Trí tuệ nhân tạo và yêu cầu cấp bách về quản trị, pháp lý tại Việt Nam

Công nghệ số đang trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đổi mới sáng tạo và nâng cao chất lượng dịch vụ công tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh các công nghệ mới - đặc biệt là trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, nền tảng số và các mô hình tương tác trực tuyến - phát triển nhanh và có tác động sâu rộng, Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện hệ thống chính sách và khuôn khổ pháp lý theo hướng linh hoạt, bao trùm và phù hợp với thực tiễn.

Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam Nguyễn Minh Hồng (Ảnh: Ban tổ chức)

Phát biểu tại Hội thảo “Hoàn thiện chính sách và khuôn khổ pháp lý cho phát triển công nghệ số ở Việt Nam” diễn ra ngày 18/12, Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam Nguyễn Minh Hồng nhấn mạnh, Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ và trưởng thành nhanh chóng của hệ sinh thái số và nền kinh tế số.

Theo Báo cáo Nền kinh tế số Đông Nam Á ghi nhận, Việt Nam có quy mô kinh tế xấp xỉ 40 tỷ USD, đứng thứ 3 khu vực Đông Nam Á, và tốc độ tăng 17% so với năm 2024, tiếp tục đứng đầu ASEAN về tốc độ tăng trưởng.

Bên cạnh những thành tựu ấn tượng đó, sự phát triển công nghệ số cũng đặt ra những thách thức lớn, nổi bật là vấn đề sử dụng công nghệ một cách có đạo đức và trách nhiệm; và làm thế nào để tất cả mọi người dân, kể cả những nhóm yếu thế và thiệt thòi trong xã hội có thể hòa nhập và hưởng lợi từ phát triển công nghệ.

Năm 2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, trong đó, khẳng định ưu tiên chiến lược về phát triển công nghệ, bao gồm công nghệ số ở Việt Nam. Quốc hội Việt Nam cũng vừa thông qua một loạt các luật như Luật Trí tuệ nhân tạo; Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Luật bảo vệ Dữ liệu cá nhân... tạo khuôn khổ toàn diện cho công nghệ số.

“Hội thảo lần này được tổ chức nhằm cùng nhìn lại những bước tiến chính sách của Việt Nam, đồng thời thảo luận các vấn đề trọng tâm như bảo đảm quyền con người trong môi trường số, kinh nghiệm quản lý trí tuệ nhân tạo, cũng như những điểm nhấn quan trọng trong Luật Trí tuệ nhân tạo của Việt Nam”, ông Nguyễn Minh Hồng cho hay.

Tiến bộ công nghệ cần đi đôi với việc bảo vệ quyền con người

Bí thư thứ hai Đại sứ quán Australia tại Việt Nam Joe Bourke cho rằng, công nghệ số và trí tuệ nhân tạo mang lại nhiều cơ hội phát triển, song cũng đặt ra không ít thách thức liên quan đến quyền con người và quản trị. Do đó, các tiến bộ công nghệ cần đi đôi với việc bảo vệ quyền con người.

Bí thư thứ hai Đại sứ quán Australia tại Việt Nam Joe Bourke (Ảnh: Ban tổ chức)

Australia vừa công bố khung tiếp cận nhằm bảo đảm trí tuệ nhân tạo được sử dụng an toàn, bình đẳng, với mô hình quản lý nhà nước dựa trên đánh giá rủi ro; trong đó, các cơ quan công quyền được khuyến khích chủ động cập nhật, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, đồng thời kiểm soát và giảm thiểu các rủi ro phát sinh.

Ông Joe Bourke cũng nhấn mạnh, Australia sẵn sàng hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm với Việt Nam và các quốc gia khác trong việc thúc đẩy sử dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo có trách nhiệm, qua đó củng cố niềm tin của người dân đối với các công nghệ mới.

Ở góc độ bảo vệ quyền con người, Trưởng bộ phận Quan hệ quốc tế của Ủy ban Quyền con người Australia Joanna Mansfield nhấn mạnh, tầm quan trọng của việc tìm kiếm sự cân bằng giữa đổi mới sáng tạo và bảo vệ quyền con người. Các công nghệ mới, trong đó có trí tuệ nhân tạo, tiềm ẩn nguy cơ bị lạm dụng nếu không được quản trị phù hợp. Vì vậy, trí tuệ nhân tạo cần được phát triển để phục vụ con người, chứ không phải xâm phạm hay làm suy giảm các quyền cơ bản.

“Việc lồng ghép quyền con người ngay từ khâu thiết kế, bảo đảm minh bạch, trách nhiệm giải trình, cũng như chú trọng bảo vệ các cộng đồng dễ bị tổn thương là yêu cầu ngày càng cấp thiết trong bối cảnh hiện nay”, bà Joanna Mansfield chỉ rõ.

Trí tuệ nhân tạo phát triển nhanh, tuy nhiên sử dụng trí tuệ nhân tạo an toàn, có đạo đức và trách nhiệm vẫn là một vấn đề mới mẻ. Việt Nam cũng đang ở trong những bước đi đầu tiên trong việc xây dựng một khung quản trị trí tuệ nhân tạo toàn diện. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo ngày càng lan rộng, nhưng hiểu biết chung về rủi ro, tiêu chuẩn an toàn và bảo vệ quyền riêng tư vẫn cần được tăng cường để bảo đảm an toàn cho người dùng trên môi trường số.

Vân Anh/VOV.VN