Trẻ bị ho, uống thuốc kháng sinh có nhanh khỏi?

1. Vì sao trẻ bị ho?

Trẻ bị ho là một triệu chứng phổ biến do cổ họng, khí quản, phế quản bị kích thích. Nhiều bệnh ở trẻ em kèm theo ho, bao gồm: Cảm cúm, viêm mũi họng, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, ho gà, hen suyễn và dị ứng đường hô hấp... Khi trẻ hít phải dị vật, cũng gây ra những cơn ho lặp đi lặp lại.

Các chất kích thích này bao gồm: Khói thuốc lá, bụi, phấn hoa, lông vật nuôi… cũng là nguyên nhân gây ho.

Trẻ bị ho không phải là một bệnh mà là một triệu chứng phổ biến của nhiều tình trạng sức khỏe khác nhau.

2. Phân biệt các cơn ho khác nhau ở trẻ

Ho ở trẻ em có thể được chia thành hai nhóm: Ho khan (không có chất nhầy) và ho có đờm (có chất nhầy). Ho có đờm là phản xạ ho giúp làm thông thoáng đường thở.

Ho có thể cấp tính như trong trường hợp viêm mũi họng, hoặc mạn tính như trong trường hợp dị ứng.

Ho thông thường không dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, ho có đờm có thể dẫn đến nôn mửa. Ho không kiểm soát được có thể khiến trẻ mệt mỏi, sụt cân, đặc biệt là trong trường hợp ho về đêm làm rối loạn giấc ngủ của trẻ.

3. Thuốc kháng sinh có giúp trẻ nhanh hết ho?

Khi trẻ bị ho, việc sử dụng thuốc kháng sinh không phải lúc nào cũng giúp trẻ nhanh phục hồi hoặc giảm ho. Ho trong hầu hết các trường hợp ở trẻ thường do nhiễm virus và thuốc kháng sinh không có tác dụng trị liệu đối với virus.

Các virus thường gây ra ho ở trẻ em bao gồm:

Virus cảm lạnh (rhinovirus): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra cảm lạnh và triệu chứng điển hình là sổ mũi, hắt hơi, đau họng và ho.
Virus cúm (influenza virus): Gây ra bệnh cúm với triệu chứng như sốt, mệt mỏi, đau cơ, và ho.
Virus hợp bào hô hấp (RSV): Gây ra bệnh viêm phổi và viêm đường hô hấp...

Vì vậy, việc sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị ho ở trẻ chỉ nên thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ sau khi xác định nguyên nhân gây ho là do vi khuẩn. Sử dụng kháng sinh khi không cần thiết sẽ gây ra nhiều vấn đề khác cho sức khỏe của trẻ, bao gồm:

Kháng kháng sinh: Vi khuẩn có thể trở nên kháng kháng sinh, làm cho việc điều trị các bệnh nhiễm trùng trong tương lai trở nên khó khăn hơn.
Rối loạn tiêu hóa: Rối loạn tiêu hóa là một trong những tác dụng phụ phổ biến khi trẻ uống thuốc kháng sinh. Trẻ có thể bị tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng... Lạm dụng kháng sinh còn gây rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột.
Dị ứng: Một số trẻ có nguy cơ bị dị ứng thuốc kháng sinh. Hệ miễn dịch của trẻ xem những loại thuốc này là các chất lạ và phản ứng như với các chất gây hại gây ra các triệu chứng như phát ban, ngứa, hoặc khó thở. Trong các trường hợp phản ứng nặng có thể gây sốc phản vệ rất nguy hiểm. Đây là tình huống khẩn cấp và cần ngay lập tức đưa trẻ đến bác sĩ hoặc cơ sở y tế gần nhất để tiếp nhận cấp cứu và điều trị.

Nếu trẻ bị ho và bạn lo lắng về tình trạng sức khỏe của trẻ, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác. Bác sĩ sẽ đưa ra quyết định liệu cần sử dụng kháng sinh hay không, dựa trên triệu chứng của trẻ và kết quả khám lâm sàng.

Việc sử dụng kháng sinh đúng cách và chỉ khi cần thiết là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị và bảo vệ sức khỏe của trẻ.

Khi trẻ bị ho, cha mẹ không vì sốt ruột mà tự ý cho trẻ dùng thuốc kháng sinh.

4. Khi nào trẻ cần dùng thuốc kháng sinh?

Một số trường hợp mà bác sĩ có thể xem xét kê đơn thuốc kháng sinh bao gồm:

Khi bác sĩ xác định rõ ràng nguyên nhân gây ho là do vi khuẩn, như viêm họng do vi khuẩn, viêm phổi vi khuẩn, viêm phế quản vi khuẩn, viêm tai giữa do vi khuẩn... thì thuốc kháng sinh có thể được bác sĩ kê đơn.
Đôi khi, trong một số tình huống đặc biệt, như trẻ em có hệ miễn dịch yếu, các tác dụng phụ nghiêm trọng, hoặc nhiễm trùng nguy hiểm, bác sĩ có thể xem xét sử dụng thuốc kháng sinh.

Khi bác sĩ đã kê đơn thuốc kháng sinh cho trẻ, cha mẹ cần phải thực hiện đúng hướng dẫn và đảm bảo tuân thủ liều lượng và lịch trình uống thuốc đúng cách.

Trong hầu hết các trường hợp, ho ở trẻ em thường tự giảm đi sau một thời gian và không cần đến thuốc kháng sinh. Nếu trẻ có triệu chứng ho kéo dài, đi kèm với sốt cao, khó thở hoặc triệu chứng khác, cha mẹ hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác, từ đó đưa ra phác đồ điều trị thích hợp.

5. Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị ho?

Khi trẻ bị ho, để giúp giảm ho cho trẻ, cha mẹ có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

- Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đủ: Khi trẻ bị ho, nghỉ ngơi là rất quan trọng để giúp cơ thể trẻ hồi phục và chiến đấu chống lại bệnh.

- Cung cấp đủ lượng nước: Cho trẻ uống đủ nước để giữ cho đường hô hấp ẩm và giúp làm loãng dịch nhầy trong đường hô hấp.

- Sử dụng hơi nước: Cho trẻ hít hơi nước ấm từ máy hơi nước hoặc hít hơi nước trong phòng tắm có thể giúp giảm cơn ho và làm dịu đường hô hấp.

- Điều chỉnh môi trường sống: Đảm bảo không khí trong nhà không bị khô, thoáng đãng có thể giúp giảm triệu chứng ho cho trẻ. Tránh cho trẻ tiếp xúc với hóa chất, khói thuốc lá, bụi và các tác nhân gây kích thích khác trong môi trường.

- Đặt gối nâng đầu: Đặt gối mỏng dưới đầu trẻ khi ngủ để giúp lưu thông không khí và giảm cơn ho.

- Tránh tiếp xúc với người bị cảm lạnh hoặc cúm: Tránh cho trẻ tiếp xúc với người bị ốm để tránh lây truyền các bệnh qua đường hô hấp.

- Đưa trẻ đến bác sĩ: Nếu triệu chứng ho của trẻ kéo dài, đi kèm với sốt cao, khó thở hoặc triệu chứng khác, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.

Luôn lưu ý rằng việc sử dụng thuốc kháng sinh không phải là giải pháp khi trẻ bị ho do nhiễm virus. Nếu trẻ bị ho nghiêm trọng, hãy tìm sự hỗ trợ từ bác sĩ để tìm phương pháp điều trị thích hợp nhất.

DS. Vũ Thùy Dương