Trang bị kiến thức, kỹ năng khi đi làm thêm

Mạng xã hội vừa qua đã “dậy sóng” trước câu chuyện đi làm thêm của nữ sinh đang học tại một trường THPT trên địa bàn huyện Cẩm Xuyên. Để phụ giúp gia đình, nữ sinh đã đi làm thêm thời vụ tại một quán ăn ở thị trấn Cẩm Xuyên trong dịp Tết. Sau khi kết thúc thời gian làm việc, em nhận được 700.000 đồng tiền lương và 100.000 đồng tiền thưởng.

Bức xúc vì số tiền lương quá thấp so với công sức bỏ ra, nữ sinh đã chia sẻ câu chuyện lên mạng xã hội. Sự việc nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng, gây ra nhiều tranh cãi. Trước phản ứng gay gắt, chủ quán đã trả thêm 380.000 đồng, nâng tổng số tiền em nhận được lên 1.180.000 đồng. Sau đó, nữ sinh tiếp tục được một tài khoản chuyển thêm 1.000.000 đồng. Cuối cùng, chủ quán đã lên tiếng xin lỗi và nữ sinh cũng mong muốn khép lại sự việc.

Phục vụ tại các quán cà phê, quán ăn, bán hàng... là những công việc mà HSSV thường lựa chọn để làm thêm. (Ảnh minh họa từ Internet).

Thực tế, không ít HSSV đã gặp phải những tình huống tương tự khi đi làm thêm. Tình trạng bị “ăn bớt” lương, chậm trả lương, thậm chí bị lừa đảo hoặc bóc lột sức lao động không còn là điều hiếm gặp. Điều này cho thấy việc trang bị các kỹ năng cần thiết khi đi làm thêm là vô cùng quan trọng đối với các bạn trẻ.

Đang học năm 3 tại một trường cao đẳng trên địa bàn TP Hà Tĩnh, sinh viên N.A.T. đã có kinh nghiệm gần 2 năm đi làm thêm. N.A.T. chia sẻ: “Từ những câu chuyện không hay khi HSSV đi làm thêm được báo chí đăng tải, tôi đã tự tìm hiểu và đúc rút những kỹ năng cần thiết. Khi tìm việc, tôi luôn thỏa thuận rõ ràng với người chủ về công việc cụ thể, cách tính lương, thưởng, thời gian làm việc... Đặc biệt, khi làm thêm, tôi đều yêu cầu có hợp đồng rõ ràng. Có như vậy, cả người làm và người thuê mới có thể yên tâm làm việc”.

Những chia sẻ của N.A.T. cho thấy sự chủ động của cô trong việc bảo vệ quyền lợi của bản thân. Việc thỏa thuận rõ ràng các điều khoản và có hợp đồng lao động là yếu tố quan trọng giúp người lao động tránh khỏi những rủi ro và tranh chấp có thể xảy ra.

HSSV cần trang bị kiến thức pháp luật vững vàng và những kỹ năng cần thiết khi xin việc làm thêm. (Ảnh minh họa từ Internet).

Chia sẻ quy định của pháp luật về mức lương tối thiểu mà người sử dụng lao động phải trả, luật sư Phan Văn Chiều - Giám đốc Công ty Luật TNHH Hà Châu cho biết: “Theo Điều 3 Nghị định 74/2024/NĐ-CP, mức lương tối thiểu mới dành cho người lao động làm việc tại Hà Tĩnh theo hợp đồng lao động, áp dụng đối với vùng III, vùng IV từ ngày 1/7/2024 được quy định như sau: vùng III gồm TP Hà Tĩnh và TX Kỳ Anh áp dụng mức lương tối thiểu theo tháng là 3.860.000 đồng, lương tối thiểu theo giờ là 18.600 đồng. Vùng IV gồm TX Hồng Lĩnh và các huyện Cẩm Xuyên, Can Lộc, Đức Thọ, Hương Khê, Hương Sơn, Kỳ Anh, Nghi Xuân, Thạch Hà, Vũ Quang áp dụng mức lương tối thiểu theo tháng là 3.450.000 đồng, lương tối thiểu theo giờ là 16.600 đồng. Bên cạnh mức lương theo quy định, HSSV cần tìm hiểu quy định của pháp luật về độ tuổi, thời gian làm việc, công việc bị cấm đối với HSSV…”.

Về quy định hợp đồng lao động, nếu làm việc thời vụ dưới 1 tháng, không bắt buộc ký hợp đồng lao động bằng văn bản, nhưng người sử dụng lao động vẫn phải trả đủ lương theo thỏa thuận. Từ 1 tháng trở lên, bắt buộc phải có hợp đồng lao động bằng văn bản theo Điều 14 Bộ luật Lao động 2019. Người từ 15 đến dưới 18 tuổi, khi ký hợp đồng lao động phải có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật (cha mẹ hoặc người giám hộ).

HSSV cần cân bằng giữa việc học và làm thêm. (Ảnh minh họa từ Internet).

Ngoài việc nắm vững quy định của pháp luật, HSSV cũng cần trang bị một số kỹ năng khi đi làm thêm như: tìm hiểu kỹ thông tin tuyển dụng, tránh xa “cạm bẫy” việc nhẹ lương cao, không đặt cọc… Dù vậy, việc học vẫn là nhiệm vụ quan trọng nhất của HSSV. Các bạn trẻ cần duy trì sự cân bằng giữa việc học và làm thêm bằng cách sắp xếp thời gian hợp lý. Thêm vào đó, cần lựa chọn việc làm thêm phù hợp với khả năng và quỹ thời gian của bản thân, không đảm nhận quá nhiều việc cùng một lúc hoặc làm những công việc không phù hợp.

Thiên Bình