'Trạng Quỳnh nhí' - nỗ lực đáng khen của hoạt hình Việt

*Lưu ý: Bài viết tiết lộ một phần nội dung bộ phim.

Câu chuyện Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu theo chân Quỳnh, một cậu bé thông minh sinh sống tại làng Khoai. Từ nhỏ, Quỳnh đã bộc lộ trí tuệ hơn người, đa mưu túc trí, được dân làng ngưỡng mộ, chẳng ngớt lời tung hô.

Nhưng rồi ngày nọ, cha của Quỳnh bỗng bị vu oan là kẻ đánh cắp viên ngọc quý vốn dùng để phong ấn ma quỷ, nên bị triều đình truy nã. Vụ việc khiến cậu bé bị cả ngôi làng xa lánh, không ai muốn bắt chuyện hay bầu bạn. Chỉ còn lại chú trâu đi theo, cố gắng làm những trò vui để an ủi Quỳnh.

Trên đường bỏ trốn khỏi sự truy sát của quan binh và tìm cách minh oan cho cha, cậu bé vô tình phát hiện âm mưu của một thế lực đen tối, liên quan tới Cửu Vĩ Hồ đã bị phong ấn trong truyền thuyết.

Nhóm "siêu anh hùng nhí" không hoàn hảo

Mang hơi thở của dòng phim phiêu lưu, kỳ ảo, Trạng Quỳnh nhí không ngần ngại đặt các nhân vật vào những tình huống mang tính thử thách. Đứng trước rắc rối ập đến hết lần này tới lần khác, lần lượt từng người trong nhóm bạn học được cách đối mặt, vượt qua biến cố để trưởng thành.

Điều đáng khen ở kịch bản là cách biên kịch gom nhặt những “mảnh vụn” tính cách – sự yếu đuối, đố kỵ, ích kỷ, ngốc nghếch hay hoài nghi – để nhào nặn thành một nhóm nhân vật "hoàn hảo theo cách không hoàn hảo". Không ai trong số nhóm bạn được tô vẽ như mẫu hình lý tưởng. Họ là những anh hùng nhí mang trong mình nhiều nỗi niềm, tổn thương và cả những khuyết điểm. Và điều đó khiến lũ trẻ mâu thuẫn, có những lúc tưởng như lạc lối rồi lại hoài nghi bản thân.

Em út Muối non nớt, nhạy cảm. Bí Mập tham lam, ích kỷ, ỉ thế to xác nên hay giở thói bắt nạt bạn bè. Còi Nhí nhút nhát, lại quá trong sáng và ngây ngô, dễ dàng bị kẻ xấu lợi dụng bằng cách thao túng tâm lý. Ngay cả Quỳnh, nổi tiếng thông minh, nhưng chính hào quang đó khiến cậu trở nên ngạo mạn, kiêu căng, dễ làm phật lòng người khác chỉ vì giữ cái tôi ngạo nghễ.

Trạng Quỳnh nhí được đạo diễn bởi Trịnh Lâm Tùng.

Những cá tính hoàn toàn khác biệt này khó thể hòa hợp khi đặt cạnh nhau. Nhưng rồi hành trình đối đầu với những thử thách gian khó dạy cho nhóm bạn nhỏ biết đoàn kết, chấp nhận những thiếu sót của bản thân để học cách vươn lên. Đạo diễn Trịnh Lâm Tùng không kể về sự trưởng thành qua những chiến thắng vẻ vang hay phép màu cổ tích, mà bằng chính những lần va vấp, trượt dài, nhận lỗi rồi học cách hoàn thiện.

Điều đó tạo nên tính hướng thiện trong câu chuyện của Trạng Quỳnh nhí, khi nhìn nhận sai lầm, thiếu sót bằng một thái độ tích cực và bao dung.

Sở hữu nhiều chất liệu tốt, song phim vẫn còn hạn chế trong kỹ thuật kể chuyện. Một số tình huống mở đầu tác phẩm hơi vụng về, trong khi sự xuất hiện của nhiều chi tiết diễn giải khiến hồi giữa có chút rối rắm, lê thê. Có lẽ do chủ ý hướng tới đối tượng khán giả nhí, nhiều nút thắt còn được gỡ bỏ dễ dàng, có hơi hướm lạm dụng sự ngẫu nhiên, may mắn hay những tình huống ngớ ngẩn để chọc cười khán giả.

Đáng tiếc hơn, sự đa mưu túc trí của Quỳnh cũng không có nhiều cơ hội thể hiện, hầu như chỉ xuất hiện qua lời giới thiệu hay một số tình huống nhỏ, chưa có sức nặng đáng kể để khiến người xem cảm thấy hoàn toàn thuyết phục.

Đậm đà bản sắc Việt

Không khó để nhận ra tâm huyết của đạo diễn Trịnh Lâm Tùng và ê-kíp Alpha Animation Studio trong việc tạo dựng thế giới của Trạng Quỳnh nhí. Từng giành nhiều giải thưởng trong nước với thể loại hoạt hình, anh cùng các cộng sự đã dày công góp nhặt các chất liệu đời sống, tái hiện một không gian Bắc Bộ quen thuộc, với những hình ảnh cây đa, bến nước, sân đình đầy hoài niệm trên nền đồ họa 3D.

Phần hình ảnh phim tiến bộ rõ rệt so với mặt bằng hoạt hình nội địa.

Sẽ là khập khiễng nếu đặt tác phẩm lên bàn cân cùng các dự án hoạt hình quốc tế với ngân sách lớn. Thế nhưng, Trạng Quỳnh nhí công bằng mà nói vẫn là một sự nỗ lực đáng khen của ê-kíp trong việc cải thiện nền hoạt hình Việt, vốn xưa nay lép vế vì non nớt kinh nghiệm.

Phần hình ảnh phim nhìn chung khá tròn trịa, ghi điểm với màu sắc tươi sáng, nhiều khung hình rất nịnh mắt, đơn cử như cảnh con thuyền êm đềm trôi giữa dòng sông đom đóm huyền ảo, cảnh Cửu Vỹ Hồ thành hình, hay khi giao chiến với Giao Long giữa khúc sông sương mù giăng kín…

Tuy nhiên, điểm hạn chế là tạo hình nhân vật còn khá đơn giản, chưa có nhiều đột phá. Biểu cảm gương mặt hay ánh mắt của các nhân vật cũng thiếu sự linh hoạt, thể hiện rõ ở những cảnh bùng nổ cảm xúc hay cần thể hiện chiều sâu nội tâm. Trong khi, phần chuyển động lại chưa thực sự mượt mà.

Phần lồng tiếng trong Trạng Quỳnh nhí làm tròn nhiệm vụ. Dẫu vậy ở một số cảnh, thoại bị che lấp bởi nhạc nền quá to, hay đôi chỗ thoại liên tục và hơi khó nghe.

Bù lại, Trạng Quỳnh nhí thành công câu kéo sự chú ý của trẻ nhỏ bằng những tình huống vui nhộn và hài hước làm điểm nhấn cho câu chuyện phiêu lưu. Điểm đặc sắc nhất trong câu chuyện không ai khác ngoài Kim Ngưu, chú trâu "báo hại" và đầy tật xấu. Thế nhưng, ở những thời khắc quan trọng nhất, nhân vật cùng những trò tưởng như "vô tri" trở thành cứu tinh, giải nguy cho nhóm bạn nhỏ.

Phim tạo tiếng cười bằng nhiều tình huống hài hước, dí dỏm.

Sự đồng hành giữa Quỳnh và chú trâu có năng lực đặc biệt vừa mang cảm hứng từ truyền thuyết về thần Kim Ngưu, vừa khéo léo thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa người nông dân và con vật "đầu cơ nghiệp" ở vùng nông thôn xưa nay.

Trâu – biểu tượng gần gũi của làng quê Việt – không chỉ là bạn đồng hành mà còn là linh vật tượng trưng cho tinh thần bền bỉ, kiên trì. Phép ẩn dụ về “thần Kim Ngưu” càng làm rõ hơn vai trò truyền cảm hứng của yếu tố truyền thuyết, trong khi thế lực phản diện Cửu Vĩ Hồ – với 9 chiếc đuôi đại diện cho 9 tội lỗi – góp phần đưa bộ phim vượt khỏi khuôn khổ giải trí để bước vào thế giới của những ẩn dụ và suy nghiệm.

Một điểm thú vị khác của Trạng Quỳnh nhí là việc lồng ghép các tình tiết trào phúng, mang tính châm biếm. Nếu sự nghộ nghĩnh của nhóm bạn nhỏ làm trẻ em thích thú, thì những chi tiết quan huyện được dân dạy đọc chữ, hay lúc nguy hiểm lại hèn nhát núp bóng, nhìn một người phụ nữ tay không điều binh khiển tướng hẳn sẽ làm người xem trưởng thành phải bật cười.

Tống Khang