Trưng bày tài liệu '30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ'

Nhân kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ và kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước tổ chức Trưng bày tài liệu “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ”.

Tại sự kiện, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước phối hợp với Hội Việt - Mỹ, Tổ chức “Trái tim Người lính”, Câu lạc bộ “Mãi mãi tuổi 20” và Trung tâm Việt Nam, Đại học Texas Tech - Hoa Kỳ đã tổ chức trao trả hồ sơ chứng tích chiến tranh cho các gia đình liệt sĩ và các cựu chiến binh.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy, Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước Đặng Thanh Tùng và Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper tham quan trưng bày tài liệu “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ”. Ảnh: Hoa Quỳnh

Trưng bày tài liệu “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ” gồm ba phần: Tiến tới thiết lập quan hệ ngoại giao, Hợp tác và phát triển, Vững bước vào kỷ nguyên mới.

Trưng bày khai thác nguồn tư liệu phong phú từ Trung tâm Lưu trữ quốc gia III thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Bộ Ngoại giao Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Trung tâm Việt Nam, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, Đại học Công nghệ Texas – Hoa Kỳ, các nhân chứng lịch sử phản ánh những dấu mốc quan trọng, nỗ lực hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục, y tế, quốc phòng...

Trưng bày phản ánh những dấu mốc quan trọng, nỗ lực hợp tác trên các lĩnh vực giữa Việt Nam - Hoa Kỳ. Ảnh: Hoa Quỳnh

Đặc biệt, trưng bày giới thiệu nhiều tài liệu lần đầu tiên được công bố, tiêu biểu như: Các văn bản liên quan đến tiến trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Hoa Kỳ; Tuyên bố của Tổng thống William Jefferson Clinton về việc thiết lập quan hệ bình thường với Việt Nam, công bố tại Nhà Trắng ngày 11/7/1995, hiện lưu giữ tại Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ; Tuyên bố của Thủ tướng Võ Văn Kiệt ngày 12/7/1995 về quyết định bình thường hóa quan hệ của Tổng thống Bill Clinton, hiện bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.

Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Phạm Quang Vinh chia sẻ với báo chí tại trưng bày tài liệu “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ”. Ảnh: Hoa Quỳnh

Chia sẻ với báo chí bên lề sự kiện, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Phạm Quang Vinh cho hay, trưng bày tài liệu “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ” đã khái quát một cách sinh động bức tranh toàn diện về quan hệ Việt - Mỹ. Đặc biệt, thông qua những tư liệu quý, bao gồm cả những tài liệu đã có và lần đầu tiên được công bố, công chúng có thể thấy rõ nét chặng đường phát triển quan hệ giữa hai nước, đặc biệt là 30 năm kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, với những dấu mốc hết sức quan trọng.

Trưng bày tài liệu thu hút sự quan tâm của người dân. Ảnh: Hoa Quỳnh

Từ việc thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1995, Việt Nam và Hoa Kỳ đã cùng nhau đi qua những cột mốc lịch sử: Ký kết Hiệp định Thương mại song phương năm 2000, xác lập quan hệ Đối tác toàn diện năm 2013 và nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững vào tháng 9 năm 2023.

Đặc biệt, nhiều thành tựu đã đạt sau 30 năm trong lĩnh vực chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại, quốc phòng - an ninh, khoa học - công nghệ, giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa, du lịch với nhiều hoạt động có tần suất dày đặc hơn, phạm vi mở rộng hơn và nội dung thực chất hơn.

Các hình ảnh tại Trưng bày tài liệu “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ”. Ảnh: Hoa Quỳnh

Cùng với trụ cột kinh tế ngày càng phát triển, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục là ưu tiên cao của hai nước và đạt nhiều kết quả cụ thể, với các dự án rà phá bom mìn, xử lý ô nhiễm dioxin, hoạt động tìm kiếm quân nhân mất tích.

Vì vậy, trưng bày “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ” không chỉ tái hiện chặng đường 30 năm hình thành và phát triển quan hệ Việt - Mỹ, mà còn gửi đi thông điệp về một tương lai hợp tác ổn định, cùng hướng tới hòa bình và thịnh vượng.

Trong hành trình đó, theo Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước công tác lưu trữ tài liệu đóng một vai trò thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng. Những hồ sơ, văn bản, bức thư ngoại giao, biên bản hội đàm được cẩn thận gìn giữ trong các kho lưu trữ ở cả hai quốc gia Việt Nam và Hoa Kỳ là minh chứng sắc nét cho quá trình hợp tác giữa các bên.

Thời gian qua, cơ quan lưu trữ quốc gia hai nước thường xuyên trao đổi tài liệu, tổ chức trưng bày, xuất bản, giúp thế hệ trẻ hiểu biết hơn, hành động có trách nhiệm trong hiện tại và tương lai.

Nhân dịp này, Trung tâm Việt Nam - Đại học Công nghệ Texas cũng đã trao tặng cho Trung tâm Lưu trữ quốc gia III hơn 200 bộ hồ sơ, dữ liệu chứng tích chiến tranh để quản lý và tiếp tục trao trả cho các gia đình.

Trao trả hồ sơ chứng tích chiến tranh cho các gia đình liệt sĩ và các cựu chiến binh. Ảnh: Hoa Quỳnh

Năm 2025, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước thông tin, Tổ chức “Trái tim người lính Việt Nam” đã tiến hành biên soạn và giới thiệu tóm tắt gần 50 hồ sơ chứng tích chiến tranh lên mạng xã hội, sau đó, các nhóm tình nguyện viên của Câu Lạc bộ “Mãi mãi tuổi 20” và “Kỷ vật kháng chiến” ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước.

Theo những thông tin và địa chỉ hiếm hoi có trong hồ sơ đã đến từng thôn, xóm của các xã, phường, để trực tiếp tìm kiếm và xác minh… Kết quả, chỉ sau gần 2 tháng nỗ lực thực hiện đã tìm được thân nhân của 22 liệt sĩ và một số cựu chiến binh còn sống liên quan đến các hồ sơ chứng tích nêu trên.

Hồ sơ chiến sĩ Trần Huy Liệu (Quê quán: Đông Hải, xã Phú Đức, tỉnh Thái Bình). Nguồn: Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ tại Đại học Công nghệ Texas

Bảo Thoa