Tránh sập bẫy cú lừa đá thiên thạch tiền tỷ
Bịa ra những giá trị không tưởng với số tiền lên đến hàng nghìn tỷ đồng, nhiều đối tượng rao bán đá thiên thạch để lừa đảo. Theo các chuyên gia, đá thiên thạch không có giá trị gì ngoài phục vụ cho nghiên cứu khoa học.
Cú lừa thiên thạch nghìn tỷ
Chiều 6/12, cơ quan CSĐT Công an tỉnh An Giang đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Trung Hiếu (41 tuổi, quê Tây Ninh), Âu Thị Xuân (56 tuổi, quê Kiên Giang), Trần Văn Nghĩa (60 tuổi), Lê Văn Tùng (44 tuổi) và Lê Văn Chi (46 tuổi, anh ruột Tùng, cùng ngụ An Giang) để điều tra hành vi "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Theo điều tra ban đầu, 4 bị can nói trên cấu kết lừa đảo chiếm đoạt tài sản của vợ chồng ông C. (ngụ TP Châu Đốc, An Giang). Theo đó, Hiếu được phân công tìm cách tiếp cận ông C. và giới thiệu có cục "thiên thạch", trị giá khoảng 5.000 - 6.000 tỷ đồng và nhờ người đàn ông giới thiệu bán giúp, nếu bán được sẽ cho "hoa hồng" 5 - 6 tỷ đồng. Tin lời Hiếu, ông C. đồng ý đặt cọc 500 triệu đồng để nhận cục "thiên thạch" và tìm người mua.
Hồi tháng 7, nhóm của Hiếu hẹn ông C. đến quán nước tại thị trấn Nhà Bàng, huyện Tịnh Biên, để giao tiền. Sau khi chiếm đoạt 500 triệu đồng của ông C., nhóm của Hiếu chia nhau tiêu xài rồi bỏ trốn. Quá trình điều tra, Công an tỉnh An Giang đã bắt giữ Hiếu khi bị can này trốn tại tỉnh Tây Ninh. Sau đó, lần lượt các bị can còn lại cũng bị bắt giữ.
Trước đây cũng có một vụ việc một nhóm người Hải Phòng, Thanh Hóa, TP.HCM đến TP.Cần Thơ để "giao dịch'' mua bán bán thiên thạch trị giá hàng tỉ USD. Tại Cơ quan điều tra, 8 nghi phạm trong nhóm trên khai nhận, được một nhóm người khác giới thiệu có "hàng thiên kim" vừa được đem từ biên giới Campuchia về với giá bán từ 350 triệu đến 450 triệu USD/kg.
Ông Nguyễn Đức Phường, chuyên gia về thiên văn vũ trụ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, thiên thạch là những vật thể tự nhiên từ khoảng không vũ trụ ngoài trái đất. Thiên thạch có kích thước đa dạng từ vài mm đến hàng nghìn km. Những thiên thạch có kích thước lớn từ vài trăm m đến nghìn km chuyển động xung quanh mặt trời được gọi là tiểu hành tinh (asteroid). Những thiên thể có kích thước lớn hơn hạt bụi nhưng nhỏ hơn so với tiểu hành tinh (asteroid) thì được gọi là meteoroid. Về thành phần, thiên thạch được phân loại, chẳng hạn thiên thạch đá, thiên thạch sắt, thiên thạch đá sắt...
Những thiên thạch đá thì thành phần chủ yếu là silicate, thiên thạch sắt cấu tạo chủ yếu là sắt (trên 70%), niken dưới 30%. Thiên thạch đá sắt thì thành phần phân bố tương đồng cả silicate và sắt... Ngoài các nguyên tố trên thì trong thành phần của thiên thạch có cả các nguyên tố khác như cacbon, oxy...
Thiên thạch không phải là kim loại quý như vàng hay kim cương, thậm chí thiên thạch có thể chứa các nguyên tố phóng xạ lại tiềm ẩn những nguy cơ có hại đến sức khỏe con người.
GS Phan Trường Thị, Viện trưởng Viện Đá quý, vàng và trang sức Việt khẳng định, trò mua bán thiên thạch hiện nay đa phần là trò lừa đảo, thổi phồng giá trị hoặc bịa ra để kiếm lời.
Thiên thạch có hai loại là thiên thạch sắt và thiên thạch đá. Trên thế giới, loại thiên thạch có giá trị nhất là thiên thạch sắt niken, chúng là một phần nhân của các hành tinh (ngôi sao) trong vũ trụ, khi nổ, các mảnh vỡ rơi xuống Trái đất.
Chỉ có giá trị cho nghiên cứu khoa học
Theo GS Phan Trường Thị, ở Việt Nam hiện chỉ có khoảng 10kg thiên thạch được trưng bày trong bảo tàng. Chúng không hề có giá trị gì ngoài giá trị khoa học, phục vụ cho mục đích nghiên cứu nên không thể so sánh chúng với đá quý hay trang sức. Có lẽ do rất hiếm khi chúng ta nhặt được thiên thạch nên sự hiếm này được con người cho là quý và những người cơ hội có thể đội giá trị lên gấp hàng nghìn, trăm nghìn lần.
Đối với các nhà khoa học thì thiên thạch là những chứng cứ quan trọng, cung cấp những dữ liệu để nghiên cứu nguồn gốc hình thành hệ mặt trời, hoặc tìm kiếm những dấu hiệu của nước hoặc các điều kiện lý hóa của một hành tinh nếu thiên thạch có nguồn gốc từ hành tinh đó. Chẳng hạn như các nhà khoa học phân tích các mẫu thiên thạch có nguồn gốc từ sao Hỏa để tìm kiếm thông tin về nước và sự sống nếu có trong quá khứ của hành tinh này.
Theo ông Nguyễn Đức Phường thì nếu một người bình thường sẽ gặp khó khăn để phân biệt đâu là thiên thạch, đâu là một hòn đá bình thường nhưng lại dễ dàng đối với chuyên gia. Tuy nhiên, thiên thạch có những đặc điểm riêng có thể phân biệt được bằng mắt thường. Về khối lượng, với cùng một kích cỡ thì thiên thạch thường nặng hơn và cứng chắc hơn đá thường.
Về màu sắc, thiên thạch thường có màu đen, hoặc ngả màu đen vàng do bị oxy hóa. Về đặc điểm, bề mặt thiên thạch thường đen nhẵn và bóng. Cũng có những thiên thạch bề mặt xuất hiện những vết lõm tròn nhẵn, hoặc các đường sẻ nứt đo quá trình bào mòn và cháy nổ trong không khí. Khi có trong tay một thiên thạch, tốt nhất nên nhờ chuyên gia để thẩm định.
Người ta dễ nhầm lẫn đá tectit với thiên thạch. Ở các vùng Lâm Đồng, Cao Bằng, Yên Bái, đá tectit được bán với giá vài trăm ngàn đồng/kg. Thực tế, đá tectit không phải là thiên thạch. Tectit bao gồm các mảnh vật chất trên trái đất bị bắn ra trong quá trình xảy ra vụ va chạm của các vật thể ngoài trái đất. Bên cạnh đó, theo phương pháp xác định tuổi phóng xạ, hầu hết tectit có tuổi trong khoảng vài trăm ngàn tới vài chục triệu năm - quá nhỏ so với độ tuổi xấp xỉ khoảng 4,6 tỷ năm của các thiên thạch.
"Mấy năm gần đây, hiện tượng rao bán thiên thạch ở Việt Nam khá phổ biến. Người có tiền mà không có hiểu biết dễ bị lừa. Ví dụ như đá tectit cũng là đá từ trên trời rơi xuống, nhưng nó chẳng khác nào một viên đá bình thường nhặt được trên mặt đất", GS Phan Trường Thị.