Triển lãm ảnh, văn học nghệ thuật 50 năm: Nhìn lại để đi tới

Mang các chủ đề khác nhau, song tất cả là những mảnh ghép hoàn hảo minh họa cho sự đổi thay, vươn lên đáng kinh ngạc của vùng đất cao nguyên. Nhìn lại những hình ảnh này, mỗi người có thêm niềm tin và động lực để đi tới.

“Năm tháng chưa xa”

Sáng 14-3, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch đã khai mạc triển lãm ảnh “Năm tháng chưa xa” và “Gia Lai 50 năm xây dựng và phát triển”. Các triển lãm này kéo dài đến hết ngày 31-3.

Các đại biểu tham quan triển lãm “Năm tháng chưa xa”. Ảnh Minh Phương

Gần 150 tấm ảnh của triển lãm “Năm tháng chưa xa” được sưu tầm trong nhiều năm (1975-1991), từ nhiều nguồn khác nhau, giúp người dân và du khách trở về ký ức với nhiều hình ảnh từng rất thân quen trong đời sống kinh tế-xã hội Gia Lai-Kon Tum (cũ) sau chiến tranh với các hoạt động: ăn, ở, đi lại, học hành, khám-chữa bệnh… Đó còn là những hình ảnh không dễ gì quên với “người trong cuộc”: lớp học tạm bợ giữa rừng, những chiếc xe đò cũ kỹ, buổi lao động tập thể hay dòng mương tưới xanh ruộng đồng…

Triển lãm kể lại câu chuyện về một chặng đường khó khăn nhưng cũng đầy tự hào đã qua của vùng đất Gia Lai-Kon Tum, giúp thế hệ trẻ hôm nay hiểu thêm về những vất vả, gian khổ của thế hệ cha anh trong việc khôi phục, tái thiết đất nước sau chiến tranh. Vượt qua vô vàn trở ngại, muôn bàn tay đã chung sức xây dựng cuộc sống mới để có được thành quả như ngày hôm nay.

Một số ảnh tư liệu quý tại triển lãm “Gia Lai 50 năm xây dựng và phát triển”. Ảnh: Lam Nguyên

Có mặt tại không gian triển lãm, ông A Đôi-nguyên Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Kon Tum-chia sẻ: “Tôi học tập và công tác tại Gia Lai-Kon Tum từ tháng 1-1976 đến tháng 1-1991. Được mời dự triển lãm và xem lại những hình ảnh này, tôi thật sự xúc động. Rất nhiều kỷ niệm vẫn còn nằm trong ký ức. Thời đó, tuy khó khăn nhưng vui lắm, anh em sống với nhau rất chân tình, chan hòa. Hôm nay, thấy TP. Pleiku phát triển nhanh và đẹp, tôi rất vui mừng, hạnh phúc”.

Còn với ông Lý Vĩnh Hoa-nhà báo từng hoạt động, chiến đấu ở núi rừng Gia Lai, bao kỷ niệm cứ ùa về như dòng thác đổ khi nhìn ngắm những hình ảnh từng rất thân quen. Ông càng bất ngờ khi bắt gặp bài viết cũ của mình có nhan đề “Ánh sáng văn hóa giữa rừng sâu” đăng trên báo Gia Lai-Kon Tum từ những ngày đầu năm 1981 trưng bày tại đây.

“Triển lãm đã tập hợp được nhiều bài viết, tranh ảnh trong thời gian hơn 50 năm. Việc thu thập những hình ảnh xưa để tổ chức triển lãm là rất quý, đáng trân trọng. Tôi đề xuất nên sưu tầm, thu thập nhiều bài viết như thế này hơn nữa để thế hệ sau hiểu được những khó khăn, gian khổ trong những ngày đầu sau giải phóng”-ông Hoa nói.

Cùng với những tư liệu hình ảnh quý giá, Ban tổ chức triển lãm đã bố trí một không gian trưng bày kết hợp với nhiều hoạt động trải nghiệm thú vị như: nghe đài radio với những bài hát đi cùng năm tháng, thưởng thức khoai mì, khoai lang…; qua đó, giúp người dân và du khách, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn về đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của người dân Bắc Tây Nguyên những năm đầu sau giải phóng, để thêm yêu quý cuộc sống yên bình hôm nay.

Chị Lê Thị Phương Loan-Giám đốc Trung tâm Văn hóa-Thông tin và Thể thao huyện Ia Grai ghi dòng cảm xúc trong quyển nhật ký triển lãm: “Tôi được đắm chìm vào những câu chuyện bằng hình ảnh thật sự xúc động. Giữa phố phường chộn rộn, khi bước vào không gian trưng bày ảnh hòa với những bài ca đi cùng năm tháng khiến cho không gian như nhà thơ Xuân Diệu tả “Không gian như có dây tơ. Bước đi sẽ đứt, động hờ sẽ tiêu”.

Triển lãm ảnh “Năm tháng chưa xa” đã để lại cho tôi nhiều cung bậc cảm xúc. Dưới tán cây rợp mát của Quảng trường Đại Đoàn Kết, ngồi bên bộ bàn ghế xưa nhâm nhi ly cà phê, nghe giai điệu “cây lúa non chờ từng cơn mưa đổ” hay “hạt gạo làng ta”, chuyên mục “Câu chuyện cảnh giác” của Đài Tiếng nói Việt Nam… tất cả như mới hôm qua, tất cả như còn ở đây, ở cuộc triển lãm ăm ắp những khoảnh khắc lịch sử này”.

Dựng xây và đổi mới

Cùng lúc, tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh, người dân và du khách cũng được thưởng thức triển lãm chuyên đề “Gia Lai 50 năm xây dựng và phát triển” gồm 150 ảnh với 3 chủ đề chính: Gia Lai sắc màu văn hóa, Gia Lai trong đấu tranh giải phóng dân tộc, Gia Lai 50 năm xây dựng và phát triển.

Nhiều bức ảnh tư liệu quý được tập hợp tại đây như: Các đại biểu tham dự Đại hội các dân tộc thiểu số miền Nam, họp tại Pleiku năm 1946; 4 trong 9 đảng viên tại địa điểm thành lập chi bộ đầu tiên của tỉnh, ngày 1-10-1945; Vận chuyển lương thực chi viện cho chiến trường tại thị trấn Dân Chủ (nay thuộc huyện Kbang, tỉnh Gia Lai); Anh hùng Núp cùng dân làng cắm chông đánh Pháp; Cờ giải phóng tung bay trên nóc Tòa hành chính Pleiku, ngày 17-3-1975… Cùng với đó là nhiều hình ảnh đẹp về sự đổi mới, năng động của tỉnh trên tất cả lĩnh vực.

Một số ảnh tư liệu quý tại triển lãm “Gia Lai 50 năm xây dựng và phát triển”. Ảnh: L.N

Ông Trương Phước (tổ 11, phường Hoa Lư, TP. Pleiku) sinh sống và làm việc tại Gia Lai từ năm 1998 đến nay nên có nhiều kỷ niệm với vùng đất này. Ông chia sẻ: “Xem ảnh thấy những khung cảnh vừa quen vừa lạ. Nhiều hình ảnh ngày xưa vẫn còn trong tâm trí mình, không ngờ thay đổi như ngày hôm nay. Ngay khu vực tổ chức triển lãm này cũng đã thay đổi quá nhiều so với trước đây. Từ cơ sở hạ tầng đến chất lượng cuộc sống người dân đều được nâng lên. Mong tỉnh có thêm đổi thay toàn diện và mạnh mẽ hơn nữa”.

Trao đổi về ý nghĩa cuộc triển lãm, Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch Trần Ngọc Nhung khẳng định: “Triển lãm đã góp phần ôn lại truyền thống hào hùng của Nhân dân các dân tộc tỉnh Gia Lai trong kháng chiến chống ngoại xâm và những thành tựu về kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh của tỉnh sau 50 năm giải phóng, góp phần cổ vũ, động viên, củng cố niềm tin của Nhân dân cả nước nói chung, đồng bào các dân tộc tỉnh Gia Lai nói riêng vào sự lãnh đạo của Đảng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước”.

Những dấu ấn văn học nghệ thuật

Thêm 1 sự kiện làm “no mắt” người thưởng lãm, đó là triển lãm “50 năm nền văn học nghệ thuật tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất”. Diễn ra tại phòng trưng bày chuyên đề và khuôn viên Bảo tàng tỉnh đến hết ngày 1-5, triển lãm là cuộc “biểu dương lực lượng” hiếm thấy, giới thiệu, quảng bá tác phẩm tiêu biểu của các văn nghệ sĩ, khẳng định nỗ lực cống hiến cho sự phát triển chung của nền văn học nghệ thuật tỉnh nhà.

Không gian của sắc màu nghệ thuật tại triển lãm “50 năm nền văn học nghệ thuật tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất”. Ảnh: Lam Nguyên

Triển lãm giới thiệu 80 tác phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh về đất và người Gia Lai, từng đạt giải thưởng, tham gia triển lãm cấp quốc tế, toàn quốc, khu vực và cấp tỉnh. Ở mảng mỹ thuật, không thể thiếu những tên tuổi như họa sĩ Lê Hùng, Hồ Thị Xuân Thu, Nguyễn Văn Điền, Nguyễn Văn Chung, Mai Quý Ngọc… cùng các cây cọ thế hệ tiếp nối như: Phạm Thế Bộ, Nguyễn Nguyên Bút, Châu Thị Ái Vân, Mai Thị Kim Uyên...

Ngoài những bức tranh đủ các chất liệu, triển lãm có sự góp mặt của nhiều tác phẩm điêu khắc làm nên tiếng vang của các tác giả Nguyễn Vinh, Nguyễn Nam, Triệu Tiến Dũng…

Mảng nhiếp ảnh cũng bắt mắt người xem với nghệ thuật nắm bắt khoảnh khắc tài tình, chuyển tải nhiều thông điệp ý nghĩa về cuộc sống qua góc máy của các nghệ sĩ: Trần Phong, Phạm Dực, Huy Tịnh, Nguyễn Linh Vinh Quốc, Nguyễn Ngọc Hòa, Hoàng Quốc Vĩnh... Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nhất Hạnh cho biết: Ông có 2 tấm ảnh triển lãm dịp này gồm “Em bé Tây Nguyên” và “Hồi tưởng”, đều về chủ đề Tây Nguyên. Theo đuổi ảnh nghệ thuật từ năm 2007 đến nay, nhìn lại chặng đường song hành 50 năm cùng nền văn học nghệ thuật tỉnh nhà, ông không khỏi tự hào. “Gia Lai có những tay máy rất tuyệt vời, định hình tên tuổi cả trong và ngoài nước. Bản thân tôi cũng đóng góp chút chút, cũng là cách góp phần tụng ca vùng đất mình đang sống”-ông Hạnh trò chuyện.

Người dân tham quan các tác phẩm trưng bày tại triển lãm “50 năm nền văn học nghệ thuật tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất”. Ảnh: P.D

Bên cạnh đó, triển lãm trưng bày 120 tác phẩm, công trình nghiên cứu đã được in thành sách, thu thành băng, đĩa của các hội viên thuộc các chi hội văn học, văn nghệ dân gian, âm nhạc, múa và sân khấu. Sự xuất hiện của nhiều ấn phẩm xuất bản ngay từ những năm sau giải phóng cho đến gần nhất là đầu năm 2025 là sự “trình chiếu” sinh động sự phát triển khi âm thầm khi mạnh mẽ của văn học nghệ thuật Gia Lai.

Từ lớp đi trước như Nguyễn Khắc Quán, Thu Loan, Phạm Đức Long, Hương Đình, Nguyễn Thị Kim Vân, Lê Xuân Hoan, Ngọc Tấn… đến những tác giả trẻ tuổi hơn như Hoàng Thanh Hương, Đào An Duyên, Ngô Thanh Vân, Lê Vi Thủy, Trương Chung, Kim Sơn, Lữ Hồng... đều để lại ấn tượng trong chặng đường 50 năm qua.

Cùng gia đình đến xem cả 3 triển lãm, chị Điền Thị Ngọc Hương (tổ 2, phường Trà Bá, TP. Pleiku) dừng chân lâu hơn tại triển lãm “50 năm nền văn học nghệ thuật tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất” với mong muốn các con có thêm cảm thụ về nghệ thuật.

Chị cho hay: “Các cháu học tập ở trường cả tuần rồi, do đó cuối tuần, tôi muốn đưa con tham gia các hoạt động khác để tăng thêm trải nghiệm. Đi đâu các cháu cũng chụp hình về lưu giữ. Các triển lãm dịp 17-3 này giúp các con hiểu thêm về lịch sử Gia Lai cũng như bức tranh toàn cảnh về phát triển kinh tế, văn hóa-xã hội của tỉnh”.

Em Nguyễn Thị Nhật Phương (lớp 10C2A, Trường THPT chuyên Hùng Vương, con gái chị Hương) hào hứng: “Hầu như tuần nào em cũng đến Quảng trường Đại Đoàn Kết nên sự kiện nào cũng không bỏ sót. Mỗi sự kiện đều có sự thú vị riêng. Những kiến thức về văn hóa-xã hội từ các triển lãm này sẽ bổ trợ cho em rất nhiều trong học tập các môn Ngữ văn, Giáo dục địa phương, Lịch sử”.

NHÓM PHÓNG VIÊN