Tránh để nhà thầu bị loại cứng nhắc vì chưa đăng ký trên Hệ thống

Theo phản ánh của ông Trần Trung Nam, ngày 16/12/2019, Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT quy định chi tiết việc cung cấp, đăng tải thông tin về đấu thầu, lộ trình áp dụng lựa chọn nhà thầu qua mạng và quản lý, sử dụng giá trị bảo đảm dự thầu, bảo đảm thực hiện hợp đồng không được hoàn trả, tại khoản 1 Điều 21 Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT về trách nhiệm của nhà thầu, nhà đầu tư quy định:

"Nhà thầu, nhà đầu tư phải đăng ký tham gia Hệ thống và được phê duyệt theo quy định tại Khoản 2 Điều 6 của Thông tư này trước khi xét duyệt trúng thầu để bảo đảm tư cách hợp lệ theo quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều 5 của Luật Đấu thầu. Trường hợp trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu, bên mời thầu phát hiện nhà thầu, nhà đầu tư chưa đăng ký tham gia Hệ thống thì bên mời thầu phải yêu cầu nhà thầu, nhà đầu tư hoàn thành việc đăng ký theo quy định tại Khoản 2 Điều 6 của Thông tư này".

Theo ông Nam, quy định nêu trên không phù hợp, bởi, quy định này không thuộc trách nhiệm của bên mời thầu theo Điều 75 Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13, mặt khác, tại Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, Chính phủ cũng không giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn như khoản 1 Điều 21 Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT; đồng thời, Khoản d, Điều 5, Luật Đấu thầu quy định một trong những điều kiện để công nhận "Tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư" là: "d) Đã đăng ký trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia".

Theo đó, nếu trước thời điểm đóng thầu, nhà thầu chưa đăng ký trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, sẽ bị đánh giá là "Không đạt" tư cách hợp lệ của nhà thầu.

Tuy nhiên, khoản 1 Điều 21 Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT lại quy định bên mời thầu "yêu cầu nhà thầu, nhà đầu tư hoàn thành việc đăng ký". Điều này, ban đầu thì hợp lý với quy định cho phép nhà thầu bổ sung, làm rõ tư cách hợp lệ. Tuy nhiên, về mặt trình tự và thực tế, việc yêu cầu nhà thầu đăng ký là sau thời điểm đóng thầu, dẫn tới việc trước đóng thầu, nhà thầu không hợp lệ; sau đóng thầu nhà thầu lại thành hợp lệ.

Các nhà thầu khác sẽ kiện bên mời thầu với lý do, nhà thầu đăng ký trên Hệ thống mạng quốc gia được xác nhận sau thời điểm đóng thầu. Mặt khác, không loại trừ khả năng các nhà thầu khác cho rằng bên mời thầu thông đồng với nhà thầu kia, nên yêu cầu bổ sung đăng ký, điều này sẽ gây rủi ro pháp lý cho các bên mời thầu, gây khiếu kiện, phức tạp trong đấu thầu.

Do đó, ông Nam đề nghị bãi bỏ khoản 1 Điều 21 Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT nêu trên.

Về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư trả lời như sau:

Luật Đấu thầu (Điều 60 khoản 2) quy định: Chính phủ quy định chi tiết việc lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư qua mạng và lộ trình áp dụng.

Nghị định số 63/2014/NĐ-CP (Điều 87 khoản 2) quy định Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn chi tiết về đối tượng đăng ký, quy trình đăng ký, hồ sơ đăng ký, thông tin phải nhập khi đăng ký và việc sử dụng chứng thư số trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT (Điều 21 khoản 1) của Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định nhà thầu, nhà đầu tư phải đăng ký tham gia Hệ thống và được phê duyệt theo quy định tại khoản 2 Điều 6 của Thông tư này trước khi xét duyệt trúng thầu để bảo đảm tư cách hợp lệ theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 5 của Luật Đấu thầu. Trường hợp trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu, bên mời thầu phát hiện nhà thầu, nhà đầu tư chưa đăng ký tham gia Hệ thống thì bên mời thầu phải yêu cầu nhà thầu, nhà đầu tư hoàn thành việc đăng ký theo quy định tại khoản 2 Điều 6 của Thông tư này.

Theo đó, việc đăng ký trên Hệ thống nhằm mục đích để quản lý thông tin nhà thầu, quá trình nhà thầu tham gia, thực hiện trên Hệ thống, đồng thời còn là điều kiện về tư cách hợp lệ của nhà thầu theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 5 Luật Đấu thầu. Như vậy, nội dung quy định tại khoản 1 Điều 21 Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT thuộc nội dung hướng dẫn đã được Luật Đấu thầu, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP quy định giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực hiện.

Bên cạnh đó, quy định tại điểm d Khoản 1 Điều 5 Luật Đấu thầu chỉ quy định nhà thầu có tư cách hợp lệ khi "đã đăng ký trên Hệ thống", tuy nhiên do chưa có quy định về thời điểm đăng ký nên Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT (Điều 21 khoản 1) quy định việc đăng ký thực hiện trước khi xét duyệt trúng nhằm bảo đảm như sau:

1. Phù hợp với quy định về xét duyệt trúng thầu là "có hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất hợp lệ" tại Điều 42, Điều 43 Luật Đấu thầu và quy định về đánh giá hồ sơ dự thầu là "nhà thầu bảo đảm tư cách hợp lệ theo quy định tại khoản 1 Điều 5 của Luật Đấu thầu" tại khoản 2 Điều 18, khoản 2 Điều 28, khoản 1 Điều 38 Nghị định 63/2014/NĐ-CP.

2. Tránh trường hợp nhà thầu bị loại một cách cứng nhắc vì chưa đăng ký trên Hệ thống nhưng lại có giá dự thầu cạnh tranh với nhà thầu khác, bảo đảm mục tiêu của công tác đấu thầu là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.

Chinhphu.vn