Trám đen - 'Lộc trời' ở Hoàng Vân

Toàn xã hiện có hơn 30 ha trám đen tập trung ở các thôn Vân Xuyên, Vạn Thạch, Lạc Yên 1… Riêng thôn Vân Xuyên có gần 17 ha, với hơn 400 gốc trám từ 30 đến hơn 100 năm tuổi. Hầu như gia đình nào cũng sở hữu đôi ba gốc trám. Những năm gần đây, nhiều hộ ở Hoàng Vân phát triển kinh tế nhờ trám đen. Điển hình như gia đình ông Nguyễn Văn Dương, ngoài hơn 20 cây cho thu hoạch, mỗi vụ còn thu mua hàng tấn quả của các hộ khác để chế biến, cung cấp cho nhà hàng, quán ăn, lãi hơn 200 triệu đồng/vụ.

Thu hoạch trám đen.

Các gia đình ông: Ngô Quốc Việt, Nguyễn Văn Nhang, Nguyễn Văn Cường… cũng thu hơn 100 triệu đồng/ vụ từ quả trám. Một số hộ còn ươm giống bán cho người dân các địa phương. Ông Ngô Văn Lập, Bí thư Chi bộ thôn Vân Xuyên cho biết: Trung bình mỗi năm, toàn thôn thu 40 - 50 tấn quả, riêng năm nay ước đạt khoảng 60 tấn. Với giá bán 120 - 150 nghìn đồng/kg, nhiều hộ thu hàng trăm triệu đồng mỗi vụ. Trước hiệu quả kinh tế, Chi bộ thôn đã có nghị quyết mở rộng diện tích, phấn đấu mỗi năm trồng thêm ít nhất 100 cây trám đen.

Trám đen Hoàng Vân hấp dẫn thực khách bởi hương vị đặc trưng, nhiều dinh dưỡng. Khi chín, quả có vỏ tím đen bóng mẩy, cùi dày, bùi ngậy, nhân giòn ngọt. Người nội trợ có thể chế biến trám thành nhiều món ăn dân dã, đậm đà: Trám om thịt, cá kho trám, trám ngâm mắm, xôi trám, nham trám… Bà Dương Thị Liễu, thôn Vân Xuyên vừa bán trám của gia đình vừa thu mua quả của các hộ trong làng, xã để chế biến cung cấp cho các quán ăn, nhà hàng và người dân các nơi. Bà chia sẻ: “Việc chế biến trám đen cầu kỳ, công phu song phải làm đúng cách mới cảm nhận được hết sự hấp dẫn của loại quả này”. Đặc biệt, vào ngày Rằm, mùng Một, hầu như gia đình nào ở Hoàng Vân cũng có đĩa trám hoặc món ăn từ trám dâng cúng tổ tiên.

Trám đen Hoàng Vân thực sự là "lộc trời" ban. Nhiều khi cung không đủ cầu, khách hàng phải đặt trước để có quả ngon chế biến cho nhà hàng, quán ăn hoặc mua về làm quà. Nắm bắt lợi thế này, lãnh đạo UBND xã Hoàng Vân cho biết đã phối hợp với cơ quan chuyên môn chuẩn hóa quy trình chăm sóc, quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu “Trám đen Hoàng Vân” thành sản phẩm OCOP đặc trưng. Đồng thời, xã liên kết với Viện Cải thiện giống và phát triển cây lâm sản Việt Nam nhân giống, ghép mắt để bảo tồn, nâng cao chất lượng cây trồng.

Bao năm nay, sắc tím đen óng của quả trám Hoàng Vân vẫn gắn bó với làng quê cách mạng, là niềm tự hào của người dân để ai đi xa cũng nhớ mãi hương vị bùi ngậy, thơm ngọt của loại quả đặc sản.

Lệ Thanh