Top 10 món ăn đậm chất núi rừng ngon khó cưỡng của Lai Châu

Thịt lợn cắp nách. (Nguồn: Cổng Thông tin Điện tử tỉnh Lai Châu)

Lai Châu - mảnh đất ven trời Tây Bắc không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp hùng vỹ của đèo Hoàng Liên, đứng đầu trong “Tứ đại đỉnh đèo” của Việt Nam, mà còn hấp dẫn du khách bởi những món ăn độc đáo mang đậm chất núi rừng.

Cùng khám phá những đặc sản tuyệt vời của Lai Châu mà bạn không thể bỏ qua khi ghé thăm mảnh đất này.

1- Thịt lợn cắp nách

Lợn cắp nách, hay còn được gọi là “lợn lửng,” là loại lợn đặc sản phổ biến ở vùng cao, đặc biệt là Lai Châu.

Xuất phát từ thói quen chăn nuôi truyền thống của các dân tộc thiểu số như H’Mông, Thái, Dao…, loại lợn này được chăn thả tự nhiên, lớn chậm, nhẹ nên thường được cắp vào nách để mang về chợ phiên, từ đó có tên gọi “lợn cắp nách.”

Để làm thịt lợn cắp nách ngon, phải thui qua đủ 2 lửa mới đạt yêu cầu. Sau khi thui, cạo lông sạch và xẻ ra từng phần để chế biến thành món ăn. Thịt lợn cắp nách có thể chế biến thành nhiều món ngon như thịt ba chỉ, thịt mông để hấp, thịt từ vai trở lên để nướng, thịt phần thủ, bụng để nấu giả cầy, bộ lòng để luộc, xương lọc để chế biến thành các món canh…

Thịt lợn cắp nách có hương vị thơm ngon, ít mỡ, giúp tránh cảm giác ngấy khi ăn.

2- Nộm rau dớn

Nộm rau dớn là món ăn đặc trưng của người Thái ở Lai Châu đặc biệt và của đồng bào Tây Bắc nói chung. Người Thái còn gọi rau dớn là “pắc cút,” một loại cây giống như cây dương xỉ, thân to, tán lá rộng, mặt lá có màu xanh nhẵn. Loại cây này chỉ mọc ở bờ suối, khe suối, nơi có độ ẩm cao.

Rau dớn sau khi được phơi héo một chút sẽ được trộn với các nguyên liệu cơ bản như rau thơm, ớt gừng hành tỏi, lạc rang. Rau sau khi thấm gia vị sẽ có vị bùi bùi lạ miệng.

Ngoài việc làm nộm thì rau dớn còn được chế biến thành món rau dớn xào tỏi, rau dớn xào măng chua rất là hấp dẫn.

3- Canh tiết lá đắng

Đến Lai Châu, hãy thưởng thức canh tiết lá đắng để trải nghiệm sự độc đáo trong nghệ thuật ẩm thực của vùng đất này. Để làm món canh tiết lá đắng, người dân Lai Châu phải mạo hiểm ở ven rừng, khe suối để hái lá.

Thường chỉ những khách quý, chủ nhà mới lên rừng tìm lá để nấu canh như một biểu hiện lòng mến khách. Ngày nay, bà con trong vùng đã đưa cây về trồng tại vườn nhà, trên nương rẫy, vì vậy bạn có thể mua lá mỗi khi có chợ phiên.

Nguyên liệu để nấu canh lá đắng bao gồm: ít phổi lợn băm nhỏ, một miếng tiết và vài loại rau thơm cùng với nắm lá đắng (có thể lá tươi hoặc đã phơi khô) vò nát. Sôi nước rồi thêm tất cả nguyên liệu để nấu chín, bạn sẽ có một bát canh lá đắng thơm ngon để thưởng thức.

Khi lần đầu tiên thưởng thức món canh này, bạn có thể cảm thấy khó chịu vì vị đắng, chát tê ở đầu lưỡi, nhưng nếu đã quen, bạn sẽ cảm nhận vị ngọt, bùi và thơm ngậy. Canh lá đắng còn có tác dụng giải rượu và chữa được các vấn đề về tiêu hóa.

4- Lam nhọ

Lam nhọ được coi là đặc sản độc đáo nhất ở Lai Châu. Chỉ nghe cái tên thôi là chúng ta đã tò mò không biết đây là món ăn nào mà lạ lùng thế, nó có ngon không và muốn nếm thử.

Món ăn với cái tên khó hiểu nhưng lại thu hút người ta bởi cách chế biến và hương vị độc đáo. Trong tiếng Thái, “lam” có nghĩa là nướng, “nhọ” là nhừ. Đầu tiên, người Thái sẽ chọn những miếng thịt trâu tươi ngon nhất, sau đó sử dụng khăn sạch thấm máu để tránh vi khuẩn. Họ không rửa thịt bằng nước để giữ nguyên vị thơm ngon.

Khi thịt đã được làm sạch, người làm bắt đầu nướng trên than hồng cho thật chín. Sau đó thái mỏng và trộn thịt với các loại gia vị đặc trưng của núi rừng như muối, gừng, tỏi, ớt, mắc khén, quả cà rừng...

Sau khi thịt, rau, gia vị được trộn đều và thấm, cho vào ống tre nướng để chín đều. Tiếp theo, lấy que dằm hỗn hợp vừa nướng để nhuyễn và đặt vào ống tre nướng lần cuối để mọi thứ chín nhừ.

Khi thưởng thức lam nhọ, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt đậm đà, mềm nhừ, kết dính với nhau.

5- Xôi tím

(Nguồn: Cổng thông tin điện tử tỉnh Lai Châu)

Màu tím đặc trưng của món xôi được nhuộm bằng một loại cây có tên là khấu cắm. Cũng là thứ nếp hương thơm dẻo đặc trưng của núi rừng Tây Bắc nhưng qua bàn tay khéo léo của người phụ nữ nơi đây, từ những nguyên liệu thân thuộc trong phút chốc trở thành một món ăn hấp dẫn.

Để có được món xôi không chỉ ngon mắt mà còn phải ngon miệng người ta không đồ bằng cây chõ thông thường mà phải là từ gỗ sung thì xôi khi nấu ra sẽ có mùi thơm lừng, hạt dẻo, không dính.

6- Lòng lợn nhồi gạo nếp

Lòng lợn nhồi gạo nếp, hay còn gọi là “tùng càng nhảng”. Món này được chế biến bằng cách trộn tiết sống với gạo nếp, thảo quả giã nhỏ, rồi nhồi vào lòng lợn. Sau đó luộc chín, vớt ra để ăn ngay hoặc để thưởng thức trong mấy ngày Tết.

Món lòng lợn nhồi gạo nếp ngậy từ tiết, mùi thơm của thảo quả, và cái dai dai của lòng lợn.

7- Măng nộm hoa ban

Hoa ban là biểu tượng đặc trưng của núi rừng Tây Bắc, thường có hai màu tím và trắng. Hoa ban cũng là nguyên liệu tuyệt vời để tạo nên món măng nộm hoa ban, một món ngon dân dã của người Thái ở Lai Châu. Măng nộm hoa ban hội tụ đủ vị: đắng, chua, cay, mặn, ngọt, bùi.

Măng nếu dùng để làm nộm, thì măng nứa và măng đắng là lựa chọn tốt nhất. Măng đắng cần được xắt nhỏ, ngâm nước muối trong 30 phút, sau đó luộc 2 lần rồi vớt ra để ráo, còn măng nứa thì luộc và tước nhỏ.

Chọn bông hoa ban tươi, cắt những cánh hoa dày để sử dụng. Tiếp theo, chọn cá suối tươi ngon, nướng trên than củi và gỡ lấy thịt. Pha hỗn hợp nước trộn chanh, tỏi, ớt, rau húng và rau mùi thái nhỏ, trộn đều với măng, hoa ban, cá và nước trộn. Khi thưởng thức, bạn sẽ trải qua hương vị đặc trưng của núi rừng từ sự hòa quyện của các nguyên liệu.

8- Cá bống vùi tro

Cá bống vùi tro là món ngon nổi tiếng ở Lai Châu. Cá bống ở đây thường được bắt từ các con sông, con suối, những con cá bống to chỉ mới bằng ngón tay trỏ của người lớn. Để có món cá bống vùi tro ngon và đẹp mắt, quá trình chế biến phức tạp, đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của người chế biến.

9- Thịt trâu khô

Thịt trâu khô. (Nguồn: Cổng Thông tin Điện tử tỉnh Lai Châu)

Nếu có dịp ghé thăm Lai Châu, bạn không thể bỏ qua món thịt trâu sấy khô mang hương vị của lò gác bếp của người dân tộc vùng núi Tây Bắc.

Món đặc sản Lai Châu này thường được làm từ thịt bắp của những chú trâu thả rông trên các vùng núi, đồi. Thịt trâu được sấy vừa tới, không quá cứng, khi ăn vẫn giữ được vị ngọt của thịt tươi. Mỗi miếng thịt được ướp gia vị đặc biệt, hương thơm của hạt dổi, ớt khô, và mắc khén.

Để thưởng thức món thịt trâu sấy khô, bạn có thể xé nhỏ, thêm vài lát chanh để tăng thêm hương vị cho giác quan.

10- Rêu đá

Có thể nói rêu đá là món ăn cực kỳ độc đáo của người dân Lai Châu. Nó đã trở thành một món ăn truyền thống và không thể nào thiếu trên mâm cỗ hứa hôn của các đôi trai gái.

Rêu đá chỉ sinh sống ở những nguồn nước sạch chưa bị ô nhiễm và thường được thu hoạch vào giữa Đông, đầu Xuân.

Rêu đá có thể chế biến thành nhiều món ngon khác nhau như là canh rêu, nộm rêu, rêu xào lá tỏi.

Cầu kỳ hơn một chút chính là món rêu nướng ngon trứ danh. Rêu nướng có mùi thơm đặc biệt và cực kỳ tốt cho sức khỏe./.

(Vietnam+)