Trả lại dáng đi thẳng cho thanh niên 25 tuổi sau 5 năm đau đớn

Lần đầu tiên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã áp dụng kỹ thuật dùng xương cắt để tạo hình thành công cho chàng trai 25 tuổi bị thoái hóa xương khớp do không phát hiện tổn thương.

Sau tai nạn giao thông năm 2018 phải phẫu thuật sọ não, anh N.K.P (sinh năm 2000 ở Bắc Ninh) bắt đầu xuất hiện bất thường ở cổ chân trái. Do tổn thương xương không được phát hiện và xử lý triệt để, anh bị gãy lệch đầu dưới xương mác, khớp bàn chân dần bị vẹo, dáng đi lệch trong suốt 5 năm. Hậu quả, toàn bộ khớp chày – Sên và khớp Sên– gót trật và bán trật, dẫn tới thoái hóa khớp và lệch trục khớp.

Chăm sóc chân cho bệnh nhân sau phẫu thuật - Ảnh BVCC

Từ năm 2021, cổ chân trái của anh P. bất ngờ sưng to, không gãy nhưng sưng phồng, càng ngày càng to, không sốt. Gia đình đã đưa anh đến 5 bệnh viện lớn và thử các phương pháp Đông y như đắp thuốc nam, nhưng tình trạng tái phát liên tục, sưng to gấp 2-3 lần kèm đau nhức khiến anh gần như mất khả năng vận động. Gia đình suy kiệt tài chính, bản thân anh suy sụp tinh thần.

Người cha nghẹn ngào: “gia đình đã gần như buông tay, không còn nơi nào chưa đến… Cháu nó đau đớn, không ngủ được, không đi được, 4 năm ròng rã, mà không ai xác định được bệnh là gì”.

Trong suốt thời gian đó, do biểu hiện sưng nề, viêm đỏ vùng cẳng chân – kèm theo tiền sử từng đắp thuốc dân gian – nên hầu hết các cơ sở y tế tập trung điều trị theo hướng nhiễm trùng mô mềm. Chưa can thiệp chuyên sâu vào cấu trúc khớp. Các đợt viêm tái phát liên tục, mỗi lần vận động nặng chân lại phù to, khiến anh P. đau đớn và khó đi lại.

Đến tháng 8/2025, anh P. bệnh nhân nhập Khoa Chấn thương chỉnh hình và thần kinh cột sống, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Sau khi kiểm soát tình trạng viêm mô mềm, các bác sĩ đánh giá hình ảnh tổn thương cổ chân và hội chẩn liên viện với Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình ( TP Hồ Chí Minh) để đưa phương án tối ưu.

Chân bệnh nhân sau phẫu thuật - Ảnh BVCC

ThS.BS Vũ Giang An – người trực tiếp điều trị cho biết: Anh P. bị trật khớp chày sên và khớp sên gót ra ngoài, kèm biến dạng lệch trục và thoái hóa toàn bộ hai khớp do đi lệch tư thế quá lâu. Cấu trúc khớp đã bị mài mòn không đều, không thể chỉ nắn chỉnh đơn thuần.

Ê-kíp quyết định phương án phẫu thuật phức tạp: cắt 1/3 dưới xương mác, dùng chính đoạn xương này để ghép tạo hình và hàn cứng khớp chày sên – khớp sên gót, kết hợp nẹp vít cố định trục chân. Mục tiêu là giảm đau, khôi phục dáng đi, dù hạn chế cử động tự nhiên của các khớp.

Đây là ca đầu tiên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương áp dụng kỹ thuật này, vốn đòi hỏi tay nghề chỉnh hình cao, thiết bị hỗ trợ đầy đủ và đặc biệt là phải hội chẩn chuyên sâu.

Phương pháp cố định ngoài trước đây không phù hợp với trường hợp này. Sau phẫu thuật, anh P cần 3 tuần để rút đinh gót, tập đi trở lại và ít nhất sau 1 năm mới có thể tháo hoàn toàn hệ thống cố định.

May mắn, anh P. không có bệnh lý nền, thể trạng tốt nên đáp ứng điều trị thuận lợi. Tuy nhiên, do tổn thương kéo dài, các cơ, gân – đặc biệt là gân gót – đã bắt đầu teo nhỏ và việc đóng cứng khớp khiến sau này khó thực hiện các hoạt động linh hoạt như chạy, bơi lội, chơi thể thao…

Bệnh nhân phục hồi tốt sau điều trị - Ảnh BVCC

Sau gần 4 tuần điều trị, bệnh nhân đã phục hồi tốt: vết mổ khô, sưng nề giảm rõ rệt, vận động cải thiện. Người cha xúc động: “Chưa có nơi nào mà cháu được chữa hiệu quả thế này.

Ở đây mà như phép màu, chỗ sưng to mấy năm giờ rút lại, khô ráo, đi lại được… Gia đình tôi mang ơn các bác sĩ và tập thể khoa rất nhiều. Đây là kỳ tích sau 4 - 5 năm cháu sống chung với bệnh”.

Với sự phối hợp liên chuyên khoa, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã thực hiện thành công một ca chỉnh hình phức tạp, không chỉ xử lý triệt để nguy cơ nhiễm trùng tái phát mà còn trả lại dáng đi thẳng cho một người trẻ sau nhiều năm sống chung với đau đớn và khuyết tật vận động.

“Mọi tổn thương xương khớp, đặc biệt ở các khớp chịu lực như cổ chân, cần được khám và điều trị sớm tại cơ sở chuyên khoa chỉnh hình. Tuyệt đối không tự ý đắp lá thuốc dân gian, tránh để đến biến dạng khớp và thoái hóa nặng gây khó hồi phục”, BS An khuyến cáo.

Thúy Nga