TPHCM chuyển đổi xe xăng sang xe điện như thế nào?

Phân vùng phát thải, “xanh hóa” giao thông

Theo đại diện Sở Xây dựng TPHCM vào tháng 7/2024, UBND TP đã giao Sở GTVT (nay là Sở Xây dựng) triển khai xây dựng Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông.

Trên cơ sở đó, Sở GTVT (nay là Sở Xây dựng) đã triển khai theo hai giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1: Xây dựng lộ trình chuyển đổi và chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe buýt sang sử dụng điện, năng lượng xanh. Áp dụng từ năm 2025, mục tiêu đến năm 2030, 100% xe buýt của TPHCM sử dụng điện, năng lượng xanh.

Hiện Sở Xây dựng đang triển khai giai đoạn 2, với trọng tâm là xây dựng đề án và tham mưu UBND TP trình HĐND TP ban hành chính sách giảm khí thải từ các phương tiện giao thông đường bộ còn lại trên địa bàn thành phố.

TPHCM đang quản lý hơn 9,6 triệu phương tiện, bao gồm hơn 1 triệu ô tô và gần 8,6 triệu xe máy. Ảnh: Hữu Huy

Trong giai đoạn 2, TPHCM sẽ tập trung thực hiện 4 nhóm nhiệm vụ chính.

Trước hết, Thành phố sẽ xây dựng chính sách khuyến khích, ưu đãi và lộ trình chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng sạch, năng lượng xanh. Đối tượng áp dụng bao gồm xe taxi, xe công nghệ, xe hợp đồng, xe khách, xe tải, phương tiện cá nhân (ô tô, xe máy), cũng như phương tiện thuộc các cơ quan hành chính công, doanh nghiệp nhà nước và tư nhân.

Bên cạnh đó, TPHCM sẽ nghiên cứu chính sách thu mua, hỗ trợ đổi phương tiện giao thông cũ sang phương tiện mới sử dụng điện hoặc năng lượng xanh nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Ngoài ra, thành phố cũng sẽ đề xuất các giải pháp kiểm soát khí thải từ phương tiện giao thông đường bộ trên địa bàn đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó có các biện pháp như nghiên cứu phân vùng, ưu tiên hoạt động cho phương tiện sử dụng năng lượng xanh, đồng thời hạn chế phương tiện giao thông dùng nhiên liệu hóa thạch tại một số khu vực như trung tâm TPHCM, Cần Giờ và đặc khu Côn Đảo.

Cuối cùng, TPHCM sẽ xây dựng bộ tiêu chí, trình tự và thủ tục thực hiện các chính sách nêu trên nhằm đảm bảo tính đồng bộ và khả thi trong quá trình triển khai thực tế.

Đối với giai đoạn 2, hiện nay Sở Xây dựng đã hoàn thành việc lựa chọn đơn vị tư vấn xây dựng Đề án và đang triển khai thực hiện, dự kiến hoàn thành Đề án và trình UBND TP trong quý IV năm nay.

Dự kiến lộ trình chuyển đổi 400.000 xe máy xăng chạy dịch vụ sang xe điện

Bên cạnh Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông do Sở Xây dựng thực hiện, dự kiến trong tháng 7 này, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM sẽ trình UBND TP đề án chuyển đổi xe hai bánh từ xe xăng sang điện cho tài xế công nghệ và giao hàng.

Đề án được đưa ra gồm 4 giai đoạn:

Từ tháng 1/2026: Bắt đầu áp dụng các chính sách ưu đãi và ngừng cấp phù hiệu mới (tức dừng ký hợp đồng mới) cho xe máy xăng. Các tài xế đang sử dụng xe xăng đã đăng ký và được chấp thuận trước ngày 1/1/2026 vẫn được tiếp tục hoạt động, nhưng cần lập kế hoạch chuyển đổi sang xe điện.

Từ tháng 1/2027: Hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định.

Từ tháng 1/2028: Siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định.

Từ tháng 12/2029: Cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.

Theo đề án, từ tháng 12/2029, TPHCM sẽ cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ. Ảnh minh họa: Hữu Huy

Ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế, Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM cho biết, để hỗ trợ tài xế công nghệ chuyển đổi phương tiện, Viện đang phối hợp với Tổ chức Tài chính vi mô CEP và một số ngân hàng để thiết kế các sản phẩm tín dụng phù hợp. Các gói vay dự kiến có thời hạn 24–30 tháng, với mức trả góp tương đương phần tiền tiết kiệm từ việc không phải đổ xăng. Đồng thời, TPHCM sẽ vận dụng Nghị quyết 198 để hỗ trợ tối thiểu 2% lãi suất cho các khoản vay mua xe điện. Nếu lãi suất thương mại là 8%, tài xế chỉ cần trả 6%, phần còn lại sẽ do ngân sách chi trả.

Ngoài ra, Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM sẽ kiến nghị UBND TPHCM đề xuất Trung ương ban hành thêm các chính sách hỗ trợ như: miễn lệ phí trước bạ cho xe điện đăng ký mới trong 2 năm đầu, miễn thuế VAT cho tài xế công nghệ sử dụng xe điện, cũng như miễn thuế VAT trên từng đơn hàng thực hiện.

Hữu Huy