Tràn lan tiền âm phủ, bao lì xì in đồng tiền Việt Nam: Ngân hàng Nhà nước tính quản chặt
Ngân hàng Nhà nước đang dự thảo quy định các điều kiện, tiêu chuẩn sao chụp, sử dụng hình ảnh tiền Việt Nam, theo đó sẽ có các quy định để loại trừ tình trạng in tiền âm phủ, bao lì xì, tiền giấy đồ chơi giống tiền đồng Việt Nam.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa xây dựng, lấy ý kiến rộng rãi với dự thảo Nghị định của Chính phủ về phòng, chống tiền giả và bảo vệ tiền Việt Nam.
Nghị định có hiệu lực sẽ thay thế các quy định tại Quyết định số 130/2003/QĐ-TTg ngày 30/6/2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc bảo vệ tiền Việt Nam (Quyết định 130).
NHNN cho biết, theo quy định hiện hành, mọi tổ chức, cá nhân có nhu cầu sao chép, sử dụng hình ảnh đồng tiền Việt Nam phải xin phép và được sự chấp thuận của NHNN theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ.
Tuy nhiên, thời gian vừa qua, trên thị trường xuất hiện “tiền giấy đồ chơi” là các ấn phẩm có in hình ảnh đồng tiền Việt Nam trên giấy cứng hoặc nền nhựa được mua bán công khai với tính chất là đồ chơi; tình trạng in và bán bao lì xì có sử dụng hình ảnh đồng tiền Việt Nam các loại mệnh giá… khá phổ biến.
Một số đối tượng sử dụng tiền âm phủ in hình ảnh đồng tiền Việt Nam, có kích thước tương đương tiền thật để trà trộn trong giao dịch mua bán, trao đổi hàng hóa trong điều kiện thiếu ánh sáng (trời tối)... với mục đích đánh lừa người tiêu dùng.
Trước tình hình đó, NHNN đã đề nghị Bộ Thông tin truyền thông và các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm. Tuy nhiên, để hạn chế các hành vi vi phạm quy định về sao chụp, sử dụng hình ảnh đồng tiền Việt Nam, NHNN cho rằng cần thiết quy định các điều kiện, tiêu chuẩn sao chụp, sử dụng hình ảnh tiền Việt Nam trong văn bản quy phạm pháp luật.
Do đó, NHNN dự thảo quy định cụ thể về điều kiện, tiêu chuẩn sao, chụp hình ảnh tiền Việt Nam. Theo đó, ngoại trừ các trường hợp được phép sao, chụp hình ảnh tiền Việt Nam của NHNN và các cơ quan chức năng phòng, chống tiền giả (quy định tại Điều 17 Nghị định này) thì các cơ quan, tổ chức, cá nhân sao, chụp hình ảnh tiền Việt Nam phải đảm bảo đáp ứng các điều kiện quy định sau:
Tất cả các bản sao, chụp không làm thay đổi hình ảnh của tiền Việt Nam ngoài việc phóng to, thu nhỏ hoặc sao, chụp theo góc nghiêng cùng tỷ lệ và phải đảm bảo tính toàn vẹn của hình chân dung, quốc huy trên mặt trước tờ tiền.
Không trích, ghép, kết hợp một phần hoặc toàn bộ hình ảnh đồng tiền Việt Nam với các nội dung, âm thanh, hình ảnh dung tục, khiêu dâm, bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội và hoặc các nội dung, âm thanh, hình ảnh trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục và pháp luật Việt Nam.
Việc sao, chụp hình ảnh tiền Việt Nam không nhằm mục đích thương mại, không thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào trừ trường hợp dùng để viết báo, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu hoặc lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu hoặc chụp ảnh, truyền hình về đồng tiền Việt Nam được trưng bày tại nơi công cộng nhằm giới thiệu, tuyên truyền về đồng tiền Việt Nam.
Ngoài các điều trên, việc sao chụp đồng tiền Việt Nam phải đảm bảo đồng thời đáp ứng một trong các tiêu chuẩn sau: Sao, chụp một phần hình ảnh, hoa văn của tiền Việt Nam không vượt quá 1/3 diện tích mặt trước hoặc mặt sau tờ tiền;
Sao, chụp hình ảnh một mặt đồng tiền Việt Nam với kích thước chiều dài và chiều rộng đối với tiền giấy, đường kính đối với tiền kim loại nhỏ hơn 75% hoặc lớn hơn 150% kích thước của tiền thật cùng mệnh giá;
Sao, chụp hình ảnh hai mặt đồng tiền Việt Nam với kích thước chiều dài và chiều rộng đối với tiền giấy, đường kính đối với tiền kim loại nhỏ hơn 50% hoặc lớn hơn 200% kích thước của tiền thật cùng mệnh giá;
Sao, chụp hình ảnh thành bản điện tử để đưa lên không gian mạng có độ phân giải tối đa không vượt quá 72dpi với kích thước tương đương tiền thật cùng mệnh giá.
Các cơ quan, tổ chức, cá nhân muốn sao, chụp hình ảnh tiền Việt Nam nhưng không đáp ứng các quy định trên phải được sự chấp thuận bằng văn bản của NHNN.
Các cơ quan, tổ chức, cá nhân đảm bảo việc sử dụng hình ảnh tiền Việt Nam đúng mục đích; sau khi hoàn thành, phải hủy/xóa toàn bộ các bản phim, bản in, tập tin để tạo ra hình ảnh tiền Việt Nam, không lưu trữ dưới bất kỳ hình thức nào.
Bổ sung lực lượng tham gia phòng, chống tiền giả
Ngoài ra, tại dự thảo này, NHNN cũng đề xuất bổ sung lực lượng tham gia phòng, chống tiền giả. NHNN cho biết, thực tiễn công tác phòng, chống tiền giả cho thấy, phạm vi hoạt động của tội phạm làm tiền giả ngày càng rộng, bao gồm cả nội địa và khu vực biên giới đất liền và vùng biển. Tuy nhiên, trong Quyết định 130 chỉ quy định công tác phối hợp giữa lực lượng công an, bộ đội biên phòng và lực lượng hải quan.
Do vậy, NHNN cho rằng cần nghiên cứu, bổ sung vào Dự thảo Nghị định về trách nhiệm tham gia của lực lượng quân đội nhân dân như lực lượng cảnh sát biển, lực lượng điều tra hình sự quân đội... nhằm tăng cường phối hợp giữa các đơn vị chức năng của cơ quan công an, lực lượng quân đội nhân dân, cơ quan hải quan và NHNN trong công tác phòng, chống tiền giả.