Triển khai mô hình 2 cấp: Ninh Bình 'gỡ rối' hàng loạt vướng mắc về đất đai, môi trường

Theo đó, Báo cáo tập trung vào việc sắp xếp tổ chức bộ máy, thực hiện phân cấp – phân quyền, cùng những khó khăn, vướng mắc nảy sinh từ thực tiễn.

Một góc Hoa Lư, Ninh Bình

Hệ thống khuyến nông được tổ chức lại, tinh gọn nhưng vẫn đảm bảo chức năng

Thực hiện hướng dẫn của Bộ, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình đã xây dựng Đề án số 4856/ĐA-SNNMT ngày 26/10/2025 về kiện toàn hệ thống khuyến nông.

Theo phương án mới, tỉnh tiếp tục duy trì Trung tâm Khuyến nông cấp tỉnh trực thuộc Sở, đồng thời chấm dứt hoạt động của tám trạm Khuyến nông và Xúc tiến thương mại trước đây. Sau sắp xếp, Trung tâm Khuyến nông gồm năm phòng chuyên môn, phụ trách các lĩnh vực từ đào tạo, truyền thông đến trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản và xúc tiến thương mại.

Việc chuyển giao nhiệm vụ cho cấp xã cũng được triển khai đồng bộ. Tính đến thời điểm báo cáo, toàn bộ 129 xã, phường của tỉnh đã hoàn thành đề án thành lập đơn vị sự nghiệp công lập đa ngành, trong đó có nhiệm vụ khuyến nông. Cùng với đó, 23 trạm chuyên ngành thuộc Sở đã kết thúc hoạt động, 276 viên chức được điều động về các đơn vị sự nghiệp cấp xã, bảo đảm mỗi xã có từ hai đến ba viên chức phụ trách khuyến nông.

Phân cấp, phân quyền giúp tăng tính chủ động nhưng phát sinh nhiều bất cập

Việc thực hiện Nghị định 136/2025/NĐ-CP và 151/2025/NĐ-CP về phân cấp, phân quyền đã được tỉnh triển khai song song với việc giao đầu mối thực hiện trong toàn ngành. Bộ máy mới giúp giảm bớt thủ tục hành chính và tăng quyền chủ động cho địa phương. Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng xuất hiện nhiều vướng mắc, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai.

Theo báo cáo, thời điểm trình HĐND tỉnh thông qua danh mục thu hồi đất chưa thống nhất với kế hoạch sử dụng đất cấp xã, vốn được xây dựng theo chu kỳ 5 năm.

Ngoài ra, nhiều dự án được phê duyệt trước ngày 1/7/2025 chưa xác định rõ thẩm quyền điều chỉnh khi chuyển sang mô hình 2 cấp. Một số quy định quan trọng, như quản lý tầng đất mặt hay thu tiền bổ sung đất trồng lúa, hiện thiếu văn bản hướng dẫn do nghị định cũ đã hết hiệu lực.

Không chỉ đất đai, các lĩnh vực biển đảo, môi trường, thủy sản và lâm nghiệp cũng phát sinh nhiều điểm vướng. Thẩm quyền giao khu vực biển còn chồng chéo; quy định về kiểm soát ô nhiễm từ đất liền ra biển chưa đầy đủ; nhiều thủ tục thủy sản vẫn yêu cầu bản chính nên không thể triển khai trực tuyến; hệ thống phần mềm FRMS quản lý diễn biến rừng chưa được cập nhật theo đơn vị hành chính mới, gây khó khăn trong thống kê và công bố số liệu.

Bố trí lại nhân lực cấp xã, tăng cường năng lực quản lý

Thực hiện các kết luận và hướng dẫn của Trung ương, UBND tỉnh đã ban hành văn bản về nguyên tắc bố trí cán bộ, công chức, viên chức tại cấp xã. Qua rà soát, toàn tỉnh còn thiếu 97 công chức, trong đó riêng lĩnh vực Nông nghiệp và Môi trường còn thiếu 9 người.

Để khắc phục, tỉnh đã điều động, biệt phái và bổ sung cán bộ từ các đơn vị thừa chỉ tiêu về các xã còn thiếu, bảo đảm mỗi xã có tối thiểu 32 công chức theo quy định mới. Một số xã như Nhân Hà, Thanh Lâm, Nam Hồng, Trực Ninh hay Cúc Phương đã được bổ sung kịp thời; riêng xã Hải An còn ba chỉ tiêu đang tiếp tục hoàn thiện phương án bố trí.

Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng để mô hình chính quyền 2 cấp vận hành hiệu quả, các bộ, ngành Trung ương cần sớm ban hành hướng dẫn cụ thể cho nhiều lĩnh vực đang thiếu khung pháp lý. Ninh Bình đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm tháo gỡ các bất cập liên quan đến đất đai, môi trường biển, lâm nghiệp và thủy sản, nhằm bảo đảm sự thống nhất và đồng bộ trong hệ thống quản lý từ tỉnh đến cơ sở.

Đinh Huê - Quỳnh Anh