Tốc độ tiêm vắc xin sởi chậm hơn tốc độ dịch

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu Bộ Y tế. Ảnh: Thu Trang

Tốc độ lây nhiễm sởi nhanh hơn Covid-19

Theo báo cáo của Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), trong năm 2024, cả nước ghi nhận gần 46 nghìn trường hợp sốt phát ban nghi sởi, trong đó 7.838 trường hợp dương tính và 18 ca tử vong liên quan đến sởi.

Riêng từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận rải rác gần 39 nghìn trường hợp nghi sởi tại 63 tỉnh, thành phố; trong đó có 3.447 trường hợp dương tính với sởi tại 61 tỉnh, thành phố và 5 trường hợp tử vong liên quan đến sởi tại 4 tỉnh, thành phố: Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương và Bình Phước.

Cục trưởng Cục Phòng bệnh Hoàng Minh Đức phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Tuấn Dũng

So với cùng kỳ năm 2024, số ca mắc sởi thời điểm hiện tại tăng khoảng 30 lần. Số trường hợp nghi sởi ghi nhận cao nhất tại khu vực miền Nam (chiếm 57%), miền Trung (chiếm 19,2%), miền Bắc (chiếm 15,1%), Tây Nguyên (8,7%).

Nhận định về tình hình dịch bệnh sởi, Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) Hoàng Minh Đức cho rằng, nguyên nhân gia tăng dịch bệnh sởi là do trong thời gian Covid-19, tỷ lệ tiêm chủng phòng bệnh sởi thấp. Nhiều tỉnh, tỷ lệ tiêm vắc xin phòng các bệnh chỉ đạt từ 40%-50%.

Ngoài ra, có hiện trạng “anti vắc xin” gia tăng. Sau Covid-19, một số người dân cho rằng “tiêm vắc xin hay không tiêm vắc xin như nhau” nên không đưa trẻ đi tiêm vắc xin. Cùng với đó, trẻ ở vùng sâu, vùng xa tiếp cận với dịch vụ tiêm chủng còn khó khăn.

Cũng theo ông Hoàng Minh Đức, số ca mắc sởi chủ yếu là trẻ từ 9 tháng tuổi đến dưới 15 tuổi (chiếm72%). Thống kê cho thấy, số trẻ nam mắc cao hơn so với nữ. Trước đây, độ tuổi tiêm vắc xin phòng sởi từ 9 tháng tuổi. Tuy nhiên, thời gian qua ghi nhận nhiều trẻ dưới 9 tháng tuổi mắc bệnh. Do đó, cả nước đã mở rộng lứa tuổi tiêm chủng từ 6 - 9 tháng tuổi. Hiện 32 tỉnh, thành phố bảo đảm đủ vắc xin sởi tiêm cho các đối tượng mở rộng này.

Các điểm cầu tham dự hội nghị. Ảnh: Tuấn Dũng

Bệnh sởi rất dễ lây lan và thường gây thành dịch. Đây cũng là bệnh từng xảy ra những đợt dịch lớn, theo chu kỳ khoảng 5 năm do sự tích lũy các đối tượng chưa có miễn dịch trong cộng đồng.

Bệnh sởi có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: Viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt, thậm chí có thể viêm não dễ dẫn đến tử vong.

"Đáng lo ngại, bệnh sởi đặc biệt nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng và có tốc độ lây nhiễm nhanh hơn Covid-19. 90% người chưa có miễn dịch sẽ bị mắc bệnh nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân. Trung bình 1 người mắc bệnh có thể lây cho 12-18 người khác và chỉ có thể cắt đứt sự lây truyền khi miễn dịch cộng đồng đạt ít nhất 95%”, ông Hoàng Minh Đức thông tin thêm.

Cần phải đẩy nhanh tốc độ tiêm vắc xin

Để ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát cần bao phủ vắc xin từ trên 95% với 2 liều vắc xin phòng sởi trong cộng đồng. Tuy nhiên, theo ông Hoàng Minh Đức, tốc độ tiêm chủng chậm hơn tốc độ của dịch. Hiện, có 7-8 tỉnh mới phê duyệt kế hoạch tiêm chủng. Trong khi vắc xin phòng bệnh sởi đã có. Do đó, các địa phương cần phải đẩy nhanh tốc độ tiêm chủng để tăng miễn dịch cộng đồng.

Trẻ sốt phát ban nghi sởi được điều trị tại Trung tâm Y tế Nam Trà My. Ảnh: Sở Y tế tỉnh Quảng Nam

Đồng quan điểm trên, GS.TS Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương cũng cho rằng, các địa phương cần quản lý 2 đối tượng, đó là đối tượng chưa tiêm và khó tiêm ở vùng sâu, vùng xa. Để bảo đảm tỷ lệ tiêm chủng đạt trên 95% cần phải rà soát tỷ lệ tiêm chủng đến từng xã, phường, tránh bỏ lọt đối tượng.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho rằng, thời điểm này đang là giai đoạn chuyển mùa, thời tiết thay đổi bất thường tạo điều kiện cho các loại mầm bệnh phát triển, lây lan. Mặc dù Bộ Y tế đã chỉ đạo các địa phương triển khai quyết liệt các biệt pháp phòng, chống bệnh sởi từ cuối năm 2024. Tuy nhiên đến nay, tình hình bệnh sởi vẫn ở mức cao và có nguy cơ tiếp tục gia tăng.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Tuấn Dũng

Trước diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình dịch bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là bệnh sởi, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đề nghị, UBND các tỉnh, thành phố ưu tiên bảo đảm nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ chiến dịch tiêm chủng vắc xin phòng, chống bệnh sởi, đặc biệt là với các đối tượng trẻ em chưa đến độ tuổi tiêm chủng hoặc chưa tiêm đủ mũi vắc xin.

"Các địa phương cũng cần tăng cường công tác truyền thông, vận động người dân tiêm chủng đầy đủ và chủ động phòng ngừa bệnh sởi. Ngoài ra, Bộ Y tế cũng yêu cầu các tỉnh, thành phố rà soát các khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp để tổ chức tiêm bù, tiêm vét và bảo đảm không để dịch bệnh lây lan rộng", Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh

Thu Trang