Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ ra hàng loạt 'tội' của 'ông đấu thầu', không sửa ngay sẽ cản trở sự phát triển

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu thảo luận tổ tại tổ ĐBQH đoàn Hà Nội

Chiều 17-5, Quốc hội thảo luận tại Tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam; Dự án Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) và Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Tại tổ Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu góp ý về nhiều nội dung. Ông nhấn mạnh, thể chế là động lực, nền tảng phát triển, tuy vậy thực tế là chúng ta vẫn còn nhiều vướng mắc về thể chế, còn có quá nhiều luật cần phải sửa. Chính những vướng mắc về thể chế đang kìm hãm sự phát triển của đất nước.

Yêu cầu được Tổng Bí thư quán triệt là đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật, chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ, từ bị động sang chủ động, kiến tạo cho sự phát triển; chấm dứt việc xây dựng pháp luật để quản lý và cái gì không quản được thì cấm.

Đặc biệt, luật pháp không phục vụ riêng cho nhóm nào mà cho toàn dân, cho mọi đối tượng. Các quy định phải phân cấp, phân quyền rõ ràng, gắn với trách nhiệm, xóa bỏ cơ chế xin cho, triệt tiêu lợi ích cục bộ, đặc quyền, lợi ích nhóm.

Góp ý cụ thể vào các luật, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, Quốc hội chủ yếu mới xem xét sửa một số điều để xử lý những vấn đề bức xúc, khó khăn, cản trở trên thực tiễn.

Như vấn đề quốc tịch, thì dòng máu Việt phải được tôn vinh, người có dòng máu Việt phải phải được xem xét có quốc tịch Việt Nam, trừ trường hợp họ từ bỏ, không thực hiện nghĩa vụ công dân mang quốc tịch Việt Nam. Các quy định làm sao huy động được sức mạnh, tôn vinh được người đóng góp cho đất nước Việt Nam, trong đó có cả người nước ngoài.

Với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Tổng Bí thư chỉ rõ, việc thực hiện các quy định hiện hành còn quá khó khăn, cần tháo gỡ.

Quang cảnh phiên thảo luận ở tổ Hà Nội

Chẳng hạn về đấu thầu, riêng quy trình đã mất cả năm, trong đó mấy tháng mở thầu, mấy tháng chọn thầu… “Thế thì làm gì còn thời gian để thực thi nữa” - Tổng Bí thư nói.

Tiền ngân sách thì phải phân bổ trong năm, không được để tiền năm nay tiêu sang năm khác, thành ra “có tiền mà không tiêu được”, trong khi nhu cầu nguồn lực cho phát triển đất nước rất lớn, phải đi vay.

Theo Tổng Bí thư, muốn sửa luật đấu thầu, phải tổng kết "xem đấu thầu có những tội gì". Tổng Bí thư cho rằng, mục tiêu của đấu thầu là để hiệu quả nhất, tốc độ nhanh nhất, chất lượng tốt nhưng xét ra lại nhiều “tội”, vì gây chậm tiến độ, chất lượng kém, không tiết kiệm, thậm chí mất cán bộ.

“Đấu thầu để ngăn chặn tiêu cực nhưng thực chất ngăn chặn được không? Hay là thông thầu, bán thầu hết rồi? Ông thầu rất to nhưng ra làm đường có thấy ông làm đâu, bán đến F9, F10 rồi. Đó có phải mục tiêu đấu thầu đâu…” – Tổng Bí thư nói.

Tổng Bí thư dẫn chứng thêm về việc qua làm việc với Bộ Y tế, có vướng mắc là với quy trình đấu thầu thuốc như đấu giá, người bệnh Việt Nam không tiếp cận được với thuốc tiên tiến của thế giới. Chính vì vậy mới tạo cơ hội cho hàng xách tay, ngoài luồng, tạo điều kiện cho buôn lậu, hàng giả.

“Bệnh viện cấp thuốc không ai uống cả, rất lãng phí. Máy móc tiến bộ nhất, công nghệ hiện đại nhất người bệnh có tiếp cận được không?" - Tổng Bí thư đặt vấn đề và nói đây là "tội" của các quy định về đấu thầu, "tội" của việc thực thi, nên phải tìm cách chữa ngay.

Tương tự, với đầu tư công, Tổng Bí thư cũng chỉ ra nhiều vướng mắc. Trong đó, có thực trạng là trong quý đầu tiên của năm hầu như không giải ngân được gì vì vướng thủ tục. Mặt khác, không phát huy được cơ chế công tư.

Ví dụ dự án Nhà nước chưa đủ vốn, địa phương muốn góp tiền làm dự án cho nhanh cũng không được. Chúng ta muốn huy động nguồn lực toàn dân, nhưng tư nhân đóng góp vào không được vì đây là công trình Nhà nước.

"Mình cứ nghĩ công phải ra công, tư phải quản lý theo kiểu tư, công - tư vào đây là không quản lý được vì có thể lại biến tài sản công của Nhà nước thành tài sản tư" - Tổng Bí thư nói và cho rằng phải thay đổi tư duy quản lý này.

Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, phải giải quyết được những bất cập này để phục vụ phát triển, huy động và khơi thông nguồn lực, giải ngân vốn đầu tư công nhanh và thúc đẩy hợp tác công tư.

Tiến Hưng