Trung đoàn 48: 75 năm vang mãi bản hùng ca

Anh dũng, kiên cường

Ngày 27-2-1947, tại làng Ái Mỗ, xã Mậu Lương, thị xã Sơn Tây (nay thuộc TP. Hà Nội), Trung đoàn 80 (tiền thân của Trung đoàn Bộ binh cơ giới 48) được thành lập gồm 3 Tiểu đoàn 77, 145 và 523, là lực lượng chủ lực bảo vệ thủ đô. Ngay từ khi thành lập, Trung đoàn đã chiến đấu kiên cường, dũng cảm bảo vệ từng căn nhà, góc phố cũng như những địa bàn xung yếu của 5 cửa ô, tiêu biểu như các trận tấn công Nhà Dầu Shell Khâm Thiên, Nhà ga Hàng Cỏ, đường Ô Chợ Dừa, khu vực Yên Phụ, Quần Ngựa, Kim Mã… Với thành tích này, Trung đoàn vinh dự được Ủy ban Thường vụ Quốc hội tặng danh hiệu “Trung đoàn Thăng Long”.

Bước vào những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, với tinh thần “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, trong đội hình Sư đoàn 320, Trung đoàn 48 đã cùng các đơn vị bạn tham gia nhiều trận đánh, đập tan ý đồ “lấp sông Bến Hải”, “Bắc tiến” của kẻ thù. Tiêu biểu là tại các mặt trận: Đường 9, Khe Sanh, Bắc Quảng Trị với các trận đánh nổi tiếng như: Đông Hà, Cửa Việt, Gio Linh, Cam Lộ... gây thiệt hại nặng cho Sư đoàn 3 Thủy quân lục chiến của Mỹ, loại khỏi vòng chiến đấu hàng ngàn tên địch, thu và phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh, tạo đà cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 48 tham gia huấn luyện. Ảnh: Vĩnh Hoàng

Tại chiến trường Tây Nguyên, Trung đoàn đã chiến đấu kiên cường trong các trận đánh ở đường 19, đường 5a, Thanh An, Thanh Giáo, Chư Bồ-Đức Cơ, Chư Nghé, điểm cao 301, làng Dịt, làng Siêu... Trong Chiến dịch Tây Nguyên tháng 3-1975, Trung đoàn đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tiêu diệt địch ở Chi khu Cẩm Ga-Thuần Mẫn, truy kích địch trên đường 7, giải phóng Cheo Reo, Phú Bổn và tiến công xuống khu vực duyên hải miền Trung làm chủ thị xã Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên). Những chiến công ấy của Trung đoàn đã cùng các lực lượng vũ trang Tây Nguyên làm tan rã một bộ phận quan trọng của Quân đoàn 2 ngụy trên “Nóc nhà Đông Dương”. Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Trung đoàn được giao nhiệm vụ đánh chiếm căn cứ Đồng Dù, tiêu diệt Sư đoàn 25 ngụy ở Tây Bắc Sài Gòn, mở đường cho Quân đoàn 3 tiến thẳng vào nội đô Sài Gòn, góp phần làm nên chiến thắng vĩ đại mùa xuân năm 1975, thống nhất đất nước. Từ năm 1977 đến 1979, Trung đoàn đã hoàn thành xuất sắc nghĩa vụ quốc tế, giúp nước bạn Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. Năm 1980, trong đội hình Sư đoàn 320, Trung đoàn trở lại bảo vệ biên giới phía Bắc.

Giúp dân là giúp mình

Thực hiện chủ trương của Quân ủy Trung ương, đầu năm 1988, Trung đoàn 48 được điều động trở lại Tây Nguyên tiếp tục huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và làm công tác vận động quần chúng, giúp đỡ Nhân dân phát triển kinh tế-xã hội. Hơn 30 năm qua, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn luôn chung sức đồng lòng, đoàn kết khắc phục mọi khó khăn, không ngừng phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Trung đoàn 48 đã 2 lần được Đảng, Nhà nước tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; có 3 tiểu đoàn, 2 đại đội và 6 cá nhân được tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; được tặng thưởng hàng trăm huân, huy chương và những phần thưởng cao quý khác. Trung đoàn còn được Nhà nước Campuchia tặng Huân chương Angkor. Năm 2011, Trung đoàn được Chính phủ tặng cờ đơn vị dẫn đầu trong phong trào thi đua yêu nước; năm 2012 được Bộ Quốc phòng tặng cờ đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua Quyết thắng và được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng ba...

Đặc biệt, trong những năm qua, không chỉ huấn luyện giỏi, sẵn sàng chiến đấu tốt mà cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 48 luôn phát huy truyền thống “Giúp dân đánh giặc”. Trung đoàn thường xuyên phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền các địa phương, đơn vị kết nghĩa, địa bàn được phân công; thực hiện có hiệu quả các hình thức công tác dân vận, chương trình “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”. Trung đoàn đã tham gia hàng ngàn ngày công giúp dân làm đường, vệ sinh thôn làng, xóa đói giảm nghèo, phối hợp với cấp ủy, chính quyền các huyện Kbang, Chư Păh, Phú Thiện, Đức Cơ, Đak Đoa và TP. Pleiku xây dựng nông thôn mới.

Trung đoàn 48 giúp đỡ người dân dọn dẹp vệ sinh. Ảnh: Vĩnh Hoàng

Đặc biệt, Trung đoàn 48 đã có thành tích xuất sắc trong việc đưa Chỉ thị số 12 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy đi vào cuộc sống. Theo đó, đơn vị đã huy động hàng ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ giúp đỡ xã Chư A Thai (huyện Phú Thiện) di dời hơn 70 căn nhà, hàng trăm chuồng trại chăn nuôi, dựng hàng ngàn trụ và kéo hơn 2 km hàng rào giúp người dân cải tạo vườn tạp. Ngoài ra, Trung đoàn còn giúp xã Kông Lơng Khơng, Sơn Lang (huyện Kbang) di dời hơn 100 căn nhà, nhiều chuồng trại chăn nuôi, cải tạo vườn tạp để ổn định khu dân cư. Năm 2021, thực hiện phương châm “Cả nước chung tay vì người nghèo-Không để ai bị bỏ lại phía sau”, thông qua hoạt động giao lưu, kết nghĩa, đơn vị đã tham gia hàng ngàn ngày công cùng với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và Nhân dân các địa phương xây dựng được 8 căn nhà cho các gia đình chính sách, hộ nghèo neo đơn; vệ sinh, củng cố cảnh quan môi trường khu vực công cộng của các thôn, làng, trường học trên diện tích 3.000 m2. Những việc làm thấm đẫm nghĩa tình ấy vừa tri ân công lao chở che, bao bọc của Nhân dân các dân tộc Tây Nguyên đối với đơn vị trong chiến tranh, vừa thể hiện trách nhiệm của một đội quân chiến đấu, đội quân công tác.

Thượng tá Đinh Ngọc Tới-Chính ủy Trung đoàn