Tọa đàm: Các bước chuyển đổi số trường đại học, cao đẳng - Một số kinh nghiệm bước đầu

2 giờ trướcGốc

Sự kiện do Viện Nghiên cứu và Phát triển tri thức số phối hợp với Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông tổ chức.

Sáng ngày 15/10/2025, Tọa đàm "Các bước chuyển đổi số trường đại học, cao đẳng - Một số kinh nghiệm bước đầu" do Viện Nghiên cứu và Phát triển tri thức số (IDK) trực thuộc Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam phối hợp với Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) được tổ chức với hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.

Tọa đàm có sự hiện diện của ông Phạm Ngọc Lan - Trưởng Ban Công tác Hội viên, Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam; ông Hoàng Dũng - Phó Viện Trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển tri thức số, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn và Tích hợp Công nghệ D&L.

Về phía Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông có sự tham gia của Giáo sư, Tiến sĩ Từ Minh Phương - Chủ tịch Hội đồng Học viện; Tiến sĩ Nguyễn Trung Kiên - Phó Giám đốc Học viện cùng lãnh đạo các viện nghiên cứu, trung tâm chức năng của học viện.

Ngoài ra, tọa đàm còn có sự tham dự của đại diện Trường Đại học Luật Hà Nội, Trường Đại học Hồng Đức, Trường Đại học Lao động - Xã hội.... Cùng với đó, lãnh đạo, giảng viên nhiều trường đại học, cao đẳng tham gia bằng hình thức trực tuyến.

Phát biểu đề dẫn tọa đàm, ông Phạm Ngọc Lan cho biết, công tác chuyển đổi số các trường đại học, cao đẳng đã được triển khai mạnh mẽ trong trong thời gian qua. Tuy nhiên, do nguồn lực của từng đơn vị khác nhau nên hiệu quả cũng có nhiều sự khác biệt. Thực tế, một số đơn vị chưa lựa chọn được hướng đi thích hợp trong quá trình chuyển đổi số.

Ông Phạm Ngọc Lan - Trưởng Ban Công tác Hội viên, Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam phát biểu. Ảnh: Hồng Linh.

Phát biểu tại tọa đàm, Giáo sư, Tiến sĩ Từ Minh Phương nhấn mạnh: "Chuyển đổi số bắt đầu được nhắc đến trong khoảng 5, 6 năm gần đây và nhanh chóng được xác định là giải pháp trọng tâm để phát triển kinh tế - xã hội, trong đó lĩnh vực giáo dục. Quá trình này được kỳ vọng sẽ thay đổi toàn diện cách dạy, cách học, cách quản trị và tương tác trong nhà trường.

Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông là đơn vị giáo dục duy nhất thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông nay là Bộ Khoa học và Công nghệ, vì vậy ngay ở giai đoạn khởi đầu đã được giao nhiệm vụ trọng tâm về chuyển đổi số và hiện tại đã đạt được một số kết quả bước đầu ấn tượng".

Giáo sư, Tiến sĩ Từ Minh Phương - Chủ tịch Hội đồng Học viện, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông phát biểu Ảnh: Hồng Linh

Trong khuôn khổ tọa đàm, Tiến sĩ Đoàn Hiếu - Giám đốc Trung tâm đào tạo Bưu chính Viễn thông (Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông) đã trình bày tham luận Phát triển các sản phẩm đào tạo trên môi trường số - Kinh nghiệm bước đầu.

Bài tham luận khẳng định phát triển giáo dục số đang là xu thế. Trong bối cảnh đó, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã phát triển hệ sinh thái sản phẩm đào tạo số đa dạng. Đó là sản phẩm đào tạo số dài hạn (từ xa, chính quy); sản phẩm bồi dưỡng số - khóa học MOOC mở; dịch vụ công nghệ phục vụ đào tạo số bao gồm dịch vụ sản xuất học liệu số và dịch vụ thiết lập môi trường đào tạo online (LMS, AI hỗ trợ)

Kết quả cho thấy, Học viện tăng trưởng tuyển sinh vượt bậc các sản phẩm số; đa dạng sản phẩm đào tạo số và mô hình đại học số thành công bước đầu.

Tầm nhìn của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông là tiên phong mô hình đại học số, phát triển hệ sinh thái đào tạo đa nền tảng.

Mục tiêu đến năm 2027, Học viện tăng quy mô 10.000 sinh viên từ xa, 100% sinh viên chính quy học 30% trên môi trường số. Năm 2030, hình thành “đại học số đa ngôn ngữ” với sự hỗ trợ AI, phục vụ đa đối tượng đặc thù (người Việt nước ngoài, người nước ngoài, vùng sâu, vùng xa..), quy mô 100.000 người học.

Đến năm 2035, Học viện trở thành hình mẫu về “đại học số” với chất lượng tiên tiến trong khu vực, quy mô 1.000.000 người học.

Tiến sĩ Đoàn Hiếu - Giám đốc Trung tâm đào tạo Bưu chính Viễn thông, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông. Ảnh: Hồng Linh

Tham luận thứ hai Kinh nghiệm triển khai nền tảng Đại học số tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông do Phó Giáo sư, Tiến sĩ Ngô Quốc Dũng - Viện trưởng Viện Khoa học Kỹ thuật Bưu điện (Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông) trình bày.

Thầy Dũng cho biết, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đã xây dựng một hệ sinh thái hệ thống số toàn diện phục vụ đào tạo và quản trị.

Một số phân hệ tiêu biểu như quản lý đào tạo số. Đây là một trong những nhiệm vụ cốt lõi trong tổ chức hoạt động của nhà trường. Module cung cấp toàn bộ các nghiệp vụ quản lý đào tạo theo Thông tư, quy định của các Bộ, Ban, Ngành và quy chế đào tạo của trường. Dữ liệu quản lý trên hệ thống được xây dựng và chuẩn hóa theo chuẩn cơ sở dữ liệu Hemis của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Cùng với đó, module quản lý khoa học là giải pháp toàn diện được thiết kế, xây dựng nhằm hỗ trợ và nâng cao hiệu quả quản lý đề tài của nhà trường, tổng hợp, theo dõi thông tin các hoạt động, sản phẩm nghiên cứu khoa học của cán bộ, giảng viên, nhà trường. Hệ thống cũng cho phép cấu hình công thức, tự động hóa quy đổi giờ nghiên cứu khoa học cũng như tổng hợp thông tin lý lịch khoa học của cá nhân

Ngoài ra, văn phòng điện tử là tổng hợp các dịch vụ liên quan đến hành chính, văn phòng của nhà trường như xây dựng kế hoạch hoạt động, quản lý công việc, quản lý văn bản đến đi, đăng ký lịch tuần và các tiện ích khác như phản hồi, hỏi đáp, cấp văn phòng phẩm...

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Ngô Quốc Dũng còn đưa ra lời khuyên trước khi triển khai chuyển đổi số. Trước hết, phải có sự quyết tâm và chỉ đạo sát sao từ lãnh đạo để tạo sức kéo cho toàn bộ hệ thống. Về tài chính, cần xác định rõ nguồn kinh phí, nếu triển khai theo dạng dự án dài hạn thì phải làm kỹ từ khâu yêu cầu, còn nếu theo hướng thường xuyên thì có thể chia giai đoạn hoặc thuê dịch vụ linh hoạt.

Nguồn nhân lực cũng là yếu tố quyết định, trong trường hợp chưa có đội ngũ nội bộ, nên thuê chuyên gia uy tín để đồng hành; còn nếu đã có nhân lực bước đầu thì nên tiếp tục bồi dưỡng và học hỏi từ các mô hình thành công.

Ngoài ra, hệ thống quy định, quy trình nội bộ phải được rà soát hoặc xây dựng lại để phù hợp với môi trường số, không nên có quá nhiều đặc thù. Cuối cùng, cần đánh giá hạ tầng công nghệ thông tin hiện có để lựa chọn phương án đầu tư hoặc thuê ngoài hợp lý.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Ngô Quốc Dũng - Viện trưởng Viện Khoa học Kỹ thuật Bưu điện, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông. Ảnh: Hồng Linh

Kết thúc phần tham luận tại tọa đàm là phần trình bày Các hạng mục chuyển đổi số thư viện của ông Hoàng Dũng - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Tri thức số.

Ông Dũng nhấn mạnh, chuyển đổi số không phải là tin học hóa mà là thay đổi quy trình, mô hình tổ chức, phương thức cung cấp dịch vụ hoặc cung cấp dịch vụ mới nhưng phải giữ được giá trị cốt lõi. Công nghệ (đặc biệt về dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, IoT, chuỗi khối) là công cụ phục vụ chuyển đổi số. Thách thức lớn nhất của chuyển đổi số là có nhận thức đúng và khó khăn lớn nhất của chuyển đổi số là thay đổi thói quen.

Trong bối cảnh đó, sứ mệnh và vai trò của thư viện là hỗ trợ học và giảng dạy; thúc đẩy nghiên cứu và học thuật; thúc đẩy năng lực thông tin và năng lực số; bảo toàn di sản văn hóa và tri thức; thúc đẩy hợp tác liên ngành và sự tham gia của cộng đồng; tích cực ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo; hỗ trợ truy cập mở và trao đổi học thuật.

Các hạng mục chuyển đổi số thư viện bao gồm đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn và năng lực số; xây dựng, bổ sung, tối ưu các nguồn tài nguyên, thông tin, tri thức, đặc biệt dưới dạng số; chuyển đổi số hệ thống quản trị và vận hành; chuyển đổi số dịch vụ và trải nghiệm người dùng; chuyển đổi số cơ sở hạ tầng; chuyển đổi số hoạt động truyền thông và quảng bá.

Ông Hoàng Dũng - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Tri thức số. Ảnh: Hồng Linh

Sau phần trình tham luận, các đại biểu đã thảo luận liên quan đến vấn đề phần mềm, chia sẻ dữ liệu dùng chung, số hóa bài giảng, tài liệu...

Bế mạc tọa đàm, Tiến sĩ Nguyễn Trung Kiên - Phó Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông khẳng định, thông qua buổi tọa đàm, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông mong muốn chia sẻ những kinh nghiệm chuyển đổi số đã được triển khai mang lại hiệu quả của Học viện. Thầy Kiên nhấn mạnh, chuyển đổi số là hoạt động liên tục và dài hạn. Học viện cũng đang trong lộ trình tiếp theo và luôn sẵn sàng hỗ trợ các cơ sở giáo dục khác trong công tác này.