Tổng thống Zelensky nói Mỹ không quan tâm đến EU, kêu gọi tăng cường phòng thủ chung

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc họp báo sau cuộc hội đàm với Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tại Warsaw, Ba Lan, vào ngày 15/1. Ảnh: Getty.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nói rằng Mỹ không coi châu Âu là mối quan tâm hàng đầu và kêu gọi các nước châu Âu tăng cường nỗ lực phòng thủ của họ. Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ở Davos trong hôm 21/1, ông nhấn mạnh đến nhu cầu châu Âu phải đóng vai trò tích cực hơn trong an ninh của chính mình, đặc biệt là trong bối cảnh chính sách đối ngoại của Mỹ đang thay đổi.

Ông Zelensky nêu lên mối quan ngại về quan điểm của Washington về mối quan hệ của mình với châu Âu, lập luận rằng người châu Âu coi Mỹ là đồng minh không thể thay thế, đặc biệt là trong thời chiến.

"Nhưng liệu có ai ở Mỹ lo lắng rằng một ngày nào đó châu Âu có thể rời bỏ họ hoặc ngừng là đồng minh của họ không? Câu trả lời là không. Washington không tin rằng châu Âu có thể mang lại cho họ bất cứ điều gì thực sự quan trọng", ông nói thêm.

Nhà lãnh đạo Ukraine cũng đã tham khảo các bình luận của các quan chức Mỹ tại Hội nghị thượng đỉnh An ninh châu Á năm ngoái, nói rằng các đại diện của chính quyền Biden khi đó đã công khai thừa nhận rằng châu Âu được xếp thứ ba về ưu tiên chiến lược, sau khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và Trung Đông.

Ông Zelensky cũng cảnh báo rằng châu Âu sẽ mất đi sự quan trọng trên trường toàn cầu nếu không khẳng định được vị thế của mình. "Châu Âu không thể để mình trở thành ưu tiên thứ hai hoặc thứ ba đối với các đồng minh của mình. Nếu điều đó xảy ra, thế giới sẽ tiến lên mà không có châu Âu. Và đó sẽ là một thế giới mà con người sẽ không cảm thấy thoải mái khi sống", ông nói.

Kể từ khi xung đột Ukraine leo thang vào năm 2022, Quốc hội Mỹ đã cung cấp khoảng 175 tỷ USD viện trợ quân sự, kinh tế và nhân đạo cho Kiev.

Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần hứa sẽ chấm dứt xung đột giữa Moscow và Kiev trong vòng 24 giờ sau khi tái nhậm chức. Trong ngày nhậm chức vào hôm 20/1, ông đã nói đùa rằng ông còn "nửa ngày nữa" để thực hiện lời hứa của mình. Người được ông đề cử làm đặc phái viên về xung đột Ukraine, Trung tướng đã nghỉ hưu Keith Kellogg, đã gợi ý rằng một thỏa thuận hòa bình có thể được làm trung gian trong vòng 100 ngày.

Trước đó vào thứ Ba, Ngoại trưởng MỸ Marco Rubio đã xác nhận rằng Ukraine sẽ là "ưu tiên hàng đầu" của chính quyền, trong đó nhấn mạnh rằng một thỏa thuận ngừng bắn sẽ bắt đầu ngay lập tức. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng cả Ukraine và Nga sẽ phải nhượng bộ "một điều gì đó" như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông Trump thường xuyên cáo buộc các quốc gia châu Âu hưởng lợi từ sức mạnh quân sự của Mỹ và chi tiêu ít hơn cho quốc phòng, trong đó Đức thường bị chỉ trích. Ông kêu gọi các thành viên NATO thực hiện cam kết hiện tại của họ là phân bổ 2% GDP cho quốc phòng, một chuẩn mực mà nhiều nước không đạt được.

Trước khi tái nhậm chức vào tháng 1, ông Trump đã nhắc lại lập trường của mình về chi tiêu quốc phòng, kêu gọi các thành viên NATO châu Âu tăng ngân sách của họ lên 5% GDP. Ông lập luận rằng các quốc gia này "đều có thể chi trả" cho các khoản đóng góp cao hơn, đồng thời nêu bật sự chênh lệch trong chi tiêu giữa các đồng minh.

Huyền Chi