Trưng bày chuyên đề về nghề dệt thổ cẩm truyền thống của phụ nữ Mạ

Ông Nguyễn Minh Nhựt – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM trao giấy khen và tặng hoa cho các cá nhân đã hỗ trợ hoạt động chuyên môn cho bảo tàng

Ngày 18.11, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ khai mạc trưng bày chuyên đề “Nghề dệt thổ cẩm truyền thống của phụ nữ dân tộc Mạ ở xã Tà Lài, tỉnh Đồng Nai” nhân kỷ niệm 20 năm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23.11). Trưng bày diễn ra đến ngày 18.4.2026.

Chương trình giới thiệu hệ thống hiện vật và tư liệu về nghề dệt thổ cẩm – một nghề thủ công truyền thống gắn liền với ký ức, bản sắc và đời sống sáng tạo của phụ nữ Mạ ở Tà Lài. Thông qua không gian trưng bày, Bảo tàng mong muốn tôn vinh những người đang gìn giữ và tiếp nối “linh hồn” văn hóa của cộng đồng trong dòng chảy đương đại.

Ông Nguyễn Quốc Chính - Phó Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ cho biết, dân tộc Mạ là một trong 54 dân tộc của Việt Nam, cư trú chủ yếu tại Lâm Đồng và Đồng Nai. Tại xã Tà Lài, nghề dệt thổ cẩm trở thành biểu đạt văn hóa cốt lõi, là di sản phi vật thể đặc sắc được trao truyền qua nhiều thế hệ.

Từ 8–9 tuổi, các bé gái đã được bà và mẹ hướng dẫn những kỹ thuật dệt đầu tiên, qua đó bồi đắp phẩm chất và vai trò xã hội của người phụ nữ trong cộng đồng.

Giao lưu với các nghệ nhân đại diện gia đình có ba thế hệ gắn bó với nghề dệt thổ cẩm Mạ

Mỗi tấm thổ cẩm không chỉ là sản phẩm thủ công tinh xảo mà còn được xem như “văn bản” thể hiện thế giới quan, tín ngưỡng đa thần và mối quan hệ hòa hợp giữa con người với tự nhiên. Hoa văn trên thổ cẩm Mạ đa dạng, từ họa tiết sông nước, muông thú, cây cỏ đến các mô-típ nhà sàn, hình người, đường zigzag biểu đạt quan niệm về sự ổn định và vòng tuần hoàn của cuộc sống.

Trưng bày lần này phác họa đời sống sinh hoạt và tín ngưỡng của người Mạ, giới thiệu quy trình dệt thủ công với khung dệt truyền thống, kỹ thuật nhuộm sợi từ nguyên liệu thiên nhiên như củ nghệ, vỏ cây lộc vừng. Bên cạnh đó là hình ảnh những phụ nữ Mạ gìn giữ và phát huy nghề dệt trong bối cảnh hiện nay.

Không gian trưng bày nghề dệt thổ cẩm truyền thống của phụ nữ dân tộc Mạ ở xã Tà Lài, tỉnh Đồng Nai, tại Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ

Khách tham quan sẽ được chiêm ngưỡng nhiều hiện vật giá trị như trang phục cưới, tấm đắp và các sản phẩm ứng dụng trong đời sống hiện đại như túi xách, khăn, trang sức...

Việc phát triển sản phẩm sáng tạo cho thấy sức sống của nghề dệt Tà Lài, góp phần bảo tồn kỹ thuật truyền thống, khẳng định giá trị di sản và tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng.

Trong chương trình, Ban tổ chức đã giao lưu với cô Ka Rỉn và con gái là chị Ka Hương – đại diện gia đình có ba thế hệ gắn bó với nghề dệt thổ cẩm Mạ.

Dịp này, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ cũng tổng kết và trao giải Cuộc thi ảnh thường niên năm 2025 với chủ đề “Khoảnh khắc”. Cuộc thi nhằm tôn vinh vẻ đẹp của phụ nữ Việt Nam qua những tác phẩm phản ánh dấu ấn nghiên cứu khoa học, lao động sản xuất, hoạt động thể thao, cùng nhiều khoảnh khắc đời thường giàu cảm xúc.

Sau một tháng phát động (1.6 – 30.6.2025), Ban tổ chức nhận 1.249 tác phẩm của 99 tác giả, gồm 64 bộ ảnh (532 ảnh) và 717 ảnh đơn. Vòng loại ngày 15.7.2025 chọn 8 bộ ảnh và 60 ảnh đơn vào vòng 2, với 42 tác giả, trong đó có 5 tác giả vào cả hai hạng mục. Ngày 15.8.2025, Ban giám khảo chấm vòng chung kết, thống nhất trao giải cho 7 bộ ảnh và 10 ảnh đơn của 12 tác giả.

Nghệ nhân trình diễn dệt thổ cẩm tại không gian trưng này

THÙY TRANG