Trình Quốc hội thành lập Trung tâm tài chính quốc tế đặt tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình giới thiệu về vai trò và ý nghĩa TTTC quốc tế.

Thúc đẩy kinh tế đạt mục tiêu tăng trưởng “2 con số”

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 11/6, Quốc hội nghe Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình giới thiệu về vai trò và ý nghĩa TTTC quốc tế; nghe Tờ trình, Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về TTTC quốc tế tại Việt Nam.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, thành lập TTTC quốc tế tại Việt Nam nhằm thu hút dòng vốn quốc tế, thúc đẩy kinh tế đạt mục tiêu tăng trưởng “2 con số” trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc.

Tạo động lực thực hiện đột phá chiến lược về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đặc biệt là hạ tầng giao thông, năng lượng và kinh tế số để đáp ứng nhu cầu của TTTC quốc tế; góp phần phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đẩy nhanh quá trình xây dựng các giải pháp quản lý tài sản số, phát triển công nghệ tài chính (Fintech) mới và hiện đại nhằm đáp ứng các nhu cầu của thị trường tài chính trong thời đại mới.

Cùng với đó, kết nối Việt Nam với thị trường tài chính toàn cầu, nâng cao vai trò, vị thế, uy tín quốc gia; góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng “từ sớm, từ xa”; đưa Việt Nam trở thành cửa ngõ tài chính quan trọng, đón đầu dòng vốn quốc tế và tận dụng cơ hội từ xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu.

Việc xây dựng TTTC quốc tế tại Việt Nam cũng góp phần tăng cường an sinh xã hội (tạo việc làm, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao); hình thành mạng lưới chuyên gia, nhà đầu tư tài chính lớn và trí thức hàng đầu đến Việt Nam; nâng cao chất lượng cuộc sống tại địa phương thông qua việc phát triển các dịch vụ tiện ích hiện đại. Hoàn thiện khung pháp lý phù hợp với các chuẩn mực quốc tế trong lĩnh vực tài chính, tiền tệ, tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

Đề xuất 12 chính sách đặc thù

Thừa ủy quyền Thủ tướng trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về TTTC quốc tế tại Việt Nam tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, trên cơ sở quan điểm xây dựng TTTC quốc tế tại Việt Nam là kết nối, bổ trợ cho mạng lưới TTTC quốc tế toàn cầu và khu vực, TTTC quốc tế tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng sẽ phát triển hài hòa, có sự phân công chức năng rõ rệt dựa trên lợi thế từng TP và vùng, đồng thời liên kết chặt chẽ với các TTTC lớn trong khu vực (như Singapore, Hong Kong…).

Cụ thể, TP Hồ Chí Minh là phát triển thị trường vốn gắn với dịch vụ quản lý tài sản, quản lý quỹ, bảo hiểm, các sản phẩm cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, các sản phẩm phái sinh tài chính...; phát triển hệ thống ngân hàng, sản phẩm thị trường tiền tệ; phát triển cơ chế thử nghiệm (sandbox) về Fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính; thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới; phát triển thị trường hàng hóa, xây dựng Sàn giao dịch hàng hóa, hàng hóa phái sinh, kết nối với các thị trường hàng hóa vật chất ở trong nước và quốc tế; phát triển các dịch vụ chuỗi cung ứng khu vực, trung tâm logistic, vận tải cảng biển, gắn với Khu thương mại tự do tại Bà Rịa - Vũng Tàu…

TP Đà Nẵng là tài chính xanh, tài chính thương mại phục vụ doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, các tổ chức và cá nhân không cư trú (dịch vụ tài chính offshore), các hoạt động thương mại xuyên biên giới gắn với Khu thương mại tự do, các khu công nghệ cao, khu kinh tế mở, khu công nghiệp…; thử nghiệm có kiểm soát một số mô hình mới như tài sản số, tiền số, thanh toán, chuyển tiền kỹ thuật số; thu hút các quỹ đầu tư, quỹ kiều hối, công ty quản lý quỹ vừa và nhỏ; thúc đẩy phát triển các startup cung cấp giải pháp tài chính phục vụ tiêu dùng, du lịch, thương mại, logistics...

Quang cảnh phiên họp.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng cho biết, có 12 chính sách đặc thù áp dụng trong TTTC quốc tế. Gồm chính sách ngoại hối, hoạt động ngân hàng; tài chính, phát triển thị trường vốn; thuế; xuất, nhập cảnh, cư trú, lao động đối với chuyên gia, nhà đầu tư và chính sách việc làm, an sinh xã hội; đất đai; xây dựng, môi trường; thử nghiệm có kiểm soát cho fintech và đổi mới sáng tạo; ưu đãi theo lĩnh vực và chính sách đối với nhà đầu tư chiến lược; phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội; xuất khẩu, nhập khẩu và phân phối hàng hóa, dịch vụ; phí, lệ phí; giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Dự thảo Nghị quyết quy định một số thủ tục hành chính cần thiết để thực thi các cơ chế, chính sách đặc thù trong việc vận hành, phát triển TTTC quốc tế. Nội dung các thủ tục hành chính được quy định theo hướng đơn giản, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức, cá nhân tham gia vào phát triển TTTC quốc tế.

Làm rõ những chính sách vượt trội, riêng có của Việt Nam

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho rằng, việc xây dựng và phát triển TTTC quốc tế tại Việt Nam là cần thiết, có đủ căn cứ chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn, phù hợp với tiến trình phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị Cơ quan soạn thảo đánh giá rõ, với các nhóm chính sách như tại Dự thảo thì đã đủ tiền đề để tạo lập khuôn khổ pháp lý cho hình thành và vận hành TTTC quốc tế hay chưa? Các quy định đã đủ sức nặng, sức hấp dẫn, bảo đảm tính cạnh tranh? Cần làm rõ đâu là những chính sách được coi là vượt trội, khác biệt riêng có của Việt Nam, ông Mãi đề nghị.

Về tính cụ thể, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, vận hành TTTC quốc tế là vấn đề mới ở Việt Nam, do vậy, Nghị quyết chỉ nên quy định những vấn đề chung, mang tính nguyên tắc và những nội dung đã rõ, mang tính ổn định cao.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo thẩm quyền ban hành hướng dẫn cụ thể để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời; phân cấp cho 2 TP những nội dung gắn với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn địa phương, bảo đảm quyền chủ động, linh hoạt, sáng tạo theo pháp luật.

Về thẩm quyền thành lập và việc thành lập 1 TTTC quốc tế đặt tại 2 TP, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị, làm rõ mô hình, mối quan hệ, tính độc lập giữa 2 cơ sở đặt ở 2 nơi; cơ quan quản lý nhà nước đối với 2 cơ sở này.

Hoàng Nam