Trái phiếu xanh: Chìa khóa huy động vốn trung dài hạn cho phát triển bền vững
Thị trường trái phiếu xanh đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tài chính bền vững và hỗ trợ các dự án thân thiện với môi trường.
HDBank trở thành ngân hàng tư nhân đầu tiên tại Việt Nam phát hành thành công lô trái phiếu xanh trị giá 3.000 tỉ đồng với các kỳ hạn 2 năm, 3 năm và 5 năm.
Sôi động cuộc đua gọi vốn xanh
Được biết, nguồn vốn huy động được từ lô trái phiếu xanh này sẽ được HDBank dùng để tài trợ cho các dự án có lợi ích cho môi trường và phát triển kinh tế xanh.
Trước đó, trong năm 2024, BIDV đã phát hành thành công lô trái phiếu xanh trị giá 3.000 tỉ đồng để cho vay đối với những dự án mang lại tác động tích cực cho môi trường và xã hội, trong đó có tài trợ dự án điện gió, xe điện. Vietcombank phát hành thành công 2.000 tỉ đồng trái phiếu xanh để cho vay các dự án thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường và mang lại lợi ích về môi trường.
Ngoài ra, hai doanh nghiệp phi tài chính khác là Công ty IDI thuộc Tập đoàn Sao Mai và Công ty nước sạch Hòa Bình - Xuân Mai cũng phát hành thành công lô trái phiếu xanh với tổng giá trị đạt gần 2.000 tỉ đồng.
Trong đó, IDI được biết đến là một trong những doanh nghiệp xuất khẩu cá tra lớn nhất Việt Nam đã phát hành 1.000 tỉ đồng trái phiếu xanh. Nguồn vốn huy động từ đợt phát hành trái phiếu này sẽ được IDI sử dụng để phát triển hai dự án chiến lược nhằm hướng tới mục tiêu là mở rộng thị trường xuất khẩu đến khu vực châu Mỹ, cải thiện hiệu quả sản xuất, nâng cao năng suất và lợi nhuận, đồng thời hỗ trợ sinh kế bền vững cho nông dân địa phương.
Nguồn vốn huy động được từ phát hành lô trái phiếu xanh giá trị 900 tỉ đồng của Công ty nước sạch Hòa Bình - Xuân Mai được sử dụng để tài trợ cho việc xây dựng hệ thống cấp nước thuộc dự án Nhà máy xử lý nước Xuân Mai, một dự án chiến lược tại tỉnh Hòa Bình. Lô trái phiếu xanh này được phát hành tại thị trường trong nước, có kỳ hạn lên đến 20 năm và lãi suất cố định ở mức 5,75%/năm.
Theo quan sát của FiinRatings, đây là lô trái phiếu xanh có kỳ hạn dài nhất trong vòng hơn 10 năm qua, đáp ứng vốn dài hạn cho đầu tư hạ tầng.
Ngân hàng vừa phát hành thành công lô trái phiếu xanh trị giá 3.000 tỉ đồng. Ảnh: T.L
Nhiều dư địa phát triển thị trường trái phiếu xanh
FiinRatings cho biết nhìn lại giai đoạn từ năm 2016-2024, tổng giá trị phát hành trái phiếu xanh, xã hội và bền vững của Việt Nam đã đạt gần 33.500 tỉ đồng (tương đương hơn 1,4 tỉ USD). Trong đó, riêng năm 2024 ghi nhận sự sôi động trở lại với tổng giá trị phát hành gần 6.900 tỉ đồng, chiếm 1,5% tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp mới từ đầu năm.
So với các nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, Philippines, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp bền vững của Việt Nam còn rất khiêm tốn nhưng tốc độ tăng trưởng ấn tượng 171% trong năm 2024 cho thấy tiềm năng to lớn của thị trường này.
FiinRatings nhận thấy một điểm đáng chú ý là thị trường trái phiếu xanh đang có sự chuyển dịch về cơ cấu phát hành. Từ tập trung vào khối tài chính ngân hàng sang sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực khác nhau như năng lượng tái tạo, thủy sản bền vững và cơ sở hạ tầng. Điều này phản ánh xu hướng "xanh hóa" đang lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.
Việc công bố khung tài chính bền vững và tiên phong phát hành trái phiếu xanh tại Việt Nam là minh chứng rõ nét cho cam kết của HDBank trong chiến lược phát triển bền vững. Điều này không chỉ tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng xanh mà còn huy động nguồn vốn trung và dài hạn từ trái phiếu xanh để hỗ trợ các dự án mang lại lợi ích môi trường, giảm phát thải CO2 và đồng hành cùng Chính phủ trong mục tiêu đạt trung hòa carbon vào năm 2050.
Ông Phạm Quốc Thanh, Tổng Giám đốc HDBank
Nói về động lực mới giúp phát triển thị trường vốn bền vững Việt Nam năm 2025, ông Nguyễn Tùng Anh, Giám đốc Nghiên cứu tín dụng và dịch vụ tài chính xanh của FiinRatings cho rằng: “Thị trường trái phiếu xanh Việt Nam năm nay dự báo sẽ có nhiều chuyển biến tích cực, chủ yếu đến từ hai động lực chính là khung pháp lý hoàn thiện cùng với nhu cầu đầu tư, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu phát triển bền vững và trung hòa carbon của quốc gia.”
Theo các chuyên gia, một số chính sách nổi bật khác có thể thúc đẩy thị trường trái phiếu xanh phát triển hơn trong thời gian tới như: Các ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp liên quan đến chuyển nhượng trái phiếu xanh; ưu đãi giảm 50% giá dịch vụ chứng khoán đối với doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư trái phiếu xanh.
Trong tương lai, thị trường dự kiến sẽ chứng kiến sự ra đời của các sản phẩm mới như trái phiếu chuyển đổi (transition bonds) và trái phiếu liên kết bền vững (sustainability-linked bonds), đáp ứng nhu cầu đa dạng của các doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi xanh.
Các định chế đầu tư chuyên nghiệp, đặc biệt là các công ty bảo hiểm và quỹ đầu tư, được kỳ vọng sẽ tăng cường đầu tư vào trái phiếu xanh, góp phần thúc đẩy thanh khoản và chiều sâu của thị trường.
