngày 15/5/2025.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, đêm 14/5 và sáng 15/5/2025, ở khu vực Tây Bắc, Việt Bắc có mưa rào và dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Lượng mưa tính từ 22 giờ ngày 14/5 đến 8 giờ ngày 15/5 có nơi trên 70mm như: Tả Lèng (Lai Châu) 180.6mm, thị trân Sa Pa (Lào Cai) 103.8mm, Cảm Nhân (Yên Bái) 78mm, Quảng Ngần (Hà Giang) 91 mm…

NGUY CƠ THIÊN TAI VẪN PHỨC TẠP

Dự báo trong ngày và đêm 15/5, ở khu vực tiếp tục có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa từ 20-40mm, có nơi trên 70mm (mưa dông tập trung vào chiều tối và đêm). Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Mưa lớn cục bộ có khả năng gây ra lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc và tình trạng ngập úng tại các vùng trũng, thấp. Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do lốc, sét, mưa đá: cấp 1.

Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhận định: Dự báo tình hình thiên tai năm 2025 sẽ đến sớm hơn và nguy cơ vẫn diễn biến phức tạp và khốc liệt như năm 2024. Vì vậy, công tác phòng chống thiên tai đã sớm được triển khai quyết liệt.

Ngày 15/4/2025, Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đã đi thị sát công tác phòng chống thiên tai tại tỉnh Yên Bái. Đồng thời, đã có buổi làm việc với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái và đoàn công tác của Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản (MLIT) và các đối tác Nhật Bản. Thành phần đoàn công tác Nhật Bản có ông Shin Ishikawa, Thư ký Bộ trưởng Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản; đại diện Văn Phòng JICA tại Việt Nam và một số doanh nghiệp của Nhật Bản.

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Thái Bình, Phó Giám đốc sở Nông nghiệp và Môi trường Yên Bái, cho biết năm 2024, trên địa bàn tỉnh Yên Bái xảy ra 21 đợt thiên tai, làm 56 người chết, 46 người bị thương; hư hỏng, ảnh hưởng gần 28.500 căn nhà; thiệt hại gần 8.200 ha sản xuất nông, lâm nghiệp, trên 1.000 ha nuôi trồng thủy sản bị tràn vỡ, 336.000 con gia súc, gia cầm bị chết. Ngoài ra, nhiều công trình hạ tầng công cộng về giáo dục, y tế, thủy lợi bị thiệt hại; 30 công trình nước sạch nông thôn bị hư hỏng; nhiều tuyến đường giao thông bị sạt lở, ngập úng gây chia cắt… Ước tính thiệt hại khoảng hơn 5.700 tỷ đồng.

CẦN TRANG BỊ HỆ THỐNG QUAN TRẮC, DỰ BÁO, CẢNH BÁO SỚM

Đoàn công tác Nhật Bản đã đi thăm, khảo sát hiện trường khu vực sạt lở đất nghiêm trọng tại thôn Át Thượng, xã Minh Xuân, huyện Lục Yên. Trong đợt mưa lũ lịch sử hồi tháng 9/2024, tại đây đã xảy ra vụ sạt lở núi làm 9 người chết, 8 ngôi nhà bị sập đổ hoàn toàn, 28 nhà phải di dời làm ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt và sản xuất của người dân.

Sau hơn 8 tháng, hiện nay khu vực này vẫn còn ngổn ngang đất đá và dấu vết của những ngôi nhà đã bị sập đổ. Các hộ dân trong thôn bị ảnh hưởng đã được di chuyển đến nơi tái định cư mới cách đó hơn 1km. Người dân đã san gạt một số diện tích đất đá để trồng sắn nhằm khôi phục sản xuất.

Ông Shin Ishikawa và đoàn công tác của Nhật Bản đến những nơi đã từng xảy ra thiên tai ở Yên Bái.

Trong chuyến khảo sát, ông Nguyễn Thái Bình, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái đã kiến nghị Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai và đoàn công tác Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ kinh phí lắp đặt hệ thống thiết bị quan trắc, dự báo, cảnh báo sớm thiên tai, đặc biệt là lũ ống, lũ quét, sạt lở đất. Qua đó, nâng cao năng lực cảnh báo sớm thiên tai, giúp cho công tác phòng tránh, giảm nhẹ hậu quả thiên tai thực hiện tốt hơn. Huy động các nguồn lực của các nhà tài trợ quốc tế trong việc hỗ trợ người dân ổn định đời sống và khôi phục sản xuất.

Tại buổi làm việc, ông Shin Ishikawa, Thư ký Bộ trưởng Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản đã đánh giá cao những nỗ lực trong công tác cứu trợ, hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả mưa bão của các cấp chính quyền tại Yên Bái nói riêng, Việt Nam nói chung.

“Chúng tôi cũng đã chứng kiến và trải qua nhiều đợt thiên tai lớn tại Nhật Bản. Sau mỗi thảm họa sẽ mất rất nhiều thời gian, công sức cho việc khắc phục hậu quả. Vì vậy, trong phạm vi có thể, phía Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản cam kết sẽ hỗ trợ tối đa trong công tác khắc phục và các biện pháp phòng tránh lâu dài”, ông Shin Ishikawa khẳng định.

Ông Shin Ishikawa cho biết năm 2024, tỉnh Yên Bái và Lào Cai đã gánh chịu nhiều thiệt hại về người và của do mưa bão, vì vậy, chúng tôi đến đây trực tiếp thị sát hiện trường thực tế để có những nhận định, đánh giá đúng mức độ về quy mô, tính chất nguy hiểm. Từ đó có thể góp ý, hỗ trợ thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn trong thời gian tới.

Trước mắt, MLIT sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam thực hiện các biện pháp xây dựng bản đồ dự báo để phân định các vùng có nguy cơ rủi ro cao, giúp chính quyền và người dân kịp thời phòng tránh khi có tình huống xảy ra.

Chu Khôi