Trump cam kết sẽ chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh
Tổng thống Donald Trump đã chỉ đạo các cơ quan chính phủ Mỹ không cấp giấy tờ về quyền công dân cho trẻ sơ sinh sinh ra tại Mỹ có cha mẹ nhập cư bất hợp pháp. Đây là một trong số nhiều sắc lệnh liên quan đến nhập cư mà ông Trump đã ký tại Phòng Bầu dục vào tối thứ Hai (20/1) sau khi nhậm chức.
Động thái chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh hiện thực hóa mục tiêu lâu dài của các nhóm bảo thủ cho rằng, có quá nhiều người di cư đang vượt biên trái phép vào Mỹ để sinh con và nhận quyền công dân Mỹ. Lệnh của ông Trump sẽ ngăn Bộ Ngoại giao cấp hộ chiếu và chỉ đạo Cơ quan An sinh Xã hội không công nhận trẻ em sinh ra bởi người nhập cư trái phép là công dân Mỹ. Lệnh này sẽ có hiệu lực trong 30 ngày tới kể từ ngày 20/1.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, khoảng 4,4 triệu trẻ em dưới 18 tuổi sinh ra tại Mỹ đang sống cùng cha mẹ không có giấy tờ vào năm 2022. Ít nhất 1,4 triệu người trưởng thành có cha mẹ là người nhập cư trái phép.
Quyền công dân theo nơi sinh, được bảo vệ bởi Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ, một nguyên tắc quan trọng đảm bảo rằng tất cả những người sinh ra trên đất Mỹ đều là công dân Mỹ, bất kể hoàn cảnh cha mẹ thế nào. Tu chính án này, được thông qua vào năm 1866 sau Nội chiến và phê chuẩn năm 1868, với mục tiêu bảo vệ quyền công dân cho con cháu của những người nô lệ bị đưa đến Mỹ và bị từ chối quyền công dân trước đó.
Phần đầu tiên của tu chính án này nói rằng: “Tất cả những người sinh ra hoặc nhập tịch tại Mỹ và chịu sự quản lý của Mỹ đều là công dân Mỹ và của tiểu bang nơi họ cư trú”. Điều này không liên quan đến “tình trạng nhập cư hoặc quyền công dân của cha mẹ họ”, theo trang web của Hội đồng Di trú Mỹ, một nhóm vận động và phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington, DC.
Chỉ vài giờ sau khi sắc lệnh được ban hành, Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ và các nhóm vận động khác đã đệ đơn kiện phản đối hành động này lên tòa án liên bang. Các tổ chức này lập luận rằng, sắc lệnh này vi phạm Hiến pháp và đang tìm kiếm sự can thiệp của tòa án để ngăn chặn việc thực hiện sắc lệnh này.
Động thái này phù hợp với lập trường lâu nay của Tổng thống Trump về vấn đề nhập cư. Trong chiến dịch tranh cử năm 2016 và nhiệm kỳ tổng thống sau đó, ông đã bày tỏ ý định chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh, mặc dù đã không có sắc lệnh nào như vậy được ban hành trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Sắc lệnh hành pháp năm 2025 đại diện cho việc thực hiện lời hứa trước đó, trong bối cảnh sẽ xảy ra nhiều tranh chấp pháp lý.