TP Hồ Chí Minh cần sớm xây dựng các trạm quan trắc lún

Đại tá, PGS.TS Lê Kim Bình, phát biểu đề dẫn tại hội thảo. Ảnh Nghiêm Ý.

Phát biểu đề dẫn tại tọa đàm, Đại tá, PGS.TS Lê Kim Bình (Học viện Cảnh sát nhân dân) cho biết, tại Đại hội Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu Đảng bộ thành phố cần thảo luận kỹ và quyết tâm khắc phục các vấn đề: Ùn tắc giao thông, ngập lụt do biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, ô nhiễm môi trường không khí và xây dựng thành phố văn minh không có ma túy.

Thực tiễn phát triển của thành phố cũng cho thấy, “siêu đô thị” này đang phải đối diện với nhiều thách thức và rủi ro, nguy cơ đe dọa an ninh phi truyền thống.

Cũng theo Đại tá, PGS.TS Lê Kim Bình, tọa đàm sẽ tập trung làm rõ những “điểm nghẽn” và thách thức phi truyền thống trong bối cảnh vừa mở rộng quy mô “siêu đô thị” khi sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Đó là các vấn đề về giao thông đô thị và ùn tắc; trật tự đô thị, quản trị vỉa hè, an toàn công cộng; ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí; biến đổi khí hậu và ngập úng, triều cường ở đô thị, vùng ven sông và xây dựng thành phố không ma túy.

Toàn cảnh tọa đàm. Ảnh Nghiêm Ý.

Chia sẻ tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Phú Quỳnh, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, nhận định tình trạng ngập úng tại thành phố Hồ Chí Minh ngày càng trở nên nghiêm trọng, đặc biệt vào các tháng 9, 10 và 11 hằng năm.

Theo PGS.TS Nguyễn Phú Quỳnh, trong khi nước biển dâng tại trạm Vũng Tàu chỉ tăng 7cm trong 40 năm qua, thì mực nước triều tại trạm Phú An (sông Sài Gòn) đã dâng cao đến 46cm chỉ trong vòng 25 năm (1990 - 2015). Hai nguyên nhân chính dẫn đến sự chênh lệch này là tình trạng mất không gian trữ nước: Các bãi triều, kênh rạch và rừng tự nhiên bị san lấp để phát triển đô thị, khiến năng lực tiêu tán năng lượng triều không còn, đẩy nước sâu vào nội đô như “lũ ống”.

Bên cạnh đó, tình trạng sụt lún nền đất được coi là nguyên nhân cơ bản nhất, nhưng hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu định lượng rõ ràng để tách biệt xem trong 46cm nước dâng đó, bao nhiêu phần trăm là do nước biển dâng và bao nhiêu là do lún... “Chúng ta phải có cơ sở dữ liệu đúng thì mới có thể đưa ra được giải pháp toàn diện. Do đó, thành phố cần sớm xây dựng các trạm quan trắc lún chuyên biệt, điều mà hiện nay thành phố Hồ Chí Minh gần như vẫn chưa có”, PGS.TS Nguyễn Phú Quỳnh nhấn mạnh.

Tại tọa đàm, các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý đa ngành (quản lý đô thị, môi trường, giao thông, quy hoạch, kiến trúc, an ninh, công nghệ…) đã thảo luận, nêu ý tưởng, tư vấn chính sách, đề xuất các giải pháp thiết thực, khả thi cho thành phố Hồ Chí Minh, nhằm quy hoạch lại thành phố, giảm ùn tắc giao thông, giải quyết tình trạng ngập lụt do biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, ô nhiễm môi trường không khí và xây dựng thành phố văn minh không có ma túy.

Trung tướng, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm phát biểu kết luận tại tọa đàm. Ảnh Nghiêm Ý.

Phát biểu kết luận buổi tọa đàm, Trung tướng, GS.TS Nguyễn Xuân Yêm (Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống) cho biết, tọa đàm là một dấu mốc quan trọng, cung cấp những luận cứ khoa học và thực tiễn quý báu, góp phần hỗ trợ công tác hoạch định chính sách với cơ sở lý luận, khoa học và công nghệ vững chắc cho việc triển khai nhanh và hiệu quả các chính sách, chiến lược, chương trình, dự án để giải quyết các vấn đề ùn tắc giao thông, ngập lụt/triều cường, ô nhiễm môi trường, phòng chống ma túy… nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị đô thị, hướng tới xây dựng một thành phố Hồ Chí Minh an toàn, thông minh, bền vững và có khả năng thích ứng cao, xứng đáng là một siêu đô thị của cả nước, một thành phố sáng tạo, xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Thanh Tàu