Tranh luận: Có nên trao quyền giám sát cho Tổ đại biểu HĐND

Sáng 24-10, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 10, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.

Một trong những nội dung nhận được nhiều ý kiến khác nhau là việc có nên quy định thẩm quyền giám sát của Tổ đại biểu HĐND hay không?

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình. Ảnh: QH

Hai luồng ý kiến

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trước khi Quốc hội thảo luận tại hội trường, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Dương Thanh Bình, cho biết vấn đề về thẩm quyền giám sát của Tổ đại biểu HĐND (Điều 37) còn hai loại ý kiến khác nhau.

Loại ý kiến thứ nhất cho rằng việc duy trì thẩm quyền giám sát của Tổ đại biểu HĐND là cần thiết. Theo đó, hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND không chỉ phù hợp cơ cấu tổ chức mà còn giúp phát huy vai trò, trách nhiệm của các đại biểu.

Tuy nhiên, để tránh chồng chéo và hình thức, thẩm quyền giám sát chỉ nên giới hạn trong phạm vi được HĐND hoặc Thường trực HĐND giao nhiệm vụ. “Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) tán thành với quan điểm này và thể hiện tại phương án 1 của Điều 37 trong dự thảo luật" - ông Bình nhấn mạnh.

Loại ý kiến thứ hai cho rằng hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND thời gian qua còn hình thức, hiệu quả thấp, thậm chí chồng chéo với hoạt động của các chủ thể giám sát khác. Do đó, không nên tiếp tục quy định thẩm quyền này trong luật.

"Dự thảo hiện thể hiện cả hai phương án để xin ý kiến đại biểu Quốc hội" - ông Bình nói.

Đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa). Ảnh: QH

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) bày tỏ sự đồng tình với phương án 1, cho rằng việc quy định lại theo hướng giới hạn thẩm quyền là cần thiết.

Ông phân tích, thực tế thi hành luật hiện hành cho thấy hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND “còn mang tính hình thức, thiếu trọng tâm và thiếu sự chỉ đạo thống nhất”. Nguyên nhân là do thẩm quyền giám sát được quy định quá rộng, trong khi sự lãnh đạo, điều phối của Thường trực HĐND và tinh thần trách nhiệm của đại biểu chưa cao.

“Chỉ khi được Thường trực HĐND giao nhiệm vụ, hoạt động giám sát mới thực sự đi vào trọng tâm, khắc phục tình trạng dàn trải và thiếu hiệu quả” - đại biểu Hải nói.

Cùng quan điểm, đại biểu Dương Khắc Mai (đoàn Lâm Đồng) cho rằng việc quy định thẩm quyền và hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND là phù hợp với thực tiễn và cơ sở pháp lý, giúp tăng tính chủ động, linh hoạt khi cần phối hợp giám sát các vấn đề chuyên môn. Tuy nhiên, ông đề nghị chỉ nên áp dụng với HĐND cấp tỉnh, bởi ở cấp xã, phường, điều kiện nhân sự và hoạt động còn hạn chế.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp). Ảnh: QH

Lo ngại chồng chéo, hình thức

Ở chiều ngược lại, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đề nghị không nên quy định hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND cấp tỉnh và cấp xã trong luật.

Theo ông, thực tế cho thấy ở nhiều địa phương, hoạt động này “chưa thực chất, thậm chí không có hoạt động cụ thể”. Nếu đưa vào luật mà không có cơ chế đảm bảo hiệu quả, khi cử tri chất vấn tại các buổi tiếp xúc, đại biểu sẽ “khó trả lời vì có quy định nhưng không thực hiện được”.

Đại biểu Hòa đề xuất thay vì giao thẩm quyền cố định cho tổ đại biểu, các đại biểu HĐND có thể chủ động xây dựng kế hoạch giám sát từng lĩnh vực, báo cáo Thường trực hoặc tham gia cùng các ban chuyên trách của HĐND để thực hiện.

Đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy (đoàn Tây Ninh). Ảnh: QH

Đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy (đoàn Tây Ninh) cũng cho rằng Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện nay không giao chức năng giám sát cho Tổ đại biểu HĐND. Theo bà, tổ đại biểu chỉ là “hình thức tập hợp đại biểu theo đơn vị bầu cử”, phục vụ việc nắm địa bàn, tiếp xúc cử tri, chứ không phải một chủ thể giám sát độc lập.

“Các đại biểu HĐND vẫn có thể thực hiện quyền giám sát của mình thông qua Thường trực hoặc các ban của HĐND mà không cần trao thêm chức năng cho tổ đại biểu” - bà Thúy phân tích.

NHÓM PHÓNG VIÊN