Tránh tạo thêm gánh nặng cho doanh nghiệp khi kiểm định

VCCI kiến nghị cần xem xét lại một số quy định liên quan đến hoạt động kiểm định. Ảnh minh họa: S.T

VCCI vừa có văn bản góp ý gửi Ủy ban Tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 105/2016/NĐ-CP quy định về điều kiện hoạt động của tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường và Nghị định 154/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số quy định về điều kiện đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Khoa học và Công nghệ và một số quy định về kiểm tra chuyên ngành (Dự thảo).

Góp ý cho Dự thảo, VCCI đã chỉ ra 4 vấn đề lớn đề xuất cơ quan soạn thảo cần cân nhắc, xem xét lại.

Thứ nhất, về điều kiện hoạt động của tổ chức cung cấp dịch vụ. Dự thảo quy định tổ chức cung cấp dịch vụ phải “có tư cách pháp nhân theo quy định của pháp luật Việt Nam”.

Theo quy định của Luật DN, DN tư nhân không có tư cách pháp nhân, nhưng là một loại hình DN. Điều kiện hoạt động của tổ chức cung cấp dịch vụ đang thiết kế yêu cầu về cơ sở vật chất, nhân viên kỹ thuật và thiết lập hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn. Đây là những điều kiện mà DN tư nhân cũng có thể đáp ứng được.

Vì vậy, để tạo điều kiện cho các chủ thể có thể tham gia vào lĩnh vực này, đề nghị cân nhắc sửa quy định trên theo hướng: “là tổ chức thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam”.

Mặt khác, Dự thảo yêu cầu nhân viên kỹ thuật phải “có chứng chỉ hoàn thành khóa đào tạo nghiệp vụ cơ sở về đo lường”, thay vì chỉ cần “hoàn thành khóa đào tạo” như quy định hiện hành. VCCI cho rằng việc bổ sung yêu cầu về “chứng chỉ” là đi ngược lại mục tiêu đơn giản hóa thủ tục.

“Việc bổ sung thêm chứng chỉ trong bối cảnh mục tiêu của Dự thảo sửa đổi là nhằm cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh dường như chưa phù hợp” - VCCI nêu.

Cũng theo VCCI, quy định còn thiếu minh bạch khi không làm rõ trình tự, thủ tục cấp chứng chỉ ra sao? Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ là đơn vị đào tạo hay chỉ cấp chứng chỉ? Nếu được hiểu theo hướng, Bộ sẽ thực hiện đào tạo thì cần cân nhắc lại tính hợp lý, bởi vì cơ quan nhà nước không nên thực hiện các hoạt động cung cấp dịch vụ mà các tổ chức, đơn vị ngoài nhà nước có thể thực hiện được.

Do đó, VCCI kiến nghị sửa đổi theo hướng, không phải cấp chứng chỉ hoàn thành khóa đào tạo và việc đào tạo nên để cho các tổ chức, đơn vị ngoài nhà nước thực hiện.

Thứ hai, về quy định thu hồi giấy chứng nhận. Dự thảo bổ sung quy định thu hồi giấy chứng nhận đăng ký nếu DN “không thực hiện đầy đủ một trong các trách nhiệm quy định tại Điều 11 Nghị định”.

Theo VCCI, việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký là chế tài khá nặng, khiến cho DN phải dừng hoặc chấm dứt hoạt động. Vì vậy, cần cân nhắc chỉ áp dụng đối với những hành vi vi phạm rất nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến điều kiện hoạt động, chất lượng của dịch vụ cung cấp. Do đó, đề nghị sửa đổi quy định về các trường hợp thu hồi giấy chứng nhận theo hướng không đáp ứng đủ điều kiện hoạt động và vi phạm các trường hợp cấm trong hoạt động đo lường, kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm.

Thứ ba, quy định về trách nhiệm của tổ chức cung cấp dịch vụ. Dự thảo yêu cầu DN phải lập và gửi báo cáo hoạt động hàng tháng đồng thời cho cả Bộ Khoa học và Công nghệ và ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Theo đánh giá của VCCI, việc yêu cầu DN phải báo cáo hàng tháng là tần suất quá dày, sẽ tạo gánh nặng tuân thủ cho DN.

Mặt khác, không rõ về căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu DN phải báo cáo ngoài trường hợp phải báo cáo theo định kỳ. Điều này có thể dẫn tới nguy cơ quy định bị lạm dụng và gây khó cho DN.

Ngoài ra, việc yêu cầu cùng lúc gửi báo cáo cho Bộ Khoa học và Công nghệ và ủy ban nhân dân cấp tỉnh là chưa hợp lý, trong khi hoạt động cấp phép đã phân cấp cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Giữa các cơ quan nhà nước có thể chia sẻ thông tin với nhau, yêu cầu DN phải thực hiện báo cáo cho nhiều cơ quan quản lý sẽ tạo ra gánh nặng về thủ tục cho DN.

“Để bảo đảm đơn giản hóa thủ tục và giảm chi phí tuân thủ cho DN, đề nghị giảm tần suất báo cáo thành báo cáo năm; đồng thời quy định rõ về yêu cầu báo cáo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi có dấu hiệu vi phạm rõ ràng từ DN và cơ quan nhận báo cáo là ủy ban nhân dân cấp tỉnh” - VCCI đề xuất.

Thứ tư, về bỏ thủ tục cấp lại giấy chứng nhận đăng ký. Dự thảo đề xuất bỏ thủ tục cấp lại giấy chứng nhận đăng ký trong trường hợp bị mất hoặc bị hư hỏng không thể tiếp tục được sử dụng, để phù hợp với thực tiễn chuyển đổi số.

Theo VCCI, quy định này đang được hiểu, Giấy chứng nhận đăng ký sẽ được cấp bằng bản điện tử. Tuy nhiên, quy định tại Dự thảo đang chưa thực sự thể hiện được điều này.

Cụ thể, theo quy định tại Dự thảo, thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký được thực hiện theo phương thức truyền thống (nộp trực tiếp hoặc qua đường bưu chính) hoặc phương thức điện tử (đăng ký trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia cấp tỉnh). Giấy chứng nhận đăng ký được cấp, Dự thảo cũng không nêu rõ là bản giấy hay bản điện tử. Trong trường hợp, DN nộp hồ sơ theo phương thức truyền thống thì Giấy chứng nhận đăng ký bằng bản điện tử sẽ được cấp như thế nào?

Đối với trường hợp các DN đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký trước thời điểm Nghị định này có hiệu lực và là bản giấy, bị mất, hư hỏng thì DN sẽ được cấp lại như thế nào? DN có được chuyển đổi thành bản điện tử khi đã có Giấy chứng nhận đăng ký bằng giấy không? Thủ tục như thế nào?

Do đó, để đảm bảo tính minh bạch và thuận lợi khi thực hiện, VCCI đề nghị quy định rõ vấn đề trên./.

TUẤN MINH