Tổng thống Trump báo tin quan trọng về bước chuyển của EU trong đàm phán thuế quan
Ngày 23/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm các quan chức châu Âu và một số cố vấn cấp cao của ông sửng sốt với quyết định có nguy cơ gây ra cuộc chiến thương mại chấn động thị trường với Liên minh châu Âu (EU). Ba ngày sau, nhà lãnh đạo đã có được chính xác những gì mình muốn.

Trụ sở Ủy ban châu Âu ở Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN
"Tôi vừa được thông báo phía EU đã gọi điện để nhanh chóng sắp xếp lịch họp. Đây là một diễn biến tích cực", Tổng thống Trump đăng trên tài khoản Truth Social ngày 28/5.
Theo hai nguồn tin biết rõ vấn đề này, hành trình từ lời đe dọa áp thuế 50% đối với hàng nhập khẩu từ EU của Tổng thống Trump đến việc ông thông báo hoãn áp thuế sau đó 3 ngày đã tái định hình quy trình đàm phán thương mại bế tắc giữa Mỹ và EU.
Trước đó, các quan chức chính quyền Tổng thống Trump đã nhất trí rằng các cuộc đàm phán thương mại với EU cần phải được thay đổi.
"Chúng tôi mong đợi điều đó. Cuối cùng, tổng thống đã đưa ra quyết định và ông ấy có rất nhiều việc phải làm", Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett giải thích với đài truyền hình CNN về lời đe dọa áp thuế của ông Trump.
Trong nhiều tuần trở lại đây, các quan chức cấp cao trong chính quyền Tổng thống Trump liên tục cảnh báo các đối tác EU rằng tiến độ đàm phán thương mại chậm chạp giữa Mỹ và khối liên minh 27 quốc gia này đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng.
Nhưng theo 3 nhà ngoại giao châu Âu, những cảnh báo đó riêng đó chưa bao giờ đề cập đến lời đe dọa hoặc hạn chót cho việc đàm phán. EU đặt ra một quy trình làm việc và tình trạng chậm chạp đơn giản là cách các cuộc đàm phán thương mại thông thường diễn ra.
Bên cạnh đó, theo quan điểm của Mỹ, các nhà đàm phán châu Âu đưa ra những yêu cầu vô lý và thiếu rõ ràng về những phác thảo của một đề xuất có thể chấp nhận được.
Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer từng nói rõ trong các cuộc đàm phán rằng không thể chấp nhận việc không có bất kỳ đề xuất nào được thể hiện bằng văn bản và hối thúc và các đề xuất của EU thể hiện nỗ lực giải quyết vấn đề đó.
Ngay trước cuộc điện đàm được lên lịch từ trước giữa Đại diện Greer và Maros Sefcovik, người đứng đầu bộ phận thương mại của EU, Tổng thống Trump đã không giữ được kiên nhẫn.
"Các cuộc thảo luận của chúng ta với họ sẽ chẳng đi đến đâu. Do đó, tôi đề xuất áp thuế quan 50% trực tiếp đối với Liên minh châu Âu, bắt đầu từ ngày 1/6/2025”, Tổng thống Trump viết trên nền tảng Truth Social.
Sau lời đe dọa này, Nhà Trắng cũng hầu như không mấy giải thích về phát ngôn bất ngờ của Tổng thống Trump.
Ngay lập tức, thị trường hỗn loạn và lao dốc khi nhận ra lệnh hoãn cuộc chiến thuế quan kéo dài nhiều tuần của Tổng thống Trump sẽ bị rút ngắn.
Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Fox News trực tiếp vài giờ sau khi ông Trump đưa ra lời cảnh báo thuế, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent lên tiếng: "Tôi tin rằng tổng thống nhận thấy đề xuất của EU không có cùng mức hợp lý như những đối tác thương mại quan trọng khác. Tôi hy vọng rằng lời cảnh báo này sẽ thổi bùng ngọn lửa trong EU".
Vào thời điểm ông Bessent lên tiếng, nhà chức trách này vừa trở về Mỹ sau khi tham gia các cuộc họp của các nhà lãnh đạo tài chính G7 tại Canada.
Trong các cuộc họp với đối tác châu Âu, Bộ trưởng Bessent không đưa ra bất kỳ dấu hiệu nào về ý định leo thang căng thẳng của Tổng thống Trump. Ông giữ thái độ kín tiếng trong suốt các cuộc họp và không tổ chức họp báo khi tham dự.
Theo Bộ trưởng Bessent, nguyên nhân dẫn đến việc Tổng thống Trump không thể giữ im lặng và chỉ trích EU là do đặc điểm “hành động tập thể” của EU.
“Họ là 27 quốc gia và mỗi quốc gia có nhu cầu khác biệt”, Bộ trưởng Bessent nói trên Bloomberg TV cùng ngày.
Ông Hassett, người đã tham gia vào các cuộc đàm phán của EU tại Washington, cho biết trong số tất cả 18 cuộc đàm phán thương mại song phương đang diễn ra như một phần của lệnh tạm dừng áp thuế kéo dài 90 ngày của Tổng thống Trump, vấn đề với EU “thực sự khó giải quyết nhất".
"Họ không thể tự quyết định được. Rất khó để đàm phán với họ”, ông Hassett chia sẻ.
Nhưng ông Hassett nhấn mạnh Tổng thống Trump đã gây dựng mối quan hệ chặt chẽ với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, người đóng vai trò quan trọng trong quyết định hoãn mức thuế 50% của ông cho đến ngày 9/7.
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Trump vào cuối tuần, bà von der Leyen cam kết sẽ hành động “nhanh chóng và quyết đoán” về các cuộc đàm phán sắp tới nhưng nói rõ EU sẽ cần thêm thời gian.
Đại diện thương mại EU Sefcovic ngày 26/5 đã gọi điện cho người đồng cấp Greer để đặt nền tảng cho con đường thảo luận sau này, viết rõ trên mạng xã hội rằng EU “vẫn cam kết hoàn toàn vào những nỗ lực mang tính xây dựng và tập trung” hướng tới một thỏa thuận, duy trì liên lạc thường xuyên với Mỹ.