Trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số đang làm mới ngành rượu sake Nhật Bản

Chuyển đổi số len lỏi vào nhà máy và quán rượu sake

Công nghệ số đang phát triển nhanh ở nhiều lĩnh vực trên thế giới. Cùng với đó, khái niệm chuyển đổi số được nhắc đến ngày càng nhiều như một cách thay đổi cách quản lý, nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng giá trị mang lại cho khách hàng. Những công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật hay blockchain không còn chỉ xuất hiện trong ngành công nghệ thông tin mà bắt đầu đi vào các ngành sản xuất, dịch vụ truyền thống.

Digital Transformation cũng đang phát triển trong ngành sản xuất rượu sake -Ảnh: Getty Images

Ngành rượu sake của Nhật Bản cũng nằm trong xu hướng này. Một số doanh nghiệp đang triển khai thử nghiệm để chứng minh hiệu quả của công nghệ, trong khi vài đơn vị khác đã chính thức đưa các giải pháp số vào quy trình sản xuất và bán hàng. Mục tiêu chung là vừa giữ được nét thủ công của nghề nấu rượu, vừa tận dụng dữ liệu và thuật toán để làm việc hiệu quả hơn.

Nhìn rộng ra, có thể thấy các ứng dụng chuyển đổi số trong ngành sake đang xoay quanh hai hướng chính. Hướng thứ nhất tập trung vào việc giảm bớt khối lượng công việc trong khâu nấu rượu và bán lẻ. Nhờ cảm biến, phần mềm quản lý và hệ thống phân tích dữ liệu, người thợ có thể kiểm soát tốt hơn nhiệt độ, thời gian ủ hay tình trạng nguyên liệu. Ở khâu bán hàng, hệ thống đặt bàn, quản lý kho và thanh toán điện tử giúp chủ quán tiết kiệm nhiều thao tác thủ công, hạn chế sai sót khi ghi chép.

Hướng thứ hai đi thẳng vào bản thân sản phẩm sake. Thay vì chỉ dựa vào kinh nghiệm của người nếm, dữ liệu về hương thơm, độ ngọt, độ đậm hay cảm giác sau khi uống được thu thập và phân tích chi tiết. Mục tiêu là bảo toàn giá trị truyền thống của từng dòng sake, đồng thời tìm thêm cách tăng giá trị gia tăng thông qua việc giới thiệu phù hợp hơn với khẩu vị và tâm trạng của khách.

AI giúp khách chọn chai sake hợp tâm trạng ngay tại quầy

Trong số các công nghệ mới, trí tuệ nhân tạo được xem là công cụ quan trọng vì có khả năng học từ dữ liệu và đưa ra gợi ý giống cách con người suy nghĩ. Trí tuệ nhân tạo mô phỏng một phần trí thông minh của con người, từ nhận diện giọng nói, chữ viết cho đến hiểu ngôn ngữ tự nhiên. Gần đây, các mô hình sinh nội dung như ChatGPT do OpenAI phát triển càng khiến công chúng chú ý hơn đến khả năng của AI trong nhiều lĩnh vực, trong đó có ẩm thực và đồ uống.

Một ví dụ cụ thể trong ngành sake là hệ thống Kaorium do công ty Centmatic đặt trụ sở tại quận Shibuya, Tokyo phát triển. Kaorium được giới thiệu như một “chuyên gia nếm rượu sake bằng AI”. Thay vì chỉ mô tả chung chung, hệ thống này có thể chuyển những cảm nhận mơ hồ về mùi và vị thành lời, giúp người dùng hình dung rõ hơn từng chai rượu. Nói cách khác, Kaorium biến kinh nghiệm của người nếm rượu thành dữ liệu có thể đọc, hiểu và sử dụng lại.

Khi khách bước vào quán rượu có lắp đặt Kaorium, họ có thể chọn trạng thái cảm xúc của mình trên màn hình, chẳng hạn “muốn được xoa dịu sau một ngày dài” hay “muốn có cảm giác phấn khích, sôi nổi”. Dựa trên thông tin này cùng dữ liệu về các chai sake đang có sẵn, hệ thống sẽ đề xuất vài lựa chọn phù hợp. Trên màn hình, khách không chỉ thấy hình ảnh chai rượu mà còn thấy những mô tả cụ thể như gợi mùi vải thiều, nho trắng, hay cảm giác tinh khiết, trong trẻo sau khi uống.

Những gợi ý này được xây dựng từ việc AI phân tích hàng loạt đánh giá, mô tả mùi vị và phản hồi của khách trước đó. Nhờ vậy, khách hàng ít kinh nghiệm với sake vẫn có thể chọn được loại phù hợp với khẩu vị và tâm trạng của mình mà không nhất thiết phải thuộc lòng tên từng thương hiệu hay vùng sản xuất. Về phía quán rượu, hệ thống giúp nhân viên dễ tư vấn hơn, đặc biệt trong những thời điểm đông khách.

AI cũng đang xuất hiện trong "chọn sake"-Ảnh: itmedia

Theo dữ liệu do các đơn vị triển khai Kaorium công bố, tỷ lệ khách quyết định mua rượu sake đã tăng tại các nhà hàng và cửa hàng rượu có sử dụng hệ thống này. Điều đó cho thấy AI không chỉ là công cụ hỗ trợ phía sau mà còn trực tiếp góp phần thay đổi cách phục vụ, tạo ra trải nghiệm mới cho khách hàng. Đây chính là một bước chuyển đổi số trong dịch vụ khách hàng của ngành sake, khi dữ liệu và thuật toán được dùng để nối gần hơn khoảng cách giữa nhà sản xuất và người uống.

Sự xuất hiện của những giải pháp như Kaorium cho thấy ngành rượu sake, dù gắn với hình ảnh truyền thống, vẫn đang tìm cách thích nghi với thời đại số. Nếu các doanh nghiệp tiếp tục ứng dụng công nghệ một cách thận trọng, tôn trọng bản sắc sản phẩm, chuyển đổi số có thể trở thành cơ hội để sake Nhật Bản tiếp cận thêm nhiều nhóm khách hàng mới mà vẫn giữ được hương vị riêng có của mình.

Nguyễn Tuyết